Σε έντονα φορτισμένο κλίμα συνεδριάζει απόψε το Eurogroup, χωρίς να αποκλείεται άλλη μια αποτυχία των διαπραγματεύσεων για το πακέτο των 540 δισ. ευρώ, που θα οδηγήσει σε μια ακόμη δύσκολη προσπάθεια συμβιβασμού σε επίπεδο ηγετών την επόμενη εβδομάδα.
Αντιφατικές είναι οι ενδείξεις για την πιθανή έκβαση στο Συμβούλιο των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης, αν και υπάρχουν πληροφορίες ότι στις προηγηθείσες άτυπες διαβουλεύσεις έχει επιτευχθεί σύγκλιση σε δύο από τα τρία βασικά θέματα:
- Στην παροχή εγγυήσεων προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προκειμένου - μέσω μόχλευσης - να παράσχει δάνεια 200 δισ. ευρώ σε επιχειρήσεις
- Στο σχέδιο στήριξης της απασχόλησης με επιχορηγήσεις και δάνεια σε επιχειρήσεις, από ποσά που θα αντλήσει η ΕΕ από τις αγορές.
Το βασικό θέμα διαφωνίας που εμποδίζει την επίτευξη συμφωνίας είναι η καθ' οιονδήποτε τρόπο αμοιβαιοποίηση χρέους στην οποία αντιτίθεται σφόδρα η Γερμανία. Τις γερμανικές απόψεις έχει αναλάβει να εκφράσει και να υπερασπισθεί η Ολλανδία, καθώς το Βερολίνο δεν θέλει να βρίσκεται στο στόχαστρο όλων των "νότιων" της ΕΕ, συμπαριλαμβανομένης της Γαλλίας.
Η Ολλανδία δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αλλάξει τη στάση της, που εκτροχίασε την προηγούμενη τηλεδιάσκεψη, ενώ η Ιταλία απειλεί ευθέως ακόμη και με έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παρ'ότι όλοι χάνουν την υπομονή τους και επιτίθενται στον Ολλανδό υπουργό Οικονομικών, Βέπκε Χέκστρα, τον οποίο δεν υποστηρίζει καν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Όλαφ Σολτς, αυτός επιμένει στη σκληρή στάση του για τον έκτακτο δανεισμό από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, τονίζοντας ότι τα «κορονοδάνεια» από τον ESM θα πρέπει να δίνονται με μνημόνιο, εφόσον δεν αποπληρώνονται γρήγορα.
Διατυπώνοντας χθες στα αγγλικά τις απόψεις του στο Twitter, ο Ολλανδός υπουργός δεν άφησε περιθώρια για υποχωρήσεις στη σημερινή συζήτηση του Eurogroup. Όπως έγραψε, «εξαιτίας της σημερινής κρίσης, πρέπει να κάνουμε μια εξαίρεση και ο ESM να χρησιμοποιηθεί χωρίς όρους για την κάλυψη υγειονομικού κόστους. Για παροχή μακροπρόθεσμης οικονομικής υποστήριξης πιστεύουμε ότι είναι συνετό να συνδυασθεί η χρήση του ESM με ορισμένους οικονομικούς όρους».
«Απαντώντας» στον Ολλανδό υπ. Οικονομικών, ο Ιταλός πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε, προειδοποίησε ανοικτά τις χώρες του Βορρά, μιλώντας στη γερμανική Bild, ότι, εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, «η Ιταλία θα πρέπει οπωσδήποτε να εγκαταλείψει το ευρωπαϊκό όνειρο». Ο Κόντε «προσπερνά», μάλιστα, τη συζήτηση για το πακέτο των 540 δισ. ευρώ και τους όρους δανεισμού από τον ESM και επιμένει ότι πρέπει να καθιερωθούν χρηματοδοτικά εργαλεία αντίστοιχα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρωζώνης, όπως τα ευρωομόλογα. Αν η Ευρώπη δεν χρησιμοποιήσει τέτοια εργαλεία, η Ιταλία θα είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει την έκτακτη κατάσταση μόνη και να ανακάμψει με τις δικές της δυνάμεις, όπως τονίζει ο Ιταλός πρωθυπουργός.
Η Γαλλία, που επιχειρεί να παίξει ρόλο διαιτητή μεταξύ Βορρά και Νότου σε αυτή τη διαμάχη, σκληραίνει τη στάση της, με διαρροές από το Προεδρικό Μέγαρο ακόμη και για ενδεχόμενη έκδοση κορονο-ομολόγων από όσες χώρες είναι πρόθυμες να το κάνουν, κάτι που θα αποτελούσε μια σοβαρή διαίρεση της ευρωζώνης ανάμεσα σε χώρες του Βορρά και του Νότου. Η Γαλλία επιμένει και στην πρότασή της για ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης, χωρίς να διευκρινίζει αν θα χρηματοδοτηθεί με κοινές εκδόσεις χρέους, αλλά αυτή η πρόταση, στην καλύτερη περίπτωση, απλώς θα διαβιβασθεί από τους υπουργούς Οικονομικών στους ηγέτες, χωρίς να υπάρξει ομοφωνία, όπως εκτιμούν αναλυτές.
Με αυτά τα δεδομένα, ακόμη και το όχι ιδιαίτερα φιλόδοξο σχέδιο των 540 δισ. ευρώ δεν είναι βέβαιο ότι θα εγκριθεί σήμερα, ενώ ενδέχεται να χρειασθεί και πάλι να το συζητήσουν οι ηγέτες την επόμενη εβδομάδα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θεωρεί ότι δεν είναι επαρκές, καθώς το δημοσιονομικό κομμάτι της αντιμετώπισης της κρίσης εκτιμάται από την ΕΚΤ ότι απαιτεί τουλάχιστον 1,5 τρισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το πακέτο περιλαμβάνει τρία μέτρα:
- Στήριξη των κρατών από τον ESM με έως και 2% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 240 δισ. ευρώ συνολικά.
- Παροχή εγγυήσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για δάνεια 200 δισ. ευρώ σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
- Παροχή φθηνής χρηματοδότησης από τον κοινοτικό προϋπολογισμό έως 100 δισ. ευρώ για προγράμματα στήριξης των εργαζομένων, όπως το ελληνικό πρόγραμμα για το επίδομα των 800 ευρώ.