Η μεγάλη περιπέτεια των τραπεζών με τη διαρκή μείωση της κερδοφορίας τους φαίνεται ότι θα τελειώσει το 2019, κυρίως επειδή οι τράπεζες… πατούν γκάζι στη χορήγηση νέων δανείων, τα οποία έχουν υψηλά περιθώρια κέρδους και θα τους επιτρέψουν από το 2020 να επανέλθουν σε τροχιά αύξησης των προ προβλέψεων κερδών τους.
Η προ προβλέψεων κερδοφορία συμπιέσθηκε τα προηγούμενα χρόνια από τη μείωση των εσόδων από τόκους, που οφείλεται στην απομόχλευση των ισολογισμών, την επίπτωση των νέων λογιστικών προτύπων (IFRS 9) και τον περιορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αναφέρει σε πρόσφατη έκθεσή της για τις τράπεζες η Wood.
Ως τώρα, η μείωση του κόστους χρηματοδότησης, η αύξηση των προμηθειών και η μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα (μείωση λειτουργικού κόστους) δεν ήταν αρκετά για να αντισταθμίσουν την επίδραση των προαναφερθέντων αρνητικών παραγόντων.
Όμως, όπως εκτιμά η Wood, το 2019 εκτιμάται ότι θα είναι έτος αντιστροφής της δυσμενούς αυτής τάσης για την προ προβλέψεων κερδοφορία, καθώς τα καθαρά έσοδα από τόκους θα μειωθούν με σημαντικά βραδύτερο ρυθμό, διαμορφώνοντας τις προϋποθέσεις για τη σταθεροποίηση της προ προβλέψεων κερδοφορίας.
Την ίδια στιγμή, οι τράπεζες έχουν θέσει αρκετά φιλόδοξους στόχους για τη χορήγηση νέων δανείων, κυρίως στον επιχειρηματικό τομέα. Όπως δείχνουν και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Φεβρουάριο 2019 η μείωση των χορηγήσεων στον ιδιωτικό τομέα ήταν μόλις 0,6%, ενώ στον εταιρικό τομέα υπήρξε αύξηση πιστώσεων με ετήσιο ρυθμό 1%.
Τα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα
Έτσι, είναι πιθανό να φθάσουμε φέτος σε θετικό ρυθμό πιστωτικής επέκτασης ύστερα από πολλά χρόνια, δηλαδή οι νέες εκταμιεύσεις δανείων να ξεπεράσουν τις πληρωμές.
Τα καθαρά έσοδα από τόκους έπεσαν την τριετία 2016 – 2018 κατά 15%, λόγω της απομόχλευσης ισολογισμών, της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και των χαμηλότερων περιθωρίων επιτοκίων (μειώθηκαν κατά 0,50% από το 2015). Τα περιθώρια επιτοκίου δεν έχουν σταθεροποιηθεί πλήρως και εξακολουθεί να παρατηρείται πίεση, ιδιαίτερα στα επιχειρηματικά δάνεια.
Επιτόκια δανείων και καταθέσεων
Όμως, αυτό που είναι ενθαρρυντικό για τη μελλοντική πορεία των τραπεζικών κερδών είναι ότι τα επιτόκια των νέων δανείων διατηρούνται σε υψηλότερα επίπεδα από τα επιτόκια στα παλιά δάνεια. Έτσι, με την επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης των χορηγήσεων, όσο θα μπαίνουν στο «μείγμα» τα νέα δάνεια με τα υψηλότερα επιτόκια η πίεση στα περιθώρια επιτοκίων θα εξασθενήσει.
Καθαρά έσοδα τόκων και ποσοστά μεταβολής
Το 2019, σύμφωνα με την Wood, θα έχουμε άλλη μία υποχώρηση των προ προβλέψεων κερδών, που θα είναι όμως μικρή και θα οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν θα επαναληφθούν φέτος τα έκτακτα, υψηλά κέρδη της Alpha Bank από χρηματοοικονομικές συναλλαγές.
Χωρίς να υπολογίζονται αυτά τα έκτακτα κέρδη, τα προ προβλέψεων κέρδη θα σταθεροποιηθούν, καθώς οι αυξημένες ροές εσόδων από προμήθειες και η μείωση των λειτουργικών δαπανών θα αντισταθμίσουν την εξασθένηση των εσόδων από τόκους.
Από το 2020 εκτιμάται ότι οι τράπεζες θα περάσουν σε αύξηση των προ προβλέψεων κερδών, με χαμηλά μονοψήφια ποσοστά ανόδου, καθώς θα σταθεροποιηθούν τα περιθώρια επιτοκίου και θα συνεχισθούν οι προσπάθειες για αύξηση εσόδων από προμήθειες και βελτίωση της αποτελεσματικότητας, με περιορισμό των λειτουργικών δαπανών.