Κλονίζεται από δικαστική απόφαση το νομικό οικοδόμημα της Εθνικής Τράπεζας, στο οποίο στηρίχθηκε, από τα τέλη του περασμένου χρόνου, η απόφαση της τότε διοίκησης Φραγκιαδάκη να κλείσει τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης του Λογαριασμού Επικούρησης (ΛΕΠΕΤΕ), αφήνοντας έκτοτε απλήρωτους 16.000 συνταξιούχους.
Το θέμα έχει μεγάλη οικονομική σημασία για την τράπεζα, σύμφωνα με όσα υποστήριζε ο τέως διευθύνων σύμβουλος, Λ. Φραγκιαδάκης, καθώς με τη διακοπή της χρηματοδότησης του ΛΕΠΕΤΕ απέφυγε μια «βαριά» ετήσια δαπάνη, που ξεπερνούσε τα 100 εκατ. ευρώ και συμμορφώθηκε, πάντα σύμφωνα με όσα έλεγε ο κ. Φραγκιαδάκης, με τις υποδείξεις του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού για απαλλαγή της τράπεζας από αυτή την επιβάρυνση.
Το «λογαριασμό» για την Εθνική θα διαμορφώσουν τελικά οι αποφάσεις των δικαστηρίων, που θα κρίνουν αν και σε ποιο βαθμό είναι η τράπεζα υποχρεωμένη να καλύπτει τα ελλείμματα του ΛΕΠΕΤΕ. Η Εθνική παγίως υποστηρίζει (τουλάχιστον από το 2008, όταν έγινε άλλη μια απόπειρα, από τον Τάκη Αράπογλου, να διακοπεί η χρηματοδότηση της επικούρησης) ότι δεν έχει τέτοια υποχρέωση.
Όμως, απόφαση που πρόσφατα εκδόθηκε από το Τμήμα Ασφαλιστικών Μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου της Αθήνας (με αριθμό 3638/2018) δικαιώνει εν μέρει τους 20 συνταξιούχους που προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, υποχρεώνοντας την Εθνική να συνεχίσει να τους πληρώνει 200 ευρώ το μήνα μέχρι να εκδοθεί η απόφαση για την αγωγή τους. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι στο σκεπτικό της δημοσιευμένης απόφασης διαλαμβάνονται κρίσεις που κλονίζουν τη νομική επιχειρηματολογία της Εθνικής και αυξάνουν τις πιθανότητες να βγει η τράπεζα χαμένη από τις δικαστικές αντιπαραθέσεις για τον ΛΕΠΕΤΕ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα επισημαίνει το νομικό γραφείο Kyros Law Office, που εκπροσώπησε τους συνταξιούχους:
- Απορρίπτεται από το δικαστήριο το επιχείρημα της Εθνικής ότι στερείται παθητικής νομιμοποιήσεως, δηλαδή ότι δεν μπορεί να εναχθεί, επειδή υπόλογος είναι ο ΛΕΠΕΤΕ). Κρίνεται, επίσης, ότι ο ΛΕΠΕΤΕ στερείται νομικής προσωπικότητας και η διαχείρισή του γίνεται από την ίδια την τράπεζα, ενώ η ΕΤΕ υποστήριζε ότι υπεύθυνη για τις διαχειριστικές αποφάσεις είναι η Διοικούσα Επιτροπή του ΛΕΠΕΤΕ.
- Την απόφαση για τη διακοπή των καταβολών της επικούρησης έλαβαν τα αρμόδια όργανα της ΕΤΕ, η οποία είναι και η μόνη που έχει νομική προσωπικότητα, ικανότητα δικαστικής παράστασης και παθητική νομιμοποίηση.
- Έγινε δεκτό το επιχείρημα των συνταξιούχων περί κατεπείγουσας ανάγκης να συνεχισθούν οι καταβολές της επικούρησης, χωρίς να απαιτείται η επίκληση «περιέλευσης σε απόλυτη ένδεια».
- Ερμηνεύοντας τον κανονισμό του ΛΕΠΕΤΕ, το δικαστήριο έκρινε ότι η επικούρηση «αποτελεί μία κατά κυριολεξία μισθολογική εργοδοτική παροχή» και ο ΛΕΠΕΤΕ αποτελεί Ένωση Περιουσίας για το συγκεκριμένο σκοπό. Ο κανονισμός του ΛΕΠΕΤΕ, σύμφωνα με το δικαστήριο, εγκρινόταν από το διοικητικό συμβούλιο της Εθνικής και όχι με νόμο, κάτι που σημαίνει ότι απορρίπτεται ο ισχυρισμός της τράπεζας ότι ο ΛΕΠΕΤΕ είναι συνταξιοδοτικό ταμείο.
- Μια από τις σημαντικότερες κρίσεις του δικαστηρίου είναι ότι η Εθνική είναι υποχρεωμένη να τηρεί τις συμφωνίες που έχουν γίνει με το προσωπικό για την επικούρηση (pacta sunt servanda), η καταβολή της οποίας αποτελεί συμπεφωνημένη παροχή, μέρος της σύμβασης εργασίας. Μάλιστα, προστίθεται ότι ανεκτή παρέκκλιση είναι μόνο η αναπροσαρμογή της καταβαλλόμενης επικούρησης προς τα πάνω, ή η απόδοση των καταβληθεισών εισφορών του εργαζόμενου κατόπιν αιτήματός του.
- Ακόμη και σε περίπτωση μη ύπαρξης επαρκών αποθεματικών στον ΛΕΠΕΤΕ, είτε λόγω μη ορθής διαχείρισης των πόρων του, είτε λόγω εξωγενών παραγόντων, η τράπεζα, ως «προνοών εργοδότης», στήριζε πάντοτε με οικονομικές παροχές την λειτουργία του ΛΕΠΕΤΕ, ώστε η καταβολή της παροχής να γίνεται απρόσκοπτα. Η ΕΤΕ, σύμφωνα με το δικαστήριο, αντί να αποφασίσει και πάλι, όπως αναμενόταν, την ενίσχυση του Λογαριασμού από τα κεφάλαιά της και τη διατήρηση επαρκών αποθεματικών, ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα η καταβολή της επικούρησης, αποφάσισε να παύσει να ενισχύει τον Λογαριασμό, ματαιώνοντας την δικαιολογημένη πεποίθηση των αιτούντων ότι θα εξακολουθήσουν δια βίου να λαμβάνουν την παροχή, για την οποία κατέβαλλαν εισφορές στον Λογαριασμό σε ολόκληρο τον εργασιακό τους βίο.
- Ο δικαστής πιθανολογεί ότι η σχετική τακτική αγωγή των Αιτούντων θα ευδοκιμήσει και θα αναγνωριστεί το δικαίωμά τους της σε χορήγηση της παροχής, έστω και μειωμένης λόγω των συνθηκών. Ως εκ τούτου, διατάσσει την προσωρινή αναστολή της απόφασης της Εθνικής για διακοπή χρηματοδότησης του ΛΕΠΕΤΕ, κάτι που σημαίνει, σύμφωνα με την ερμηνεία των νομικών εκπροσώπων των συνταξιούχων, ότι θα πρέπει να υπάρξει πλήρης κάλυψη των κεφαλαίων του ΛΕΠΕΤΕ από την τράπεζα. Επίσης, υποχρεώνει την Εθνική να διατηρεί επαρκή αποθεματικά στον ΛΕΠΕΤΕ.