Την ώρα που το ενεργειακό σύστημα της χώρας αγωνίζεται να αποφύγει ένα μπλακάουτ στις ακραίες συνθήκες που έχει δημιουργήσει ο χειρότερος καύσωνας στην ιστορία, οι στρεβλώσεις της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού φέρνουν για πρώτη φορά τις τιμές χονδρικής του ρεύματος στα υψηλότερα επίπεδα της Ευρώπης, πάνω και από τις τιμές γειτονικών βαλκανικών χωρών, που επίσης δοκιμάζεται από τον καύσωνα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με στοιχεία που συλλέγει το EnergyLive, η τιμή χονδρικής για τη σημερινή ημέρα (3 Αυγούστου) ξεπέρασε τα 154 ευρώ ανά MWh και ήταν υψηλότερη από την τιμή στη Βουλγαρία (149,82 ευρώ), στη Ρουμανία (136,73), στη Σερβία (128,13) και στην Ιταλία (112,28).
Χονδρικές τιμές ρεύματος στην Ευρώπη (για τις 3 Αυγούστου)
H Ελλάδα είχε πάντα από τις υψηλότερες τιμές χονδρικής στην Ευρώπη. Ομως αυτή την φορά περνάει στο... υψηλότερο σκαλί του βάθρου, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι οι τιμές δεν αυξάνονται μόνο από παράγοντες που επηρεάζουν όλες τις χώρες (αύξηση κόστους δικαιωμάτων Co2, άλμα τιμής του φυσικού αερίου) αλλά και από την ατελή λειτουργία του χρηματιστηριακού μοντέλου διαμόρφωσης των τιμών (Target Model), το οποίο εφαρμόζεται από τον Νοέμβριο του 2020.
Το ράλι της τιμής
Το φαινόμενο της αύξησης των τιμών χονδρικής δεν είναι στιγμιαίο, καθώς το ράλι άρχισε από τα τέλη του περασμένου χρόνου, όταν η αγορά λειτουργούσε με σοβαρές στρεβλώσεις. Αυτές είχαν υποχρεώσει τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να παρέμβει με... αγορανομικά μέτρα. Η άνοδος συνεχίζεται τους θερινούς μήνες, λόγω της επιβάρυνσης που δημιουργούν οι καιρικές συνθήκες.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι για τους πρώτους πέντε μήνες του έτους, η μέση τιμή της μεγαβατώρας διαμορφώθηκε στα 57,8 ευρώ, ενώ τον Ιούνιο, οπότε σημειώθηκε και πρώτος μεγάλος καύσωνας, εκτινάχθηκε στα 79,33 ευρώ, κάνοντας ένα άλμα περίπου κατά 25% σε σχέση με τον Μάιο και κατά 37% σε σχέση με τη μέση τιμή του πενταμήνου.
Η κούρσα συνεχίσθηκε τον Ιούλιο, με τη μέση τιμή να εκτιμάται ότι έφθασε περίπου στα 100 ευρώ, με μια αύξηση της τάξεως του 26% σχέση με τον Ιούνιο. Ο καύσωνας των τελευταίων ημερών του Ιουλίου συνεχίζεται όμως και τον Αύγουστο, ο οποίος αρχίζει με τις χειρότερες προϋποθέσεις, καθώς η τιμή για αύριο, όπως προαναφέρθηκε, εκτινάχθηκε στα 154 ευρώ.
Πλήττονται οικιακοί καταναλωτές και μικρές επιχειρήσεις
Αυτές οι αυξήσεις επηρεάζουν άμεσα τους περισσότερους καταναλωτές ρεύματος στη χαμηλή τάση, καθώς πλέον οι τιμές της λιανικής έχουν συνδεθεί με τις χρηματιστηριακές τιμές μέσα από τις ρήτρες που έχουν καθιερωθεί στα περισσότερα συμβόλαια λιανικής, με λίγα προϊόντα από τους παρόχους να προσφέρουν σταθερότητα τιμών. Οι ρήτρες ενεργοποιούνται και φέρνουν αυξήσεις στους λογαριασμούς πάνω από προκαθορισμένα επίπεδα των τιμών χονδρικής, που ορίζουν οι πάροχοι. Με την «πτήση» που έχουν αρχίσει από τον Ιούνιο οι τιμές, οι ρήτρες σε όλους τους λογαριασμούς ενεργοποιούνται και φέρνουν σημαντικές αυξήσεις.
Η ΡΑΕ έχει δώσει στη δημοσιότητα πρόταση για επιβολή πλαφόν 30% στις μηνιαίες διακυμάνσεις που μπορεί να έχει η τιμή της κιλοβατώρας, ώστε να διασφαλισθεί ότι δεν θα περνούν στους καταναλωτές όλες οι αυξήσεις από την αγορά της χονδρικής. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, μετά τις έντονες αντιδράσεις των παρόχων, η ΡΑΕ αναμένεται να αποσύρει αυτή την πρόταση, που θα δημιουργούσε ένα δίχτυ προστασίας για τους καταναλωτές.
Χωρίς "απαντήσεις" η κυβέρνηση
Οι εξελίξεις στην αγορά του ηλεκτρικού ρεύματος φέρνουν σε δύσκολη πολιτική θέση την κυβέρνηση, καθώς εξασθενεί και το βασικό επιχείρημα που είχε επικαλεσθεί, στα τέλη Ιουνίου, το υπουργείο Ενέργειας για να μετριάσει τις εντυπώσεις από τις αυξήσεις που είχαν καταγραφεί τότε.
Το υπουργείο υποστήριζε ότι «σε ολόκληρη την Ευρώπη οι τιμές στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού διαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα τις τελευταίες ημέρες. Ο μέσος όρος στην αγορά της επόμενης μέρας στην Ελλάδα ανήλθε σε 101,82 ευρώ/MWh. Σε αρκετές χώρες η τιμή είναι υψηλότερη, όπως στη Σερβία (102,25 ευρώ/MWh), τη Ρουμανία (108,46 ευρώ/MWh) και την Ουγγαρία (108,46 ευρώ/MWh).
Σε πολλά άλλα κράτη η τιμή διαμορφώνεται σε αντίστοιχα επίπεδα με την Ελλάδα, όπως στην Ιταλία (98,16 ευρώ/MWh), τη Σλοβακία (97,2 ευρώ/ΜWh) και την Τσεχία (97,07 ευρώ/MWh)». Πλέον, αυτό το επιχείρημα έχει καταρριφθεί, αφού η Ελλάδα έχει τα θλιβερά πρωτεία στην Ευρώπη στις τιμές του ρεύματος...