Ένα ισχυρό νομικό όπλο στις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης δανείων, ώστε να προχωρούν με ταχύτατες διαδικασίες σε πλειστηριασμούς, θα προσφέρει η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με το οποίο θα καθιερωθούν νέες αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, παράλληλα με την ενσωμάτωση κοινοτικής οδηγίας, η οποία θα αυξήσει τις υποχρεώσεις των servicers για ενημέρωση των οφειλετών.
Η νέα ρύθμιση θα ικανοποιήσει ένα πάγιο αίτημα των χρηματοδοτικών φορέων, που υποστήριζαν ότι θα πρέπει να «θωρακιστούν» νομικά, για να μπορούν να προχωρούν γρήγορα σε πλειστηριασμούς, όταν οι οφειλέτες που έχουν ρυθμίσει τα χρέη τους παύουν να εξυπηρετούν τη συμφωνημένη ρύθμιση.
Μέχρι τώρα, ο αριθμός των ρυθμίσεων που έχουν γίνει με τον Εξωδικαστικό είναι μικρός (περίπου 7.200 συνολικά) και είναι ακόμη νωρίς για να αρχίσουν να «κοκκινίζουν» σε υπολογίσιμο βαθμό. Ωστόσο, οι χρηματοδοτικοί φορείς βλέπουν ότι είναι αναπόφευκτο ένας σημαντικός αριθμός ρυθμίσεων να μην εξυπηρετηθούν τελικά, κάτι που έχει παρατηρηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και στις ρυθμίσεις που γίνονταν διαχρονικά από τις τράπεζες.
Σε αυτή την περίπτωση, κάθε πιστωτής θα είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει τη δύσκαμπτη και αρκετά ακριβή διαδικασία του πλειστηριασμού, την οποία θα πρέπει να αρχίσει σαν να μην είχε μεσολαβήσει η διαδικασία ρύθμισης του χρέους μέσω του Εξωδικαστικού. Από τους χρηματοδοτικούς φορείς εκφράζονταν προς το ΥΠΟΙΚ ανησυχίες ότι δεν υπάρχει επαρκής νομική οχύρωση για την αντιμετώπιση αυτού του ιδιότυπου νέου κύματος «κόκκινων» δανείων.
Για να λυθούν τα χέρια των χρηματοδοτικών φορέων, το ΥΠΟΙΚ θα περιλάβει στο σχετικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί το επόμενο διάστημα μια τροπολογία, με την οποία οι ρυθμίσεις που θα γίνονται με τον Εξωδικαστικό θα παίρνουν την ισχύ εκτελεστού τίτλου, χωρίς να έχει προηγηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία ενώπιον των δικαστηρίων για την έκδοση εκτελεστού τίτλου. Έτσι, με σχεδόν αυτόματο τρόπο κάθε χρηματοδοτικός φορέας θα μπορεί να προχωρά σε πλειστηριασμό όταν ο οφειλέτης σταματά να εξυπηρετεί τη συμφωνημένη ρύθμιση.
Τι αλλάζει για τα κουρέματα
Το υπουργείο Οικονομικών σπεύδει, παράλληλα, να διορθώσει άλλη μια από τις νομικές παραμέτρους του Εξωδικαστικού, ώστε να διευκολυνθεί η έγκριση περισσότερων ρυθμίσεων, ειδικά στις περιπτώσεις όπου υπάρχει αναντιστοιχία εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
Ο νόμος προβλέπει ότι οι χρηματοδοτικοί φορείς δεν μπορούν να λαμβάνουν, στο πλαίσιο μιας ρύθμισης, ποσό μικρότερο από την αξία των ακινήτων του οφειλέτη. Σε αρκετές περιπτώσεις, ο αλγόριθμος που παράγει τις ρυθμίσεις, λαμβάνοντας κυρίως υπόψιν τα εισοδήματα, οδηγεί σε καταβολές που αντιστοιχούν σε μικρότερο ποσό από την αξία του ακινήτου, με αποτέλεσμα να μπλοκάρεται η ρύθμιση. Πρακτικά, αυτή η ρύθμιση λειτουργεί σαν ένας «κόφτης» στο ποσοστό κουρέματος του χρέους.
Για να ξεπερασθεί αυτό το εμπόδιο, νέα ρύθμιση θα αποσυνδέει το ποσό των καταβολών βάσει ρύθμισης από την εμπορική αξία του ακινήτου, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για ρυθμίσεις με μεγαλύτερα κουρέματα χρέους.
Παίρνει μπροστά ο Εξωδικαστικός
Υπενθυμίζεται ότι ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός έχει αρχίσει, τους τελευταίους μήνες, να παράγει περισσότερα αποτελέσματα στη ρύθμιση οφειλών, με το ύψος των χρεών που έχουν ρυθμιστεί θα υπερβαίνει τα 2,6 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους:
- Τον μήνα Ιούλιο του 2023 πραγματοποιήθηκαν 931 νέες επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, 3.727 νέες αιτήσεις (σε διαδικασία συμπλήρωσης στοιχείων για να υποβληθούν) και 2.291 νέες οριστικές υποβολές.
- Συνολικά, μέχρι το τέλος Ιουλίου του 2023 έχουν πραγματοποιηθεί 7.257 επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, οι οποίες αντιστοιχούν σε 2,65 δισ. ευρώ αρχικών οφειλών.
- Σημαντική είναι, επίσης, η διατήρηση του ποσοστού εγκρισιμότητας των ρυθμίσεων από τους χρηματοδοτικούς φορείς σε υψηλό επίπεδο, το οποίο κυμάνθηκε κατά μέσο όρο στο 76%, με το συνολικό ποσό διαγραφής να ανέρχεται σε 782,92 εκ. ευρώ.
