Εγκρίθηκε η προκαταβολή από το Ταμείο Ανάκαμψης - Με «μνημόνιο» οι επόμενες δόσεις

Την έγκριση της προκαταβολής από το Ταμείο Ανάκαμψης προς την Ελλάδα, ύψους 4 δισ. ευρώ ανακοίνωσε σήμερα η Κομισιόν, αλλά οι υπόλοιπες δόσεις θα εκταμιεύονται με την υλοποίηση προαπαιτούμενων, στο πλαίσιο ενός «ιδιότυπου μνημονίου».

Η λήψη της προκαταβολής θα σηματοδοτήσει την έναρξη υλοποίησης των επενδύσεων που θα συγχρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης αν και τα περισσότερα χρήματα θα δεσμευτούν από μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους.

Συνολικά, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης που θα λάβει η Ελλάδα ανέρχονται σε 32,2 δισ. ευρώ, τα οποία περιλαμβάνουν τα 30,5 δισ. ευρώ που θα προέλθουν άμεσα από το Ταμείο και 1,7 δισ. ευρώ θα προέλθει από το πρόγραμμα ReactEU, που χρηματοδοτείται επίσης από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Από τα 30,5 δισ. ευρώ που προέρχονται άμεσα από το Ταμείο, τα 17,8 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και τα 12,7 δισ. ευρώ δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα, με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο.

Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Χαίρομαι ιδιαίτερα που η Ελλάδα θα λάβει σήμερα την πρώτη εκταμίευση κονδυλίων στο πλαίσιο του NextGenerationEU. Είναι η έναρξη της εφαρμογής του φιλόδοξου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας με την ονομασία «Ελλάδα 2.0» και η απαρχή ενός πιο οικολογικού και πιο ψηφιακού μέλλοντος για τη χώρα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα σταθεί στο πλευρό σας έτσι ώστε το σχέδιο αυτό να στεφθεί με επιτυχία.»

Ο Γιοχάνες Χαν, επίτροπος Προϋπολογισμού και Διοίκησης, δήλωσε τα εξής: «Έπειτα από τρεις ιδιαίτερα επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων στο πλαίσιο του NextGenerationEU κατά τις τελευταίες εβδομάδες και μετά τις πρώτες πληρωμές για άλλα προγράμματα του NextGenerationEU, χαίρομαι που έχουμε πλέον φτάσει στο στάδιο των εκταμιεύσεων για τον RRF. Η εντατική συνεργασία με την Ελλάδα και η πολύ καλή προετοιμασία από την πλευρά της Επιτροπής μας επέτρεψαν να εκταμιεύσουμε τα κονδύλια σε χρόνο ρεκόρ. Αυτό δείχνει ότι, με τους πόρους που θα συγκεντρώσουμε, θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε γρήγορα στις ανάγκες προχρηματοδότησης όλων των κρατών μελών, δίνοντας έτσι την αρχική ώθηση για την υλοποίηση των πολυάριθμων πράσινων και ψηφιακών έργων που περιλαμβάνονται στα εθνικά τους σχέδια.»

Ο Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε με τη σειρά του: «Οι προχρηματοδοτήσεις που εκταμιεύθηκαν σήμερα για την Ελλάδα αποτελούν σημαντικό βήμα για τη στήριξη της εφαρμογής του ελληνικού σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει μείζονες επενδύσεις και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις για την επόμενη πενταετία. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με την Ελλάδα για να στηρίξουμε το φιλόδοξο σχέδιό της, το οποίο θα αποβεί προς όφελος όλων των περιοχών της χώρας και όλων των τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας.»

Με μνημόνιο θα δίδονται οι επόμενες δόσεις

Αν η λήψη της προκαταβολής από το Ταμείο Ανάκαμψης ήταν σχετικά εύκολη υπόθεση, καθώς η προκαταβολή καταβάλλεται με την έγκριση του σχεδίου που υποβάλει κάθε χώρα, δύσκολες θα είναι οι εκταμιεύσεις των δόσεων.

Για κάθε μία δόση, έχουν οριστεί προαπαιτούμενα που θα πρέπει να εκπληρωθούν και η εκταμίευση θα γίνεται, αφού προηγουμένως υπάρξει θετική εισήγηση των ελεγκτών της Κομισιόν.

Ειδικά για τη λήψη της 1ης δόσης, που είναι προγραμματισμένη να καταβληθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020 η Ελλάδα οφείλει να εκπληρώσει τις ακόλουθες 13 μεταρρυθμίσεις ορισμένες εκ των οποίων έχουν ξεκινήσει ή έχουν υλοποιηθεί. Ειδικότερα:

1. Η έναρξη ισχύος νόμου για την ανακύκλωση και την υγειονομική ταφή, θέσπιση κινήτρων για τους δήμους ώστε να επιτύχουν υψηλά ποσοστά επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, καθώς και επιβολή φόρου υγειονομικής ταφής. Ο φόρος υγειονομικής ταφής θα εφαρμόζεται από το πρώτο τρίμηνο του 2022 και τα τιμολόγια αυξάνονται προοδευτικά, έως ότου φτάσουν στο ανώτατο όριο του φόρου υγειονομικής ταφής έως το τρίτο τρίμηνο του 2024. (3ο τρίμηνο του 2021)
2. Η δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού για την κατασκευή 13 περιφερειακών κέντρων επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας.
3. Η έναρξη ισχύος του εργασιακού νόμου με τον οποίο θα εκσυγχρονιστεί α) το ατομικό εργατικό δίκαιο, β) το εργατικό και το συνδικαλιστικό δίκαιο, γ) το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας που χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση της αγοράς εργασίας και τον της αδήλωτης και της ελλιπώς δηλωμένης εργασίας, πλαίσιο για την ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.
4. Η έναρξη ισχύος πρωτογενούς και παράγωγου δικαίου για τη θέσπιση υπεραπόσβεσης, για φορολογικούς σκοπούς, των επιλέξιμων δαπανών των ΜΜΕ για επενδύσεις στην πράσινη οικονομία και στην ψηφιοποίηση
5. Η έναρξη ισχύος τροποποίησης του πρωτογενούς και του παράγωγου νομικού πλαισίου που παρέχει ειδικά κίνητρα για την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών
6. Η κατάρτιση αναλυτικού προγράμματος παραδοτέων στον τομέα της κωδικοποίησης της φορολογικής νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων της σύστασης των σχετικών επιτροπών, αναλυτικού χρονοδιαγράμματος του Υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ για την κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας και ρυθμίσεων διαβούλευσης.
7. Η κατάρτιση σχεδίων πρωτογενούς και παράγωγου δικαίου, για σκοπούς διαβούλευσης, που προβλέπουν τη βελτίωση του νομικού πλαισίου για την παροχή φορολογικών και οικονομικών κινήτρων, καθώς και κινήτρων σε θέματα αδειοδοτήσεων για συγχωνεύσεις, μετατροπές και εξαγορές
8. Η κατάρτιση καταλόγου των κτιρίων που δεν θίγονται από την αναθεώρηση του δικαστικού χάρτη.
9. Η έναρξη ισχύος νέου νόμου σχετικά με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ο οποίος θα τροποποιεί τις εσωτερικές διαδικασίες και την οργάνωση
10. Η κατάρτιση χάρτη πορείας με τα στάδια για την πλήρη αναδιοργάνωση του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ.
11. Η έναρξη ισχύος νομοθετικών τροποποιήσεων για τη μεταρρύθμιση του νομοθετικού πλαισίου για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων (νόμοι 3894/2010 και 4608/2019), μεταξύ άλλων μέσω της κωδικοποίησης της νομοθεσίας για τη δημιουργία ενιαίου και συνεκτικού πλαισίου και νομοθετικών τροποποιήσεων για τη θέσπιση νέας κατηγορίας στρατηγικών «εμβληματικών επενδύσεων μεγάλης σημασίας». Με τη μεταρρύθμιση του πλαισίου στρατηγικών επενδύσεων θα θεσπιστούν επίσης διατάξεις που θα συμβάλουν στην επιτάχυνση της διοικητικής διαδικασίας σε σχέση με την έγκριση και την αδειοδότηση μιας στρατηγικής επένδυσης (δηλαδή θα βελτιώνουν την ταχεία διαδικασία). Νέες κατηγορίες στρατηγικών επενδύσεων θα θεσπίζονται στον νόμο με βάση κριτήρια που ευνοούν την καινοτομία ή τη διάδοση της τεχνολογίας, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μετάβαση σε οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και/ή προωθούν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας σε διεθνές επίπεδο.
12. Η υπογραφή των επιχειρησιακών συμφωνιών μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και τουλάχιστον ενός διεθνούς χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, οι οποίες θα περιλαμβάνουν: α) Κριτήρια επιλογής για τη συμμόρφωση με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01) των στηριζόμενων δραστηριοτήτων, βάσει της οποίας απαιτείται η χρήση ελέγχου βιωσιμότητας, ένας κατάλογος εξαιρέσεων και υποχρεωτικοί έλεγχοι νομικής συμμόρφωσης με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία από ανεξάρτητο ελεγκτή. β) Δέσμευση για επένδυση τουλάχιστον του 38,5% των κονδυλίων για τη στήριξη της κλιματικής μετάβασης και του 20,8% των κονδυλίων για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης, χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία των παραρτημάτων VI και VII του κανονισμού για τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
13. Η έναρξη ισχύος της νόμιμης εντολής της ΕΔΕΛ και δημιουργία του συστήματος ελέγχων, το οποίο α) διασφαλίζει τη συλλογή δεδομένων και την παρακολούθηση της επίτευξης των ορόσημων και των στόχων· β) καθιστά δυνατή την κατάρτιση των διαχειριστικών δηλώσεων και της σύνοψης του λογιστικού ελέγχου, καθώς και των αιτήσεων πληρωμής και γ) καθιερώνει τις αναγκαίες διαδικασίες για τη συλλογή και την αποθήκευση δεδομένων σχετικά με τους δικαιούχους, τους αναδόχους, τους υπεργολάβους και τους πραγματικούς δικαιούχους σύμφωνα με το άρθρο 22 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, πριν από την υποβολή της πρώτης αίτησης πληρωμής. Εκπονείται ειδική έκθεση ελέγχου σχετικά με το σύστημα που έχει διαμορφωθεί. Σε περίπτωση που η έκθεση εντοπίσει τυχόν αδυναμίες, η έκθεση ελέγχου διατυπώνει συστάσεις για τη λήψη διορθωτικών μέτρων.