Ό,τι μπορούσε να πάει στραβά... πηγαίνει στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου και του ρεύματος ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο, προδιαγράφοντας εφιαλτικές συνθήκες και το α' τρίμηνο του 2022, δηλαδή σε μια περίοδο όπου θα έχουν αποσυρθεί οι οριζόντιες επιδοτήσεις από την κυβέρνηση στα ελληνικά νοικοκυριά και θα έχουν αντικατασταθεί από ένα σχήμα επιδότησης μόνο τον πλέον ευάλωτων καταναλωτών.
Οι τιμές του φυσικού αερίου, που αποτελούν την πηγή του κακού στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης, έχουν εκτιναχθεί σήμερα πολύ κοντά στο ρεκόρ που έπιασαν ενδοσυνεδριακά στις αρχές Οκτωβρίου (165 ευρώ/μεγαβατώρα). Μετά τις 16.00, η τιμή για τον Ιανουάριο βρισκόταν στα 142 ευρώ, με άνοδο της τάξεως του 4%, ενώ νωρίτερα είχε πλησιάσει και τα 150 ευρώ. Όμως, μεγάλη άνοδος, κοντά στα 145 ευρώ, καταγράφεται και στα συμβόλαια του Φεβρουαρίου, κάτι που σημαίνει ότι η αγορά περιμένει να επιδεινωθούν οι συνθήκες και όχι να βελτιωθούν. Ακόμη και στα συμβόλαια του Μαρτίου η τιμή διαμορφώνεται στα 132 ευρώ, με αποτέλεσμα η μέση τιμή α' τριμήνου να ξεπερνά τα 140 ευρώ.
Πίσω από αυτές τις συνθήκες πανικού που διαμορφώνονται στον ολλανδικό κόμβο φυσικού αερίου, ο οποίος δίνει τη βάση των τιμών για όλη την Ευρώπη, βρίσκονται κακές ειδήσεις από όλες τις πλευρές:
- Η γαλλική EDF ανακοίνωσε ότι μειώνει κατά 10% την παραγωγή από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα μεγάλο έλλειμμα παραγωγής στο ρεύμα, το οποίο πρέπει να καλυφθεί από το φυσικό αέριο.
- Οι κρατήσεις χωρητικότητας από τη Ρωσία στον βασικό αγωγό που περνά από τη Λευκορωσία και φθάνει στη Γερμανία οδηγούν τους αναλυτές στο συμπέρασμα ότι οι Ρώσοι δεν σκοπεύουν να αυξήσουν σημαντικά την παροχή αερίου στην Ευρώπη, όπου τα αποθέματα έχουν καλυφθεί μόλις κατά 60%.
- Η έλευση του χειμώνα με δριμύ ψύχος στη Βόρεια Ευρώπη ανεβάζει ακόμη περισσότερο τη ζήτηση για φυσικό αέριο.
Σε αυτό περιβάλλον, οι τιμές χονδρικής για το ρεύμα ξέφυγαν για αύριο από όλα τα όρια, ιδίως στις χώρες της Β. Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Γαλλία, όπου έκλεισαν αντιδραστήρες της EDF, η τιμή χονδρικής εκτινάχθηκε στα 442 ευρώ, ενώ στη Γερμανία διαμορφώθηκε στα 432 ευρώ/μεγαβατώρα. Οι αυξήσεις σε ημερήσια βάση έφθασαν ακόμη και το 110%, στην περίπτωση της Πολωνίας. Στην Ελλάδα η αύξηση ήταν «μόνο» 8,2% σε ημερήσια βάση και η τιμή έφθασε τα 342 ευρώ, ενώ γενικά χαμηλότερες ήταν οι τιμές στη Ν. Ευρώπη, λόγω κλιματικών συνθηκών.
Για τους Έλληνες καταναλωτές ρεύματος, αυτές οι τιμές χονδρικής φέρνουν εφιαλτικά υψηλές αυξήσεις στους επόμενους λογαριασμούς, καθώς είναι πολλαπλάσιες από το όριο των 60 - 70 ευρώ, πέραν του οποίου ενεργοποιούνται και «φουσκώνουν» τους λογαριασμούς οι ρήτρες αναπροσαρμογής.
Ο Δεκέμβριος είναι ο τελευταίος μήνας όπου τα νοικοκυριά μεσαίου εισοδήματος θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν επιδότηση του λογαριασμού τους από την κυβέρνηση, ενώ από τον Ιανουάριο οι ενισχύσεις θα συνεχίσουν να δίνονται μόνο στους πλέον ευάλωτους καταναλωτές, δηλαδή πιθανότατα μόνο σε όσους έχουν τόσο χαμηλό εισόδημα, ώστε να δικαιούνται ένταξη στο Κοινωνικό Τιμολόγιο Α και Β.
Ειδικότερα, όπως ανακοινώθηκε το Σάββατο, για τον μήνα Δεκέμβριο, αυξάνεται η κρατική επιδότηση στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, για όλους τους καταναλωτές που είναι συνδεδεμένοι στη Χαμηλή Τάση. Το ύψος της στήριξης διαμορφώνεται από 130 ευρώ/MWh, σε 165 ευρώ/MWh για τις πρώτες 300 kWh. Ως εκ τούτου η επιδότηση ανέρχεται πλέον σε 49,5 ευρώ τον μήνα από 39 ευρώ τον μήνα, δηλαδή αυξάνεται κατά 27%. Για τους δικαιούχους Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ), η στήριξη τον Δεκέμβριο αυξάνεται σε 185 ευρώ/MWh από 150 ευρώ/MWh. Το ύψος της επιδότησης ανέρχεται σε 55,5 ευρώ τον μήνα από 45 ευρώ τον μήνα.
Από τον Ιανουάριο, σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση σχεδιάζει να αυξήσει την επιδότηση στους ευάλωτους, δικαιούχους του ΚΟΤ, κατά 25% για να ανέλθει κοντά στα 70 ευρώ τον μήνα. Ταυτόχρονα, όμως, θα σταματήσει να επιδοτεί όλους τους υπόλοιπους καταναλωτές, οι οποίοι θα δουν στους λογαριασμούς τους να περνούν όλες οι αυξήσεις, χωρίς το προστατευτικό «μαξιλάρι» της επιδότησης.
