Η κατάργηση με τη χθεσινή τροπολογία «της τελευταίας στιγμής» του βάσιμου λόγου απόλυσης και της ευθύνης αναθέτοντος εργολάβου έναντι των εργαζομένων, δεν είναι παρά μόνο η αρχή της κυβερνητικής επιχείρησης περιστολής των εργασιακών δικαιωμάτων, σύμφωνα με συνδικαλιστικούς κύκλους.
Οι ίδιες πηγές βασίζουν την εκτίμησή τους στις στενές σχέσεις της κυβέρνησης με τον ΣΕΒ, ο οποίος πιστεύουν ότι δεν θα αρκεστεί στην κατάργηση των δύο διατάξεων, αλλά θα επιδιώξει να διαμορφωθεί ένα εργασιακό περιβάλλον, που να εξυπηρετεί πλήρως τα συμφέροντα των μελών του εις βάρος των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Χαρακτηριστική είναι η σημερινή ανάρτηση του προέδρου του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Αθηνών Γιώργου Μυλωνά στο fb, για την τροπολογία του Υπουργού Εργασίας:
«Αυτό σημαίνει επιστροφή στην "κανονικότητα". Να νομοθετεί ο ΣΕΒ και να ψηφίζουν οι βουλευτές τις τροπολογίες της τελευταίας στιγμής. Ο αγώνας και οι ομόφωνες προτάσεις των συνδικάτων και του ΕΚΑ για το βάσιμο λόγο απόλυσης, της ελάχιστης προστασίας των εργολαβικών εργαζομένων και της αναστολής προθεσμίας για την προσφυγή απολυμένων κατά τη συμφιλιωτική διαδικασία, πήγαν περίπατο. Τι και αν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντέδρασαν, τι και αν εξόφθαλμα αδικούνται χιλιάδες εργαζόμενοι, τι και αν δεν έγινε καμία συζήτηση με κανένα συνδικάτο. Ο ΣΕΒ δε μπορεί να περιμένει ... έρχεται 15Αύγουστος».
Ανοίγει ο δρόμος για αυθαιρεσίες εργολάβων
Από την πλευρά της η Γιώτα Λαζαροπούλου, πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα - πρώην ΕΘΝΟdata, μιλώντας στο «Σin», έδωσε ένα παράδειγμα για το τι σημαίνει η κατάργηση της ευθύνης του εργολάβου:
«Πριν 10 ημέρες είχα κάνει παρέμβαση στον διευθυντή προσωπικού τράπεζας, επειδή ο εργολάβος καθαρισμού δεν κατέβαλε το επίδομα αδείας στις εργαζόμενες καθαρίστριες (για το 2019 και το 2018). Με τον νόμο της συνευθύνης η τράπεζα είχε τη δυνατότητα και αρμοδιότητα να ελέγξει τον εν λόγω εργολάβο. Οι εργαζόμενες θα μπορούσαν να διεκδικήσουν τα χρήματα τους από την τράπεζα.
Τώρα ο εργολάβος, ο κάθε εργολάβος θα μπορεί, ενώ εισπράττει τα αντίστοιχα ποσά να μη καταβάλλει τα χρήματα στους εργαζόμενους, χωρίς η τράπεζα να μπορεί να επέμβει.
Στο τελευταίο συνέδριο της ΟΤΟΕ - συνδιάσκεψη γυναικών ΟΤΟΕ - υπήρξε καταγγελία για εργολάβο ο οποίος δεν πλήρωνε τις καθαρίστριες, περίμενε για 3, 4, 10 μήνες, μέχρι οι γυναίκες να απογοητευτούν και να φύγουν. Στη συνέχεια προσλάμβανε άλλες. Για κάτι τέτοιες περιπτώσεις είχε ψηφιστεί ο νόμος της συνευθύνης. Για να υπάρχει ευθύνη και του αναθέτοντα το έργο, όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Οι ίδιες οι εργαζόμενες δεν διανοούνται να καταγγείλλουν τέτοια περιστατικά, γιατί θα χάσουν τη δουλειά τους το επόμενο λεπτό. Άλλωστε τώρα ο κ. Βρούτσης με τη κατάργηση της διάταξης για αναγραφή του λόγου απόλυσης, κάνει τις απολύσεις ακόμα πιο εύκολες».
Για το ίδιο ζήτημα ο εργατολόγος Κώστας Τσουκαλάς ανέφερε στο news247.gr :
«Η διάταξη για τις εργολαβικές εταιρείες έδινε δυνατότητες διεκδίκησης στους εργαζομένους όσον αφορά την ευθύνη έναντι των δικαιωμάτων τους. Ουσιαστικά η προηγούμενη διάταξη έλεγε πως πέραν από τον άμεσο εργοδότη, μπορούσε κανείς να απευθύνει στον έμμεσο εργοδότη για τα κεκτημένα του. Μέχρι πρότινος δηλαδή, αν κάποιος δούλευε σε εμένα αλλά δεν είχε με εμένα σύμβαση, μπορούσε να ζητήσει τα δικαιώματά του και σε εμένα, κάτι που παύει να ισχύει.
Στην πράξη βέβαια πολλές φορές ο έμμεσος εργοδότης ήταν και άμεσος, γιατί έστηναν μια εταιρεία μαζί για να μην έχει ευθύνη ο πρώτος. Τώρα στην ουσία οι εργολαβικές εταιρείες φαίνεται πως θα παίξουν πάλι ένα μεγάλο ρόλο με το δημόσιο και τις αναθέσεις έργων. Στα νοσοκομεία είχε αλλάξει αυτό και είχαν γίνει συμβάσεις απ' ευθείας με τους εργαζόμενους, κάτι που φαίνεται να τροποποιείται ξανά».
Αναφορικά με την κατάργηση της αιτιολόγηση απόλυσης ο Κ. Τσουκαλάς δήλωσε:
«Με την προηγούμενη διάταξη είχε μπει μια "ασπίδα" καθώς ο εργοδότης έπρεπε να αιτιολογήσει την απόλυση. Η κυβέρνηση αναφέρει πως η αλλαγή γίνεται για να μη στιγματίζεται ο εργαζόμενος, κάτι που όμως δεν αποτελεί σοβαρό επιχείρημα. Το ότι έπρεπε να αιτιολογείται σπουδαίος λόγος απόλυσης ήταν ένας φραγμός στην αυθαιρεσία. Δεν το βιώσαμε στην πράξη καθώς κράτησε για πολύ λίγο καιρό».
Ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος, τόνισε μεταξύ άλλων ότι η διάταξη παραβιάζει τον βασικό κανόνα της ασφάλειας του δικαίου:
«Η διάταξη νόμου κατά την άποψή μου, με την διατύπωση που περιλαμβάνει στο περιεχόμενό της, ότι δηλαδή καταργούνται αφότου ίσχυσαν οι προηγούμενες διατάξεις (του βάσιμου λόγου απόλυσης) θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα για τις καταγγελίες των συμβάσεων εργασίας των εργαζόμενων, που είχαν στο μεταξύ συντελεστή με βάση το πρόσφατο καθεστώς, ειδικά δε εκείνων των εργαζόμενων που προσέφυγαν στην Επιθεώρηση Εργασίας κι ανεστάλη η προθεσμία δικαστικής προστασίας τους.
Κατά την άποψή μου ο νόμος δεν θα πρέπει να έχει αναδρομική εφαρμογή, διότι δεκάδες υποθέσεις από εκκρεμείς αγωγές θα έχουν αρνητικό αποτέλεσμα για τους εργαζόμενους, ενώ η αναδρομική εφαρμογή του νόμου θα αναγκάσει τις επιχειρήσεις στο να επαναλάβουν τις απολύσεις, θέμα το οποίο είναι τεράστιο. Το υπουργείο θα πρέπει να αποσαφηνίσει αν η διάταξη θα έχει αναδρομική ισχύ, ειδάλλως, η διάταξη πάσχει αντισυνταγματικότητας, αφού παραβιάζει τον βασικό κανόνα της ασφάλειας του δικαίου» σημείωσε μιλώντας στο ethnos.gr.
Οι απόψεις της κυβέρνησης
Μιλώντας σήμερα στην πρωινή εκπομπή του Ant1 ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, για τις τροπολογίες που ήρθαν στη Βουλή στο παρά πέντε, σημείωσε ότι «πρόκειται για τροπολογίες με επείγοντα χαρακτήρα αλλά για καλούς σκοπούς».
Σύμφωνα με την εκτίμηση της κυβέρνησης, η κατάργηση των προαναφερθεισών διατάξεων έχει ως βασικό στόχο τη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας, την αποτελεσματική προστασία των υφιστάμενων θέσεων εργασίας, αλλά και την ταχύτερη εκδίκαση των εργατικών υποθέσεων που φθάνουν στα δικαστήρια.
Ένα από τα κύρια επιχειρήματα της κυβέρνησης για την κατάργηση του βάσιμου λόγου απόλυσης, είναι ότι σε περίπτωση που για το κύρος της καταγγελίας μιας σύμβασης εργασίας καταστεί υποχρεωτική η αναγραφή του «βάσιμου λόγου της καταγγελίας» που αφορά το πρόσωπο του εργαζόμενου, τότε αυτός ο εργαζόμενος είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο της διαπόμπευσης, καθώς στο κείμενο της καταγγελίας θα αναγράφεται ρητά ότι δεν είναι κατάλληλος για τη θέση εργασίας, ή ότι η συμπεριφορά του δημιουργεί προβλήματα.
Σε σχέση με την ευθύνη αναθέτοντος εργολάβου και υπεργολάβου έναντι εργαζομένων, σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας, είχαν ως αποτέλεσμα, αφενός την άμβλυνση της προστασίας των δικαιωμάτων των εργαζομένων έναντι του εργοδότη προς τους αντισυμβαλλομένους του στο πλαίσιο συμβάσεων εκτέλεσης έργων, παροχής υπηρεσιών κ.λπ.,αλλά και των σχέσεων αυτών με τρίτους στο πλαίσιο συμβάσεων υπεργολαβίας. Αναφέρεται επίσης ότι η διάταξη πρέπει να καταργηθεί ώστε να είναι σαφής η ευθύνη του εργοδότη έναντι των εργαζομένων που αυτός απασχολεί, ανεξαρτήτως των συμβατικών σχέσεων που αναπτύσσει ο εργοδότης με τρίτους ως επιχειρηματίας.
Υπενθυμίζεται, ότι με την εν λόγω τροπολογία του Υπουργείου Εργασίας καταργούνται τρεις διατάξεις της εργασιακής νομοθεσίας που ψηφίστηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση και αφορούν:
- Στον βάσιμο λόγο ως σωρευτικό κριτήριο για το έγκυρο της καταγγελίας της εργασιακής σχέσης εργαζόμενου (άρθρο 48 του ν.4611/2019)
- Στην ευθύνη αναθέτοντος εργολάβου και υπεργολάβου έναντι των εργαζομένων (άρθρο 9 ν.4554/2018)
- Στην αναστολή προθεσμιών κατά τη συμφιλιωτική διαδικασία και τη διαδικασία επίλυσης εργασιακών διαφορών (άρθρο 58 ν, 4611/2019).
Δημήτρης Κυριακόπουλος
