Οικονομία

Έρευνα: Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες στην ανάπτυξη καινοτομίας


Την ύπαρξη ισχυρού ανταγωνισμού, τη δυσκολία εξεύρεσης εξειδικευμένου προσωπικού και τη σχετικά χαμηλή κερδοφορία «δείχνουν» ως τις κυριότερες προκλήσεις στην καινοτόμο δραστηριότητά τους -πέραν της έλλειψης χρηματοδοτικών εργαλείων- οι ερευνητές και οι επιχειρηματίες, που συμμετείχαν σε έρευνα του «One Stop Liaison Office» του Μηχανισμού Υποστήριξης του Οικοσυστήματος Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Η έρευνα, που διεξήχθη στο χρονικό διάστημα από το τέλος Ιουνίου μέχρι σήμερα, σε δείγμα 125 επιχειρηματιών (58% του δείγματος) και 92 ερευνητών/τριών (42%), είχε ως στόχο να φανεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας του σχεδιασμού και της υλοποίησης της Περιφερειακής Στρατηγικής Έρευνας και Καινοτομίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση 2014-2020 της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Εντασσόταν δε, στο πλαίσιο της επικαιροποίησης της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3). Για αυτό και απευθύνθηκε σε ερευνητές/τρεις και επιχειρηματίες του οικοσυστήματος καινοτομίας στους οκτώ τομείς προτεραιότητας και οριζόντιας παρέμβασης της στρατηγικής RIS3.

Αναλυτικότερα, στο ερώτημα σχετικά με τις κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σε θέματα καινοτομίας (πέραν της έλλειψης χρηματοδοτικών εργαλείων), ένας στους τέσσερις (25%) απάντησε πως στην κορυφή βρίσκεται η ύπαρξη ισχυρού ανταγωνισμού, πάνω από ένας στους πέντε (21%) αναφέρθηκε στη δυσκολία εξεύρεσης εξειδικευμένου προσωπικού και το 18% στη σχετικά χαμηλή κερδοφορία.

Στον τομέα της πληροφορικής (τομέας οριζόντιας παρέμβασης στη στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης), που συμμετέχει με το μεγαλύτερο στατιστικό δείγμα στους επιχειρηματίες, η δυσκολία εξεύρεσης εξειδικευμένου προσωπικού αναφέρεται ως η μεγαλύτερη πρόκληση. Όταν δε, τα αποτελέσματα εξειδικευτούν στους ερευνητές, η έλλειψη πόρων για έρευνα κυριαρχεί στη λίστα των προκλήσεων (29%), ακολουθούμενη από τη συνεργασία με την αγορά (τις επιχειρήσεις) και τις δυσκολίες υλοποίησης της έρευνας (λόγω π.χ. έλλειψης χρόνου), με ποσοστό 19% και 17% αντίστοιχα. 

Ποια εργαλεία πιστεύετε ότι μπορούν να σας βοηθήσουν ν' αναπτύξετε καινοτομία;

Οι επιχειρηματίες σε ποσοστό 20% εκτιμούν ότι η «χρηματοδότησή τους με στόχο τη βελτίωση της καινοτομικής/τεχνολογικής τους ικανότητας» αποτελεί το κυριότερο εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει τόσο τους ίδιους, όσο και γενικά το οικοσύστημα καινοτομίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Άλλα εργαλεία- πολιτικές που επικράτησαν στις απαντήσεις τους ήταν η χρηματοδότηση συνεργασίας «με ερευνητικά κέντρα» και με «άλλες επιχειρήσεις», με ποσοστά απόκρισης 17% και 16% αντίστοιχα. «Αξιοσημείωτη βέβαια είναι η εμφάνιση, έστω και με μικρό ποσοστό (11%), της ανάγκης των επιχειρήσεων για μη οικονομική υποστήριξη, με στόχο τη "βελτίωση της καινοτομικής/τεχνολογικής τους ικανότητας". Η μη οικονομική υποστήριξη περιλαμβάνει δράσεις, όπως mentoring, coaching, consulting, voucher εξωστρέφειας κ.ά», επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση της Περιφέρειας.

Διερευνώντας τις απαντήσεις των startups (νεοφυών επιχειρήσεων), οι οποίες θεωρούνται ως οι πιο ευάλωτες αναφορικά με τη βιωσιμότητά τους, προκύπτει διαφοροποίηση στις απαντήσεις τους, καθώς ελαφρά πιο σημαντική θεωρούν τη χρηματοδότηση της συνεργασίας με τα ερευνητικά κέντρα (18%), αλλά ως εξίσου σημαντικά εργαλεία προκρίνουν τη «χρηματοδότησή τους στα αρχικά στάδια λειτουργίας» τους (15%), τη «συνεργασία με άλλες επιχειρήσεις για την ανάπτυξη νέων (ή βελτιωμένων) προϊόντων» και τη «χρηματοδότηση των scaleups (επιχειρήσεων σε ανάπτυξη)», με ποσοστό απόκρισης 14%. Ακολουθεί η «χρηματοδότησή τους με στόχο τη βελτίωση της καινοτομικής / τεχνολογικής τους ικανότητας», με ποσοστό απόκρισης 10%, που αποτέλεσε όμως τη δημοφιλέστερη απάντηση στο σύνολο και των επιχειρήσεων.

Από την άλλη πλευρά, οι ερευνητές παρουσιάζουν υψηλή προτίμηση σε εργαλεία «υποστήριξης για εξωστρέφεια», με ένα ποσοστό απόκρισης 81% και για «συνεργασίες των επιχειρήσεων με ερευνητικά κέντρα» σε ποσοστό 80%. Ακολουθούν τα εργαλεία χρηματοδότησης για «καινοτόμες δράσεις» και «startups». Τη χαμηλότερη προτίμηση επιδεικνύουν τα εργαλεία «Μη οικονομικής ενίσχυσης». Τα Κουπόνια Καινοτομίας κινούνται μάλλον χαμηλά στις προτιμήσεις, ενώ τα Clusters αφήνουν επίσης μάλλον ουδέτερους τους ερευνητές.

Τα αποτελέσματα της έρευνας, σε συνδυασμό με αυτά που θα προκύψουν από σειρά θεματικών εργαστηρίων την επόμενη περίοδο, θα ληφθούν υπόψη από τους φορείς χάραξης πολιτικής που εμπλέκονται στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης τόσο για τις μέχρι σήμερα επιδόσεις της, αλλά και για την προετοιμασία επικαιροποίησής της για τη νέα Προγραμματική Περίοδο (2021-2027) και το σχεδιασμό των νέων δράσεων.

«Η έρευνα αυτή αποτελεί μέρος μιας συνεχούς διαδικασίας, που περιλαμβάνει και άλλες δράσεις όπως συναντήσεις (in-depth) με ανθρώπους του οικοσυστήματος, με ανθρώπους και έξω από αυτό, με συμμετοχή σε διάφορα προγράμματα και με υλοποίηση δομημένων εργαστηρίων που θα γίνουν την επόμενη περίοδο» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Σταύρος Μαντζανάκης, τεχνικός υπεύθυνος του One Stop Liaison Office, το οποίο λειτουργεί στο πλαίσιο του έργου «Μηχανισμός Υποστήριξης Οικοσυστήματος Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας», που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.