Στις 10 τη νύχτα της Τρίτης 28 Ιουνίου, έξι τρομοκράτες επιτέθηκαν στο αεροδρόμιο Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης. Δύο από αυτούς αυτοανατινάχτηκαν και τέσσερεις πυροβολούσαν αδιακρίτως με καλάσνικοφ. Οι αρχικές εκτιμήσεις, μέσω του Τούρκου υπουργού Δικαιοσύνης, μιλούσαν για 28 νεκρούς και πάνω από 100 τραυματίες. Ο υπουργός δήλωσε ότι γνωρίζουν ποιος κρύβεται πίσω από την επίθεση, αλλά θα περιμένουν να ολοκληρωθεί η έρευνα. Μια ώρα μετά την επίθεση, η Κωνσταντινούπολη ετέθη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και όλες οι πτήσεις στο αεροδρόμιο Ατατούρκ διεκόπησαν. Ο Ταγίπ Ερντογάν συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη με τον πρωθυπουργό και τον αρχηγό του στρατού.
*Γράφει η Εύα Ι. Κουλουριώτη
Το μεγάλο ερώτημα είναι το εξής: Ποιος είναι πίσω από αυτήν την τρομοκρατική επίθεση; Οι τρομοκράτες χρησιμοποίησαν καλάσνικοφ που δεν είναι το σύνηθες όπλο του τουρκικού στρατού και των τουρκικών υπηρεσιών ασφαλείας. Είναι όμως το συνηθισμένο όπλο του PKK και του ISIS.
Πριν δύο εβδομάδες, οι Κούρδοι της Συρίας πέρασαν το όριο του ποταμού Ευφράτη προς τα δυτικά ελέγχοντας περισσότερες περιοχές κοντά στα συρο-τουρκικά σύνορα. Την ίδια στιγμή, η συριακή αντιπολίτευση επιτέθηκε στο ISIS στην περιοχή κοντά στα σύνορα, βόρεια του Χαλεπίου, επίσης ελέγχοντάς την. Εάν μελετήσουμε την γεωγραφία των συνόρων, θα δούμε ότι το ISIS ελέγχει όχι περισσότερο από 40 χλμ. της συνοριακής γραμμής, η οποία παρακολουθείται στενά από τον τουρκικό στρατό. Για τις δύο προηγούμενες τρομοκρατικές επιθέσεις στην Τουρκία, οι Κούρδοι ανέλαβαν την ευθύνη. Ευθύνονται, άραγε, και για την τελευταία;
Συνάντηση της Αντιόχειας
Στις αρχές του Ιουνίου, σε μια μυστική συνάντηση με την παρουσία εκπροσώπου των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, ενός εκπροσώπου της τουρκικής κυβέρνησης, ενός εκπροσώπου του PYD, ενός εκπροσώπου του ΡΚΚ και ενός εκπροσώπου του FSA, η αμερικανική πλευρά παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης για την επίλυση της τουρκο-κουρδικής διένεξης στη Βόρεια Συρία και τη Νότια Τουρκία. Τα βασικά σημεία αυτού του σχεδίου είναι τα ακόλουθα:
- Άδεια στις δυνάμεις του PYD στη Συρία να περάσουν στα δυτικά του ποταμού Ευφράτη και να πολεμήσουν το ISIS με στόχο την απομάκρυνσή του από τα σύνορα Συρίας-Τουρκίας. Μετά τον έλεγχο των περιοχών αυτών, θα τεθούν υπό αραβική διοίκηση και όχι κουρδική.
-Απελευθέρωση του Αμπντουλάχ Οτσαλάν από τη φυλακή.
-Αποχώρηση των μαχητών του PKK από την νότια Τουρκία και την βόρεια Συρία και τον τερματισμό της εμπόλεμης κατάσταση μεταξύ αυτών και της τουρκικής κυβέρνησης.
-Εκχώρηση περισσότερων εξουσιών στους Κούρδους της νότιας Τουρκίας για τη διαχείριση των περιοχών τους και συμμετοχή στην πολιτική ζωή της Τουρκίας.
-Άμεση πλήρης διακοπή επιχειρήσεων του ΡΚΚ εντός της Τουρκίας.
-Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα παρακολουθεί όλα τα στάδια και θα διασφαλίζει την πλήρη εφαρμογή όλων των σημείων.
Η συνάντηση αυτή ολοκληρώθηκε χωρίς θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα, με την τουρκική πλευρά να ζητά περισσότερο χρόνο για να εξετάσει το σχέδιο.
Συνάντηση του Γκαζιαντέπ
Μερικές ημέρες μετά την συνάντηση στην Αντιόχεια, υπήρξε μυστική συνάντηση μεταξύ του εκπροσώπου των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, ενός εκπροσώπου της τουρκικής κυβέρνησης και ενός εκπροσώπου της πολιτοφυλακής του FSA Ταξιαρχία Νίκη.
Ο Ρώσος αξιωματούχος ζήτησε να επιτραπεί στη Ρωσία να παράσχει στην πολιτοφυλακή αυτή όπλα δια μέσου των τουρκικών συνόρων για την αντιμετώπιση του ISIS στην Βόρεια Συρία από τη μία πλευρά και την καταπολέμηση του PYD από την άλλη πλευρά. Ο Ρώσος εκπρόσωπος επέστρεψε στη Μόσχα με θετική απάντηση της τουρκικής πλευράς και ένα μήνυμα της τουρκικής κυβέρνησης που έδειχνε την βούλησή της να κάνει βήματα επαναπροσέγγισης της Ρωσίας.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, διαπιστώνουμε ένα φλερτ ανάμεσα στη ρωσική και την τουρκική διοίκηση μετά, μάλιστα, την αποστολή, προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν, επιστολής συγνώμης από τον Ταγίπ Ερντογάν για την πρόσφατη κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους και την δήλωση της επιθυμίας του να ξαναμπεί το νερό στο αυλάκι, με αποκορύφωμα την πρόσκληση της Τουρκίας από την Ρωσία για την διεξαγωγή συνομιλιών κατά την διάρκεια της συνάντησης των χωρών που μετέχουν στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας των Χωρών της Μαύρης Θάλασσας (BSEC), που θα λάβει χώρα στο Σότσι στις αρχές Ιουλίου και την οποία αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Μεταξύ των συναντήσεων της Αντιόχειας και του Γκαζιαντέπ και της επίθεσης στο αεροδρόμιο Ατατούρκ, η εικόνα γίνεται πιο ξεκάθαρη. Αφού υπήρξε αποδοχή της ρωσικής πρότασης από την τουρκική πλευρά, υπήρξε άρνηση για την αμερικανική πρόταση. Εδώ θα ήθελα να τονίσω ότι, παρά το γεγονός ότι το ISIS μπορεί να αναλάβει την ευθύνη της επίθεσης, αυτό δεν αποκλείει την ανάμειξη του ΡΚΚ, καθώς εκείνο είναι που επωφελείται περισσότερο από την διατάραξη της τουρκικής ασφάλειας.
Στις επόμενες ημέρες, θα πέσει περισσότερο φως στα πραγματικά γεγονότα, οπότε και θα δούμε έντονη στρατιωτική αντίδραση από την τουρκική πλευρά στο εσωτερικό της Τουρκίας και στη Συρία, κάτι που δεν θα ευχαριστήσει καθόλου την αμερικανική ηγεσία.
*Η Εύα Ι. Κουλουριώτη είναι επιχειρηματίας και πολιτική αναλύτρια, ειδική στη Μέση Ανατολή.
Facebook: @evakoulouriotis, Twitter: @evacool_f