Κόντρα στην τάση που επικρατεί στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, όπου οι τιμές των κατοικιών κινούνται πτωτικά το τελευταίο εξάμηνο, στην Ελλάδα συνεχίζουν ανεβαίνουν – όπως και τα ενοίκια. Οχι όμως για πολύ ακόμη: Οι ειδικοί λένε ότι “έπιασαν ταβάνι”, ή βρίσκονται ήδη πολύ κοντά και ότι δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια σημαντικής περαιτέρω ανόδου.
Τα ενοίκια έχουν “απογειωθεί” στη διάρκεια του τελευταίου 18μήνου και οι τιμές ακολουθούν, προσαρμοζόμενες στις αποδόσεις. Οι ιδιοκτήτες ανεβάζουν συνεχώς τις απαιτήσεις τους, βρίσκοντας πρόσφορο έδαφος μέσα στο κλίμα που δημιουργείται με τα ρεπορτάζ εντυπωσιασμού στα ΜΜΕ και τις συνεχείς αναφορές για “αδυναμία εξεύρεσης στέγης”.
Ελλειψη κατοικιών δεν υπάρχει βέβαια, ούτε προβλέπεται να προκύψει τα επόμενα χρόνια. Στην Αθήνα, στα προάστια και σε όλες τις οικιστικές περιοχές δεκάδες χιλιάδες διαμερίσματα παραμένουν άδεια, ξενοίκιαστα και απούλητα. Οχι γιατί δεν υπάρχουν αγοραστές ή ενοικιαστές, αλλά επειδή οι τιμές και τα ενοίκια έχουν ανέβει πολύ, φθάνοντας ή και υπερβαίνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις τα προ κρίσης επίπεδα.
Αποδόσεις 4% - Οι τράπεζες και τα funds
Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στις κεντρικές περιοχές της Αθήνας και – όσον αφορά την ενοικίαση - σε επαρχιακές πόλεις όπου λειτουργούν πανεπιστημιακές σχολές με μεγάλο αριθμό φοιτητών
Στο κέντρο της Αθήνας, τα ενοίκια και οι τιμές διαμερισμάτων σε πολυκατοικίες κάτω των 30 ετών κινούνται σε επίπεδα που αντιστοιχούν σε απόδοση της τάξεως του 4%. Μπορεί να φαίνονται λογικά με οικονομικά κριτήρια, αλλά οι ενδιαφερόμενοι δεν έχουν τη δυνατότητα – ούτε είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν τέτοια ποσά.
Προς το παρόν οι ανοδικές τάσεις διατηρούνται. Σ' αυτό συμβάλλουν όχι μόνο οι κτηματομεσίτες που “φουσκώνουν” τις προσδοκίες και τις απαιτήσεις των ιδιοκτητών, αλλά και οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων. Οι τράπεζες και τα funds είναι πλέον οι μεγαλύτεροι ιδιοκτήτες κατοικιών στην Ελλάδα και έχουν κάθε λόγο να ωθούν ψηλότερα τις τιμές και τα ενοίκια, περιμένοντας να κερδίσουν από πωλήσεις και πλειστηριασμούς.
Ακριβό χρήμα και αυξημένη προσφορά
Οι αναμενόμενες μαζικές εκποιήσεις ακινήτων μετά τις εκλογές εκτιμάται ότι θα ανακόψουν την ανοδική τάση, καθώς μάλιστα η ζήτηση θα περιορίζεται λόγω υψηλού κόστους χρήματος και οι τράπεζες θα σφίγγουν τους κρουνούς των στεγαστικών χορηγήσεων.
Προς την κατεύθυνση αυτή θα συμβάλει και η αύξηση της προσφοράς νεόκτιστων διαμερισμάτων. Επισημαίνεται ότι την προηγούμενη χρονιά και το πρώτο φετινό δίμηνο σημειώθηκε μεγάλη αύξηση των οικοδομικών αδειών – σε αριθμό και όγκο νέων κτισμάτων. Μόνο τον Δεκέμβριο η αύξηση ήταν 47,3%.
Τα καινούργια διαμερίσματα θα βγούν στην αγορά σταδιακά το επόμενο 18μηνο, αυξάνοντας τη συνολική προσφορά και επηρεάζοντας προφανώς τις τιμές.
Ενα ενδιαφέρον στοιχεία είναι ότι το 40% των νέων οικομικών αδειών αφορούν κτίσματα που θα ανεγερθούν με αντιπαροχή. Προφανώς από επιχειρήσεις και κατασκευαστές που δεν διαθέτουν ή δεν είναι σε θέση να δεσμεύσουν σημαντικά κεφάλαια για μεγάλο χρονικό διάστημα.