Ενημερωτικό σημείωμα για τη ΛΑΡΚΟ, με τίτλο «το πρόβλημα και η προσπάθεια της κυβέρνησης για δίκαιη λύση» και «γιατί οδηγηθήκαμε στο καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης», εξέδωσε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΘΟ, η ΛΑΡΚΟ τέθηκε σε καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης στις αρχές του 2020, ενώ είχε φθάσει προ πολλού σε οικονομικό αδιέξοδο. Είχε συσσωρεύσει ζημιές πολλών εκατομμυρίων, ενώ χρωστούσε πάνω από 600 εκατ. ευρώ προς τρίτους (προμηθευτές, εργολάβους, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία). Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους αυτού (350 εκατ. ευρώ) είναι προς τη ΔΕΗ.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι το ελληνικό Δημόσιο έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράνομες κρατικές ενισχύσεις προς την εταιρεία. Πιο συγκεκριμένα, σε συνέχεια της απόφασης του Δικαστηρίου της ΕΕ της 20ής Ιανουαρίου 2022 στην υπόθεση C-51/20 (κρατικές ενισχύσεις προς ΛΑΡΚΟ), επιβλήθηκε στην Ελληνική Δημοκρατία η καταβολή κατ' αποκοπή ποσού ύψους 5,5 εκατ. ευρώ και επιπλέον χρηματική ποινή ύψους 4,368 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης η οποία καταβάλλεται έως σήμερα.
Επιπλέον η ΛΑΡΚΟ έχει στην πλάτη της περιβαλλοντικά πρόστιμα 50 εκατ. ευρώ και είναι υπεύθυνη για σοβαρή ατμοσφαιρική ρύπανση της ευρύτερης περιοχής καθώς και για την επιβάρυνση του Ευβοϊκού Κόλπου, όπου εναποτίθενται κάθε χρόνο χιλιάδες τόνοι σκουριάς.
Όπως επισημαίνεται στο ενημερωτικό σημείωμα, σε μια εταιρεία βαθύτατα προβληματική το μέσο ετήσιο μισθολογικό κόστος προσέγγιζε, το 2020, τα 44.000 ευρώ ανά εργαζόμενο, ενώ για τους πιο υψηλόμισθους (με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας) ξεπερνούσε τα 73.000 ευρώ.
Η κυβέρνηση θέτοντας την ΛΑΡΚΟ σε καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης προχώρησε, στις αρχές του 2020, στη μείωση του μισθολογικού κόστους κατά 25% μεσοσταθμικά. Οι περικοπές επηρέασαν κατά κύριο λόγο τους παλαιούς και περισσότερο υψηλόμισθους εργαζομένους των 2.000-3.000 ευρώ και άνω, ενώ οι αποδοχές των νέων και των χαμηλόμισθων παρέμειναν αμετάβλητες.
Αφού τέθηκε η ΛΑΡΚΟ σε καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης, προστίθεται στο σημείωμα, προκηρύχθηκαν οι διαγωνισμοί για την πώληση των περιουσιακών της στοιχείων. Ωστόσο το ενδιαφέρον επενδυτών δεν ήταν τόσο ισχυρό όσο ορισμένοι φαντάζονταν και οι διαγωνισμοί αντιμετώπισαν και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα.
Αναλυτικότερα:
Ο διαγωνισμός Α που διεξήγαγε το ΤΑΙΠΕΔ για λογαριασμό του Ειδικού Διαχειριστή σχετικά με τη μίσθωση του εργοστασίου και μεταλλευτικών δικαιωμάτων ιδιοκτησίας ΕΔ έλαβε την έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου το καλοκαίρι του 2023. Κατά το ίδιο διάστημα, διενεργήθηκε και ολοκληρώθηκε από τον ειδικό διαχειριστή ο διαγωνισμός Β που αφορούσε την πώληση περιουσιακών στοιχείων (μεταλλείων) ιδιοκτησίας ΛΑΡΚΟ.
Και στους 2 διαγωνισμούς, ανακηρύχθηκε το ίδιο επενδυτικό σχήμα ως προτιμητέος επενδυτής.
Κατά το διαγωνισμό Β (του ειδικού διαχειριστή) ασκήθηκε και εκκρεμεί προσφυγή άλλου συμμετέχοντος στο διαγωνισμό ενώπιον του Συμβουλίου Επικρατείας. Στόχος της κυβέρνησης είναι να αρθούν τα ανωτέρω εμπόδια και να ολοκληρωθεί επιτυχώς η μεταβίβαση στον πλειοδότη των στοιχείων του διαγωνισμού Α.
Σε περίπτωση που υπάρξει διαφορετική απόφαση του ΣτΕ για τον διαγωνισμό Β, ή ο πλειοδότης αποσύρει την προσφορά του για το διαγωνισμό Α, τότε θα απαιτηθεί εκ νέου διαγωνισμός για το διαγωνισμό Α (και ενδεχομένως για τον Β) με σημαντική καθυστέρηση της διαδικασίας μεταβίβασης.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εάν αρθούν τα ανωτέρω εμπόδια, εκτιμάται ότι απαιτείται σημαντικός χρόνος μετά τη μεταβίβαση μέχρι την επανεκκίνηση της παραγωγικής λειτουργίας του συγκροτήματος ΛΑΡΚΟ κυρίως λόγω των μεγάλων επενδύσεων που θα πρέπει να προηγηθούν.
Από την ημερομηνία που η ΛΑΡΚΟ τέθηκε σε καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης (από το 2020), αναφέρεται από το ΥΠΕΘΟ, η μισθοδοσία των εργαζομένων καλύπτεται από το Δημόσιο με δαπάνη που έχει ξεπεράσει έως στιγμής τα 120 εκατ. ευρώ. Ωστόσο καθώς τα προβλήματα συνεχίζονταν αδιάπτωτα και ουσιαστικά η επιχείρηση από το καλοκαίρι του ‘22 δεν είχε παραγωγή, η κυβέρνηση τότε πήρε τις ακόλουθες αποφάσεις:
Οι συμβάσεις των εργαζομένων καταγγέλθηκαν, βάσει του Ν.4941/2022 στις 28/07/2022 και οι εργαζόμενοι έλαβαν αποζημιώσεις απόλυσης συνολικού ύψους 24 εκατ. ευρώ από το αποθεματικό του κρατικού προϋπολογισμού.
Στη συνέχεια, κατά το διάστημα από 28/07/2022 έως 10/04/2024 ο Ειδικός Διαχειριστής σύναψε μαζί τους επτά συμβάσεις ορισμένου χρόνου.
Καθώς η προβληματική αυτή κατάσταση συνεχιζόταν, χωρίς άμεση προοπτική επαναλειτουργίας η κυβέρνηση στις αρχές Απριλίου ανακοίνωσε τερματισμό αυτού του καθεστώτος και υιοθέτηση ενός συστήματος μεταβατικής κάλυψης των εργαζομένων. Τότε δόθηκε και επιπλέον τελευταία παράταση έως 12/05/2024, ώστε να έχουν εύλογο χρόνο ειδοποίησης οι εργαζόμενοι που στη συνέχεια τους δίνεται η δυνατότητα να ενταχθούν στο πρόγραμμα απασχόλησης της ΔΥΠΑ.
Στις συνέχεια με προσωρινή διαταγή του αρμόδιου δικαστηρίου, μέχρι την εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων, οι εργαζόμενοι συνέχισαν να πληρώνονται έως και τα μέσα Ιουλίου.
Πριν από λίγες ημέρες όμως, το δικαστήριο που εξέτασε τα ασφαλιστικά μέτρα απέρριψε τις προσφυγές των σωματείων των εργαζομένων εναντίον των μέτρων στήριξης της κυβέρνησης και τώρα τα μέτρα αυτά πρέπει να εφαρμοστούν.
Σχετικά με τα μέτρα στήριξης των εργαζομένων, σύμφωνα με το ενημερωτικό σημείωμα, η κυβέρνηση το Μάρτιο 2024, ανακοίνωσε πρόσθετα μέτρα μεταβατικής κάλυψης των εργαζομένων με βάση αντίστοιχα μέτρα που είχαν ληφθεί σε άλλες επιχειρήσεις (π.χ. ναυπηγεία Σκαραμαγκά). Συγκεκριμένα καταρτίστηκε πρόγραμμα απασχόλησης από τη ΔΥΠΑ σε δημόσιους φορείς, με τα εξής χαρακτηριστικά:
1.Το πρόγραμμα θα έχει διάρκεια έως δύο έτη για όσους είναι έως 55 ετών και έως επτά έτη για όσους είναι 55 ετών και άνω, με ακαθάριστη μηνιαία αμοιβή 1.210 ευρώ μικτά ή 1.000 ευρώ καθαρά. Οι φορείς αποδοχής περιλαμβάνουν Περιφέρειες, Δήμους, Κέντρα Υγείας, τη ΔΥΠΑ και τον e-ΕΦΚΑ, σε περιοχές κατά το δυνατόν πλησίον των κατοικιών των εργαζομένων.
2. Στόχος του προγράμματος για τους εργαζόμενους 55 ετών και άνω είναι η συμπλήρωση των αναγκαίων προϋποθέσεων για συνταξιοδότηση. Οι εργαζόμενοι αυτοί (έως 320 εργαζόμενοι) μπορούν να απασχοληθούν μέχρι και 7 έτη, ώστε να εξασφαλιστούν μέχρι και τη συνταξιοδότηση τους με μηνιαίο μισθό 1.201 μικτά ή 1.000 ευρώ καθαρά (συνολικό εκτιμώμενο κόστος υποπρογράμματος 40,4 εκατ. ευρώ), στους ακόλουθους φορείς υποδοχείς: Δήμος Αλιάρτου, Δήμος Θηβαίων, Δήμος Λεβαδέων, Δήμος Ορχομενού, Δήμος Χαλκιδέων, Δήμος Κύμης-Αλιβερίου, Δήμος Διρφύων- Μεσσαπίων, Δήμος Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας 'Αννας, Δήμος Καστοριάς, Δήμος Σερβίων- Βελβεντού, Δήμος Λοκρών, Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, Περιφέρεια Αττικής, Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
3. Αντίστοιχα στόχος του προγράμματος για τους εργαζόμενους κάτω των 55 ετών είναι η μεταβατική τους κάλυψη μέχρι να βρουν απασχόληση μέσω του νέου επενδυτή της ΛΑΡΚΟ ή αλλού. Οι εργαζόμενοι αυτοί (έως 536 εργαζόμενοι) μπορούν να απασχοληθούν μέχρι και 2 έτη (12 μήνες με δυνατότητα επέκτασης για άλλους 12 μήνες, ύστερα από αίτηση που υποβάλει ο φορέας υποδοχής) με μηνιαίο μισθό 1.201 μικτά ή 1.000 ευρώ καθαρά (συνολικό εκτιμώμενο κόστος υποπρογράμματος 19,5 εκατ. ευρώ), στους ακόλουθους φορείς υποδοχείς: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και Περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες στα διοικητικά όρια των Περιφερειών Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Μακεδονίας και Αττικής, αυτού. Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.). Ηλεκτρονικός Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e- ΕΦΚΑ). Περιφέρεια Αττικής, Στερεάς Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας. Διοικητικές Υπηρεσίες Πανεπιστημιακών Τμημάτων στη Λαμία, τη Θήβα, την Κοζάνη και τη Χαλκίδα.Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.). Υπουργείο Υγείας: i. Γενικό Νοσοκομείο Λιβαδειάς, ii. Γενικό Νοσοκομείο Θήβας, iii. Γενικό Νοσοκομείο Χαλκίδας, iv. Γενικό Νοσοκομείο Καστοριάς, v. Κέντρο Υγείας Καμένων Βούρλων, vi. Κέντρο Υγείας Αμφίκλειας, vii. Κέντρο Υγείας Αταλάντης, viii. Κέντρο Υγείας Αλιάρτου, ix. Κέντρο Υγείας Θήβας, x. Κέντρο Υγείας Λιβαδειάς, xi. Κέντρο Υγείας Σχηματαρίου, xii. Κέντρο Υγείας Οινόφυτων, xiii. Κέντρο Υγείας Αλιβερίου, xiv. Κέντρο Υγείας Ψαχνών, xv. Κέντρο Υγείας Μαντουδίου, xvi. Κέντρο Υγείας 'Αργους Ορεστικού, xvii. Κέντρο Υγείας Αμύνταιου, xviii. Κέντρο Υγείας Σερβίων.
Υπογραμμίζεται ότι για τα προγράμματα αυτά η ΔΥΠΑ έχει ήδη δημοσιεύσει την υπ' αριθμ. 6/2024 δημόσια πρόσκληση στις 11/06/2024 όπου καλούνται οι ωφελούμενοι να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους, καθώς και οι φορείς υποδοχής να δηλώσουν τον αριθμό θέσεων που επιθυμούν.
Για τη στέγαση και την υγειονομική κάλυψη των εργαζομένων, αναφέρεται από το ΥΠΕΘΟ ότι η κυβέρνηση επίσης παράτεινε τη δυνατότητα χρήσης των κατοικιών Λάρυμνας και Αγίου Ιωάννη, έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων. Για το σκοπό αυτό ψηφίστηκε ειδική τροπολογία που δίνει στον Ειδικό Διαχειριστή τη δυνατότητα να κάνει χρήση μέρος των κρατικών ενισχύσεων που έχουν παρακρατηθεί ύψους περίπου 18 εκατ. ευρώ, ώστε να καλύψει τα έξοδα που σχετίζονται, μεταξύ των άλλων, με
-τη διαμονή των πρώην εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ στους οικισμούς που υφίστανται στους χώρους της επιχείρησης,
-τη διενέργεια πράξεων για την κάλυψη ασφαλιστηρίων συμβολαίων υγείας για αναγκαίες θεραπείες,
-τη λειτουργία των ιατρείων στους χώρους της ΛΑΡΚΟ και την ανανέωση των συμβάσεων εργασίας του αναγκαίου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού αυτών.