«Παγωμένη» και επιφυλακτική βρίσκεται η τουριστική αγορά, λίγο πριν την έναρξη της τουριστικής σεζόν, με τους παράγοντες του τουρισμού να εστιάζουν στον πόλεμο της Ουκρανίας και την ενεργειακή κρίση, προσδοκώντας σε μια ταχεία αποκλιμάκωση της κατάστασης, έτσι ώστε να υπάρξει ένα φυσιολογικό καλοκαίρι.
Σε δηλώσεις του τις τελευταίες μέρες σε ΜΜΕ ο υπουργός τουρισμού Βασίλης Κικίλιας ότι «θα κάνουμε ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό για να καλύψουμε τα όποια κενά υπάρξουν, εάν υπάρξουν. Εάν κοιτάξουμε τα στοιχεία των κρατήσεων, αεροπορικών εισιτηρίων και της βούλησης που υπάρχει σε πιο μεγάλες αγορές, τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά» είπε. «Κάνουμε ότι μπορούμε για να αυξήσουμε τις δυνατότητες να φιλοξενήσουμε κόσμο σε πιο μεγάλη διάρκεια, πιο «υψηλού επιπέδου» τουρίστες, που σημαίνει μεγαλύτερο συνάλλαγμα στη χώρα. Μπορούμε να ανέβουμε γεωμετρικά από τον Απρίλιο, και μπορούμε να έχουμε τουρισμό μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2022», συμπλήρωσε.
Επιπλέον τόνισε ότι «είναι ψήφος εμπιστοσύνης για τη χώρα μας ότι φέτος θα έχουμε εννέα απευθείας πτήσεις από τις Η.Π.Α. κάθε μέρα, με πάνω από 3.000 Αμερικάνους ταξιδιώτες την εβδομάδα στη χώρα μας, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου».
Εξάλλου από την έκθεση του Βερολίνου ο CEO της TUI είπε: «αρχές Απριλίου ερχόμαστε στην Ελλάδα, 100% αύξηση Γερμανών τουριστών, από 1,5 εκατομμύριο 3 εκατομμύρια Γερμανοί».
ΣΕΤΕ: Τα στοιχεία για το 2021
Σύμφωνα με την ειδική έκδοση του Στατιστικού Δελτίου του Ινστιτούτου του ΣΕΤΕ, INSETE, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση στην Ελλάδα το 2021 ήταν μειωμένη κατά 53,1% σε σχέση με το 2019 (14,7 εκατ. αφίξεις το 2021 έναντι 31,3 εκατ. αφίξεις το 2019).
Παράλληλα οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2021 εμφάνισαν σημαντικά μικρότερη μείωση κατά 41,4% σε σύγκριση με το 2019 και διαμορφώθηκαν σε 10,7 δισ. ευρώ έναντι 18,2 δισ. το 2019, λόγω της αύξησης της Μέσης Κατά Κεφαλή Δαπάνης (ΜΚΔ) κατά 27% σε σχέση με το 2019.
Τo 2021 χαρακτηρίζεται ως έτος επανεκκίνησης και ανάκαμψης για τον κλάδο της κρουαζιέρας με 1.960 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (έναντι 3.979 αφίξεων το 2019) και με 1,4 εκατ. αφίξεις επισκεπτών (έναντι 5,5 εκατ. αφίξεων το 2019).
Αναφορικά με τον ξενοδοχειακό κλάδο, τα έσοδα των ξενοδοχείων εκτιμήθηκαν σε 5,5 δισ. ευρώ το 2021, μειωμένα κατά 34,9% σε σχέση με το 2019, όπου το σύνολο του τζίρου ήταν 8,4 δισ. ευρώ.
Οι προοπτικές για το 2022 - Θετικά σημάδια, αγκάθια ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση και η ακρίβεια
Για το 2022, όλοι οι εμπλεκόμενοι, tour operator, ταξιδιωτικά γραφεία και ξενοδόχοι διατηρούν ακόμη ζωντανή την ελπίδα ότι οι δυσμενείς εξωγενείς παράγοντες θα εξομαλυνθούν, κάτι που αν συμβεί θα φέρει μία εξαιρετική χρονιά, τόσο από πλευράς αφίξεων όσο και εσόδων.
Το Sin απευθύνθηκες στους παράγοντες του τουρισμού εστιάζοντας στις εκτιμήσεις, τις ανησυχίες αλλά και τις προτάσεις που καταθέτουν για τη στήριξη του κλάδου.
Αλέξανδρος Βασιλικός: Πρόεδρος Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος
«Ζητούμενο η φυγή προς τα μπρος, προς το μέλλον»
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του πολέμου στον ελληνικό τουρισμό
Απ.:Σίγουρα είναι πρόωρο να εκτιμηθούν οι συνέπειες στο σύνολό τους καθώς είναι συνάρτηση της διάρκειας που θα έχει η πολεμική εμπλοκή. Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν άμεσες και δευτερογενείς συνέπειες. Στις άμεσες περιλαμβάνεται η απώλεια της ρωσικής και της ουκρανικής αγοράς για τη φετινή σεζόν. Σχετικά μικρά τα μεγέθη και των δύο αγορών στο συνολικό τουριστικό ρεύμα προς τη χώρα μας, σημαντικές αγορές όμως για κάποιους συγκεκριμένους προορισμούς. Άμεση συνέπεια είναι επίσης η εκτίναξη του κόστους ενέργειας και πρώτων υλών που συνεχίζει να κλιμακώνεται επικίνδυνα για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Παρά τις θετικές προσδοκίες για ένα ρυθμό ανάπτυξης γύρω στο 5% για το 2022, η ελληνική οικονομία βρίσκεται μπροστά σε συστημικούς πλέον κινδύνους τη στιγμή που προσπαθεί να ανακάμψει. Στις δευτερογενείς συνέπειες περιλαμβάνονται οι ανασφάλειες και οι οικονομικές αβεβαιότητες που προκύπτουν. Η εικόνα ενός πολέμου στην Ευρώπη, όπως μεταδίδεται από τα διεθνή ΜΜΕ, ενδέχεται να αποθαρρύνει την επιλογή ενός ελληνικού προορισμού από δυνητικούς επισκέπτες long haul αγορών που αντιλαμβάνονται την Ευρώπη ως ένα ενιαίο χώρο. Αλλά και η οικονομική ανασφάλεια που αρχίζει να δημιουργείται στα ευρωπαϊκά νοικοκυριά λόγω του ανατιμητικού κύματος ενδέχεται να αλλάξει τις προτεραιότητές τους για τις δαπάνες του διαθέσιμου εισοδήματός τους και παρά την εκφρασμένη επιθυμία για ταξίδια και διακοπές μετά την πανδημία.
Πως μπορεί να καλυφθούν τυχόν απώλειες Ρώσων και Ουκρανών τουριστών
Απ.:Ο έλεγχος των παγκόσμιων εξελίξεων δεν είναι στο χέρι μας. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε πραγματικά για τον ελληνικό τουρισμό είναι να ασχοληθούμε με τα του οίκου μας, ευελπιστώντας πως θα επικρατήσουν το συντομότερο η λογική και η ειρήνη. Αυτό σημαίνει να εστιάσουμε εκεί που πραγματικά μπορούμε να παρέμβουμε αποφασιστικά. Να υπάρξει στοχευμένη στήριξη σε εκείνες τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που χρήζουν βοήθειας για την επιβίωσή τους λόγω της πανδημίας και το ΞΕΕ έχει καταθέσει στα αρμόδια υπουργεία σχετική δέσμη μέτρων. Να ανοίξουμε το συντομότερο που μπορούμε τη σεζόν με ασφάλεια και αξιόπιστη υγειονομική διαχείριση. Να εργαζόμαστε διαρκώς για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέσα από τη διαρκή αναβάθμιση του προϊόντος μας και των υποδομών μας. Να υπάρχει στοχευμένη προβολή της χώρας και στρατηγικές συνεργασίες με key players της παγκόσμιας αγοράς.
Ποιος είναι ο αντίκτυπος της ενεργειακής κρίσης και τι μέτρα απαιτούνται για τη στήριξη του τουριστικού κλάδου
Απ.:Στον κλάδο μας, το ενεργειακό κόστος επηρεάζει ήδη αρνητικά τη λειτουργία των ξενοδοχείων που είναι ανοιχτά ( συνεχούς λειτουργίας και χειμερινών προορισμών), επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τα οικονομικά μεγέθη τους που έχουν πληγεί από τις απώλειες της πανδημικής διετίας. Είναι ένα οριζόντιο ζήτημα. Νοικοκυριά και επιχειρήσεις χρειάζονται στήριξη. Η κυβέρνηση το αναγνωρίζει αυτό και η πρωτοβουλία των 6 σημείων του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ε.Ε δείχνει το σωστό δρόμο. Συντονισμένη ευρωπαϊκή απάντηση. Η πανδημία έδωσε στην Ευρώπη ένα μεγάλο μάθημα που πρέπει να το αξιοποιήσει τώρα χωρίς καθυστέρηση με μια στρατηγική ανάλογη με το Ταμείο Ανάκαμψης.
Δύο χρόνια μετά την πανδημία ποιες οι προοπτικές για ένα δυνατό comeback του ελληνικού τουρισμού
Απ.:Οι ξενοδόχοι είμαστε από τη φύση μας αισιόδοξοι. Χωρίς όμως να παύουμε να είμαστε και ρεαλιστές. Για τον τουρισμό, το 2021 είχε συνολικά καλύτερο αποτέλεσμα από το αναμενόμενο. Τα ελληνικά ξενοδοχεία, ήταν στην πρώτη γραμμή της εθνικής μάχης για την ανάκαμψη, συνέβαλλαν τα μέγιστα στη θετική επίδοση της σεζόν και διατήρησαν ψηλά την απασχόληση.
Για το 2022 όλα τα μηνύματα υπήρξαν θετικά. Η αξιοπιστία της χώρας, η ελκυστικότητα της Ελλάδας και η διάθεση των ανθρώπων να ταξιδέψουν μετά τους περιορισμούς της πανδημίας δημιούργησαν αυτό το κλίμα στο οποίο αναφέρεται η ερώτησή σας. Προσωπικά απέφευγα τις προβλέψεις όσο η πανδημία είναι ακόμη εδώ. Πόσο μάλλον που μεσολαβεί πλέον κι ένας πόλεμος με παγκόσμιες οικονομικές συνέπειες. Γι΄ αυτό και πιστεύω πως το ζητούμενο δεν είναι η επιστροφή σε κάποια ποσοτικά μεγέθη του παρελθόντος αλλά η φυγή προς τα εμπρός, προς το μέλλον. Τονίζω με κάθε ευκαιρία πως τα στοιχεία στα οποία θα πρέπει από εδώ και πέρα να δίνουμε έμφαση, είναι πρωτίστως τα ποιοτικά.
Η έξοδος από την κρίση θα έρθει σε βάθος χρόνου, καθώς οι επιπτώσεις της θα φαίνονται στα μεγέθη των επιχειρήσεων για πάρα πολλά χρόνια ακόμα. Το σημαντικό λοιπόν είναι όχι να νοσταλγούμε το παρελθόν αλλά να δημιουργήσουμε το μέλλον του βιώσιμου τουρισμού, με σύγχρονους όρους ποιότητας και ανταγωνιστικότητας.
Κι ένα σχόλιο για τον ανταγωνιστή γείτονα, την Τουρκία
Απ.: Η Τουρκία επειδή είναι εκτός ΕΕ καταβάλλει χρήματα στα αεροδρόμια, στα πλοία, στους tour operator για να προσηλυτίσουν κόσμο και πωλήσεις στην περιοχή τους. Όλες οι χώρες λίγο πολύ το κάνουν. Αλλά επειδή δεν έχει περιορισμούς-απαγορεύσεις, έχει διασυνδέσεις παντού και τυπώνει δικό της χρήμα είναι ένας ανταγωνιστής που δεν παλεύεται.
Έχει στηθεί σωστά φέτος η τουριστική καμπάνια
Απ.: Τα προηγούμενα δύο χρόνια που ψάχναμε το μεγάλο μέγεθος των ταξιδιωτών για να έρθουν, δεν ερχόντουσαν διότι υπήρχαν τα προβλήματα του κορονοϊού. Φέτος έχει γίνει σε συνεργασία με εμάς μια εκπληκτική δουλειά. Και υπήρξε συνεργασία και με συναρμόδια υπουργεία, το Μεταφορών, για τις πτήσεις ρωσικών τσάρτερ, που τώρα όμως τις χάνουμε ενώ περιμέναμε να αυξηθούν και οι ταξιδιώτες από το υπουργείο Εξωτερικών με τις εκδόσεις βίζα για χώρες όπως η Ρωσία, που απαιτούν βίζα ενώ για την Ουκρανία δεν χρειάζεται.
Λύσανδρος Τσιλίδης: Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων (FedHATTA)
«Πάμε στις υπόλοιπες αγορές που είχαμε» - «Μας ανησυχεί περισσότερο το ενεργειακό»
Ποιες είναι οι πρώτες εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία στον ελληνικό τουρισμό
Απ.: Οι πρώτες εκτιμήσεις είναι ότι έχει παγώσει η αγορά, ο πόλεμος είναι ένα δεδομένο το οποίο δεν περιμέναμε. Σίγουρα δημιούργησε μια αναταραχή στην αγορά. Στο σύνολό τους όμως διατηρούν τις κρατήσεις που είχανε, καθώς υπάρχουν πολύ λίγες ακυρώσεις αλλά δεν είναι κριτήριο για την αγορά. Οι επιχειρήσεις διατηρούν τις κρατήσεις, αναμένουν όλοι την εξέλιξη των δεδομένων, διότι και ο κάθε ταξιδιώτης του κόσμου που είναι πολίτης σε μία χώρα έχει την ανησυχία του, οπότε πρέπει να το σεβαστούμε. Δεν πιέζουμε κανέναν, δεν έχουμε λόγο να κάνουμε κάτι που δεν εξυπηρετεί κανέναν.
Σας προβληματίζει η σύσταση του ρωσικού Οργανισμού στους πολίτες να αποφεύγουν να επισκέπτονται χώρες οι οποίες έχουν επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία
Απ.: Ασφαλώς, Κάθε χώρα που βγάζει μια τέτοια nota, κι έχουμε δεχθεί πολλές κατά διαστήματα κι από άλλες χώρες, είναι κάτι δυσάρεστο.Τώρα το αν οι ταξιδιώτες επηρεαστούν, γιατί για τη λέξη «απαγορεύεται» πρέπει να είναι κλειστά τα σύνορα. Το να θέλει να πάει κάπου κάποιος, το να μπορέσει να πάει αυτό είναι επιλογή του κάθε ταξιδιώτη. Αλλά σίγουρα, δεν θα μιλάμε για μεγάλα μεγέθη, θα μιλάμε για έναν περιορισμένο αριθμό. Τώρα αν κατά τη διάρκεια μέχρι την έναρξη του καλοκαιριού, ηρεμήσουν τα πνεύματα και μπει μία τάξη σε όλα τα δεδομένα, αντιλαμβάνεστε θα αλλάξουν και θέσεις και εκφράσεις. Θα αναμορφώσει τις θέσεις των χωρών.
Πόσο εξαρτημένος είναι ο ελληνικός τουρισμός από τους Ρώσους και τους Ουκρανούς επισκέπτες.
Απ.: Η αλήθεια είναι ότι για το 2019 που είχαμε μεγάλα τουριστικά μεγέθη, είχαμε από τη Ρωσία 583.000 αφίξεις και από την Ουκρανία 85.000. Το 2020 μηδενίστηκαν οι αριθμοί και το 2021 οι Ρώσοι κατέβηκαν τα μεγέθη τους στις 63.000 αφίξεις, κι αυτό γιατί δεν υπήρχαν οι πτήσεις τσάρτερ, και οι Ουκρανοί στις 130.000 αφίξεις. Ο προγραμματισμός για το 2022 ανέβαινε για αφίξεις από την Ουκρανία περίπου στις 240.000 και από τη Ρωσία στις 600.000. Αυτές οι 840.000 θέσεις είναι κρατημένες με τον όρο ότι θα υλοποιούνται και στην πορεία ή αφήνουν ελεύθερα μεγέθη θέσεων αεροπλάνων και ξενοδοχείων αν είναι λιγότερες ή αν πραγματοποιούνται έχουν εξασφαλίσει για αυτόν τον αριθμό των θέσεων έχουν εξασφαλίσει αυτές τις διαδικασίες μεταφοράς, μετακίνησης και διαμονής έτσι ώστε να μπορεί να υλοποιηθεί το πρόγραμμά τους.
Ποιες είναι οι περιοχές που προτιμούν οι συγκεκριμένοι τουρίστες
Απ.: Το 50% των Ουκρανών ήταν κυρίαρχα Κρήτη και το άλλο 50% υπόλοιπη Ελλάδα, οι Ρώσοι είναι σε όλη την Ελλάδα και οι περιοχές ταυτόχρονα και για τις δύο χώρες είναι το νότιο Αιγαίο, Ρόδος, Κως, οι Κυκλάδες, Παροναξία, Μύκονος, Σαντορίνη,Ιόνιος πέλαγος, Ζάκυνθος και Κέρκυρα, η Χαλκιδική κυρίαρχα για τους Ρώσους, η ηπειρωτική Ελλάδα όπως η Καστοριά με τις γούνες. Επίσης οι χώρες αυτές είναι ορθόδοξες και ο θρησκευτικός τουρισμός για αυτούς έχει μία ιδιομορφία καθώς άλλοι πιστεύουν στις ιερές εικόνες και άλλοι στα ιερά λείψανα. Άρα είχαμε δύο κατηγορίες ταξιδιωτών που πήγαιναν σε διάφορα μέρη της Ελλάδος αρκεί να έβρισκαν αυτό που οι ίδιοι επιθυμούσαν για να προσευχηθούν. Επίσης είχαμε πολλούς γύρους. Ξεκινούσαν από την Αθήνα και πηγαίναν στην Ολυμπία, στους Δελφούς, στα Μετέωρα, στην Καλαμπάκα, στην Καστοριά, κατέληγαν Θεσσαλονίκη και το ανάποδο. Η έμφαση το 80% αφορούσε το καλοκαίρι καθώς η Ελλάδα είναι παραθεριστικός προορισμός. Τα έσοδα των Ρώσων το 2019 ήταν περίπου 439 εκατομμύρια. Αυτά τα λεφτά έρχονταν από εμβάσματα και οι πληρωμές όλες γίνονταν από τους τουριστικούς πράκτορες του εξωτερικού μέσω ελληνικών γραφείων ταξιδίων με τα οποία είχαν συμβόλαια.
Μπορούν οι υπόλοιπες αγορές να καλύψουν τυχόν απώλειες Ρώσων και Ουκρανών
Απ.: Οι απώλειες στη διάρκεια του χρόνου εξομαλύνονται καθώς υπάρχει ένα κοινό που θα τρέξει να κερδίσει από τον χώρο που χάθηκε για να κάνει διακοπές. Ναι θα προκύψουν άλλες δυνατότητες, κανείς δεν μπορεί να πει ότι θα είναι το ίδιο επίπεδο, ούτε το ίδιο κόστος. Άλλο να έρθει ένας ρώσος σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο κι αλλιώς είναι να έρθει μαζικός τουρισμός με 300 ευρώ την εβδομάδα. Ο ρώσος τουρίστας είναι πιο ακριβός σε δαπάνες και από τον Αμερικάνο που μπορεί να μένει σε ακριβά ξενοδοχεία, να τρώει σε ακριβά εστιατόρια αλλά δεν ξοδεύει, δεν κάνει σπατάλες είναι πιο συντηρητικός. Ο ρώσος είναι ο ιδανικός τουρίστας. Δηλαδή σε περίπτωση απώλειας θα έχουμε και μείωση αφίξεων και μείωση εσόδων.
Το παιχνίδι είναι σκληρό. Άρα, εμείς λέμε σοφά «πάμε στις υπόλοιπες αγορές που είχαμε». Γιατί αυτές που είχαμε το 2019, πέρσι δεν τις είχαμε. Δεν είχαμε τη δυνατή Αμερική, τον δυνατό Καναδά, τη δυνατή Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη νοτιοανατολική Ασία. Έχουμε και τα Εμιράτα τα οποία πρέπει να τα ενισχύσουμε.
Ωστόσο πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία υπήρχε ο ενεργειακός πόλεμος
Απ.: Αυτό μας ανησυχεί επίσης πάρα πολύ. Κυρίως αν η οικονομική κατάσταση μειώνει σε όλον τον κόσμο τη δυνατότητα διακοπών γιατί χρησιμοποιούν τα λεφτά τους για να ζεσταίνονται και να κινούνται με τα αυτοκίνητά τους. Εν τω μεταξύ δεν έχει ανακοινωθεί ο λεγόμενος επίναυλος των καυσίμων που μπαίνει στα ακτοπλοϊκά, στα αεροπορικά, στις χερσαίες μεταφορές και καταβάλλεται από τον καταναλωτή επιπλέον ενός πακέτου. Αν για παράδειγμα είναι 30 με 50 ευρώ το άτομο, δηλαδή 200 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια όταν η εβδομαδιαία διαμονή σε ένα ξενοδοχείο τριών αστέρων είναι 300 ευρώ. Είναι ένα επιπλέον κόστος που δεν μπορούμε να το αποφύγουμε και περιμένουμε την Ευρώπη τι γραμμή θα δώσει, ακόμη και για την πιθανή χρηματοδότηση του κόστους ενέργειας σε όλες τις ευρωπαϊκες οικονομίες.
Άρης Μαρίνης: Πρόεδρος της Γενικής Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων Τουρισμού (ΓΕΠΟΕΤ)
«Αυξητική η τάση, πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ενεργειακή κρίση»
Πόσο σημαντικοί παίχτες είναι η Ρωσία και η Ουκρανία για τον ελληνικό τουρισμό και ποιες είναι οι εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις από τον πόλεμο
Απ.:Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι σημαντικοί παίκτες για τον ελληνικό τουρισμό. Eπιπτώσεις θα υπάρχουν σίγουρα, τις οποίες όμως είναι ακόμη νωρίς να τις μετρήσουμε. Το πρόβλημα είναι αν ο λαoί αυτοί, οι Ρώσοι αλλά και οι Ουκρανοί που παραδοσιακά έρχονται στη χώρα μας, τελικά έρθουν στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι. Φυσικά υπάρχει και το πρόβλημα με τα καύσιμα αλλά εφόσον λήξει ο πόλεμος θεωρούμε ότι θα επανέλθει σε μία κανονικότητα και το θέμα με τα καύσιμα.
Έχετε εικόνα για το μέγεθος της ενδεχόμενης ζημιάς
Απ.:Δεν είχαν ακόμη ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις μας με αυτές τις χώρες και δεν έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα για το πόσες άδειες θα δοθούν. Μας πρόλαβε ο πόλεμος. Η τάση όμως για φέτος φυσικά και ήταν αυξητική μετά από δυο καταστροφικές χρονιές για τον τουρισμό. Και σίγουρα περιμέναμε και του Ρώσους και Ουκρανούς τουρίστες να επανέλθουν δριμύτεροι στην Ελλάδα.
Πως θα καλυφθεί τελικά τυχόν απώλειες από τις δύο αυτές χώρες
Απ.:Βεβαίως, αν τελικά υπάρξει απώλεια, μπορεί να καλυφθεί από τουρίστες από την υπόλοιπη Ευρώπη υπό την προϋπόθεση ότι θα εξομαλυνθεί το θέμα των καυσίμων. Θα καλύψουν ένα μέρος της ζημιάς.
Ωστόσο, προβλήματα υπήρχαν και πριν τον πόλεμο λόγω της ενεργειακής κρίσης
Απ.:Η ενεργειακή κρίση και πριν τον πόλεμο είχε επηρεάσει σημαντικά τις τουριστικές επιχειρήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι επιχειρήσεις όπως είναι τα τουριστικά λεωφορεία έχουν επηρεαστεί πάρα πολύ, καθώς το 30% του κόστους λειτουργίας είναι το πετρέλαιο. Όταν λοιπόν αυτήν τη στιγμή έχουμε μια αύξηση πάνω από 35-40% σε σχέση με το περασμένο καλοκαίρι έχουμε μπει σε πολύ δύσκολες καταστάσεις, έχοντας ήδη πίσω μας δύο δύσκολα χρόνια.
Τι διεκδικείτε για να αντεπεξέλθετε
Απ.: Η οικονομική μας δυνατότητα να έχει εξαντληθεί. Ό,τι μαξιλαράκι είχαμε, ό,τι πήραμε από την κυβέρνηση, όσος ενισχύσεις δόθηκαν έχουν φαγωθεί και δυστυχώς προβλέπεται δύσκολο καλοκαίρι αν δεν γίνουν κάποια πράγματα που έχουν ζητηθεί. Να μειώσουν δηλαδή τον φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα τουλάχιστον για τα επαγγελματικά οχήματα. Είχαμε κάνει μια συνάντηση με την κυβέρνηση, έχουμε στείλει επιστολές και περιμένουμε την αντίδραση της κυβέρνησης.