Τα εμβόλια αποτελούν το μεγαλύτερο επίτευγμα της Ιατρικής και έχουν διαχρονικά συμβάλλει να σωθούν αμέτρητες ζωές παγκοσμίως, από τον 18ο αιώνα, οπότε και ανακαλύφθηκε το πρώτο εμβόλιο. Μετά το καθαρό νερό, ο εμβολιασμός είναι η δεύτερη πιο σημαντική παρέμβαση για την προστασία της Δημόσιας Υγείας και την εντυπωσιακή αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, κατά ολόκληρες δεκαετίες. Με την ανακάλυψη και την κυκλοφορία τους, τα εμβόλια έχουν συμβάλλει καθοριστικά στο να εκριζωθούν μολυσματικές ασθένειες σαν την ευλογιά, την πολιομυελίτιδα ή την γρίπη, που στο παρελθόν αποδεκάτιζαν ολόκληρους λαούς. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε χρόνο 2 έως 3 εκατομμύρια θάνατοι προλαμβάνονται μέσω του εμβολιασμού και 750.000 παιδιά σώζονται από σοβαρές αναπηρίες. Σήμερα, το ιατρικό «οπλοστάσιο» περιλαμβάνει πληθώρα ασφαλών και δοκιμασμένων εμβολίων, τα οποία προλαμβάνουν περισσότερες από 30 μολυσματικές ασθένειες, που αφορούν ανθρώπους κάθε ηλικίας.
Ήδη, από πέρυσι, ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος έχει ξεκινήσει καμπάνια για την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού έναντι της γρίπης, ενώ έχει δώσει την αιγίδα του στην εκστρατεία «Εμβολιάζομαι – Θωρακίζομαι».
Εμβόλια για παιδιά, ενήλικες κι ηλικιωμένους
Πέρα από τα παιδιατρικά εμβόλια, τα οποία είναι και περισσότερο γνωστά στο κοινό, υπάρχουν εμβόλια και για εφήβους, ενήλικες και ηλικιωμένους, ενώ αρκετά από τα νέα εμβόλια που αναπτύχθηκαν πρόσφατα κι ενίσχυσαν την ιατρική φαρέτρα, στοχεύουν σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας. Τα άτομα αυτά είναι περισσότερο ευπαθή σε λοιμώδη νοσήματα λόγω της εξασθένησης του ανοσοποιητικού τους συστήματος με την πάροδο των ετών και γι αυτό έχουν ιδιαίτερη ανάγκη της προστατευτικής «ασπίδας», που τους εξασφαλίζει ο εμβολιασμός.
Πληρέστατο το Πρόγραμμα Εμβολιασμών της Ελλάδας
Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα καλύτερα και πληρέστερα Προγράμματα Εθνικού Εμβολιασμού, το οποίο περιλαμβάνει εμβόλια που προστατεύουν τα παιδιά πριν από την ηλικία των δύο ετών, καθώς και τους ενήλικες, από 15 επικίνδυνες και απειλητικές για τη ζωή ασθένειες. Όλα τα εμβόλια που είναι ενταγμένα στο Πρόγραμμα Εθνικών Εμβολιασμών είναι απολύτως ασφαλή, εγκεκριμένα και δοκιμασμένα και χορηγούνται δωρεάν σε όλους.
Πώς εξασφαλίζεται η προστασία της Δημόσιας Υγείας
Μέσα από τον εμβολιασμό επιτυγχάνονται πολλαπλά οφέλη, όπως η προστασία της υγείας του καθενός ατομικά, αλλά και η προάσπιση της δημόσιας υγείας, σε επίπεδο κοινωνίας, εφόσον η εμβολιαστική κάλυψη διατηρηθεί σε υψηλό επίπεδο, άνω του 95%. Αυτό, με απλά λόγια, σημαίνει ότι αν σε 100 άτομα εμβολιαστούν τα 95, τότε προστατεύονται και τα 5 άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί, επειδή για παράδειγμα είναι βρέφη και δεν πρόλαβαν να κάνουν ακόμα εμβόλια. Τα άτομα αυτά προστατεύονται γιατί μέσα από τον μαζικό εμβολιασμό δημιουργείται ανοσιακό τείχος, που προστατεύει όλη την κοινωνία, αφού δεν επιτρέπει τη διασπορά των μολυσματικών παραγόντων, οι οποίοι ευθύνονται για τα λοιμώδη νοσήματα.
Καίριας σημασίας η τήρηση των αναμνηστικών δόσεων
Για να αποκτήσουμε ανοσία διαρκείας, πρέπει να έχουμε ολοκληρώσει το εμβολιαστικό σχήμα, όπως αυτό περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, με τις σωστές δόσεις, που πρέπει να γίνουν στην ενδεδειγμένη χρονική στιγμή. Οι αναμνηστικές δόσεις είναι απαραίτητες προκειμένου να διατηρήσουμε μακροπρόθεσμα την ανοσία που αποκτούμε με τα εμβόλια και αν δεν γίνουν, οι συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές. Τότε διαρρηγνύεται το ανοσιακό τείχος που προστατεύει την κοινωνία, με αποτέλεσμα να διατρέχουμε κίνδυνο για επιδημικά ξεσπάσματα «ξεχασμένων» λοιμωδών ασθενειών. Το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί αν πέσει η εμβολιαστική κάλυψη κάτω από το 90%, δηλαδή μειωθούν τα άτομα που εμβολιάζονται, οπότε και πάλι καθίσταται δυνατή η επανεμφάνιση ξεχασμένων ασθενειών, όπως πρόσφατη συνέβη με την επιδημική έξαρση της ιλαράς, η οποία προκάλεσε δεκάδες χιλιάδες θανάτους στην Ευρώπη.
Το έχω πει πολλές φορές και θα το επαναλάβω, ότι οι πρώτοι που πρέπει να κάνουν την αρχή και να θωρακιστούν έναντι των μεταδοτικών ασθενειών είναι οι επαγγελματίες υγείας, διότι έρχονται καθημερινά σε επαφή με ασθενείς. Πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους ότι ο εμβολιασμός προλαμβάνει την αρρώστια, θωρακίζει την υγεία και σε αυτό τον σκοπό πρέπει να συνδράμουν η Πολιτεία, οι Ιατροί και όλοι οι Επαγγελματίες Υγείας, αλλά και οι Πολίτες.
Από όλες τις παρεμβάσεις, που γίνονται για την προστασία της Δημόσιας Υγείας, ο εμβολιασμός έχει την υψηλότερη ανταποδοτικότητα, δηλαδή ενώ κοστίζει λίγο, τα οφέλη του είναι ανεκτίμητα. Σε πρόσφατη αμερικανική μελέτη αποδείχθηκε ότι για κάθε δολάριο που δαπανάται για τον εμβολιασμό των παιδιών, εξοικονομούνται από το Σύστημα Υγείας άλλα 13 δολάρια, καθώς αποφεύγεται το άμεσο και έμμεσο κόστος της θεραπείας της νόσου και της πιθανής μακροχρόνιας αναπηρίας που προκαλεί ένα λοιμώδες νόσημα. Γι αυτό άλλωστε τα προγράμματα εμβολιασμών συμβάλουν καθοριστικά στη βιωσιμότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης.