Ο απολογισμός της παρουσίας Μητσοτάκη-Ερντογάν στη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα είναι κατά γενική ομολογία θετικός για τη χώρα μας. Από τις παρεμβάσεις και τις δηλώσεις των δύο ηγετών φάνηκε ξεκάθαρα ποιά πλευρά προκαλεί, ποιός παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, ποιός αποτελεί απειλή για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Στην Αθήνα επικρατεί έκδηλη και εύλογη ικανοποίηση για τις εξελίξεις, που φέρνουν την Ελλάδα ένα βήμα μπροστά στην αντιπαράθεση με την Τουρκία, καθώς φαίνεται να κερδίζει ευρεία διεθνή αποδοχή των απόψεων της και να εξασφαλίζει μεγαλύτερη στήριξη από χώρες “αδιάφορες” μέχρι τώρα.
Στο Μαξίμου και στην κυβέρνηση βλέπουν έναν ακόμη λόγο βαθιάς ικανοποίησης: Η “νίκη” Μητσοτάκη στη μάχη εντυπώσεων με τον Ερντογάν, ενισχύει το διεθνές κύρος του και παράλληλα του δίνει “πόντους” στο εσωτερικό – προσωπικά και σε κομματικό επίπεδο. Το πολιτικό κέρδος αναμένεται ότι θα αποτυπωθεί στις επόμενες δημοσκοπήσεις, με άνοδο του ποσοστού της ΝΔ στην πρόθεση ψήφου και ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των θετικών ψήφων για τον πρωθυπουργό.
Η στρατηγική της Αγκυρας
Αυτή όμως είναι μόνον η μία όψη των εξελίξεων, η θετική. Υπάρχει και μιά άλλη “ανάγνωση”, που δεν επιτρέπει εφησυχασμούς: Αφορά τις επόμενες κινήσεις του “σουλτάνου της Αγκυρας”, που δεν πρόκειται βέβαια να καταθέσει τα όπλα – ούτε καν να αποδεχθεί την ήττα του στη μάχη εντυπώσεων.
Αλλωστε η μέχρι τώρα τακτική της Αγκυρας δείχνει ότι οι τουρκικές αξιώσεις και οι προβαλλόμενες διεκδικήσεις δεν είναι “φραστικά πυροτεχνήματα” του Ερντογάν, ούτε προορίζονται μόνον για εσωτερική κατανάλωση, ούτε χρησιμοποιούνται ευκαιριακά ως όπλα στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι και στην προεκλογική μάχη. Εντάσσονται στη μακροχρόνια στρατηγική της Αγκυρας, που ελάχιστα μπορεί να διαφοροποιηθεί σε περίπτωση εκλογικής ήττας του Ερντογαν και απομάκρυνσης του από την Εξουσία.
Στην Αθήνα, κυβέρνηση, πολιτικά και διπλωματικά επιτελεία και στρατιωτική ηγεσία βρίσκονται σε αυξημένη επαγρύπνηση, μελετώντας όλα τα σενάρια εξελίξεων τις οποίες ενδέχεται να αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν. Τις ανησυχίες τους συμμερίζονται διεθνείς αναλυτές αλλά και κυβερνήσεις συμμαχικών χωρών, που δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης της τουρκικής επιθετικότητας, με κατάληξη μια “εμπρηστική” κίνηση επί του πεδίου.
Πολιτικοί και διπλωματικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι ο Ερντογάν και οι συνεργάτες του έχουν χρησιμοποιήσει ως τώρα όλα τα μέσα φραστικών προκλήσεων, εξαντλώντας παράλληλα όλο το “ρεπερτόριο” διεκδικήσεων έναντι της Ελλάδας, φθάνοντας στο σημείο να χαρακτηρίσουν ως “τουρκικά” όλα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, από τη... Θάσο και τη Λήμνο ώς την Κώ και τη Ρόδο.
Το σκυλί που γαυγίζει
Για να συνεχίσει τη στρατηγική της έντασης χωρίς να χάσει την αξιοπιστία του και χωρίς τον κίνδυνο να γίνει “το σκυλί που γαυγίζει, αλλά δεν δαγκώνει”, ο Τούρκος πρόεδρος πρέπει τώρα να “ανέβει επίπεδο”: Να περάσει από τις απειλές στην πράξη, να προσφύγει σε μιά κίνηση που θα αναγκάσει την Ελλάδα να απαντήσει επί του πεδίου, με κίνδυνο γενικότερης ανάφλεξης.
Σ΄αυτή την κίνηση τον εξωθεί ακόμη και η κεμαλική αντιπολίτευση, που υπερθεματίζει σε εμπρηστική ρητορική κατά της Ελλάδας, προκαλώντας τον Κεμάλ να αποδείξει εμπράκτως ότι εννοεί όσα λέει και δεν μένει σε ανέξοδους λεονταρισμούς.
Στην Αθήνα θεωρούν ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, καθώς μάλιστα ο Τούρκος ηγέτης επιχειρεί να εκβιάσει όχι μόνον την Ελλάδα, αλλά και τις ΗΠΑ, βλέποντας ότι η Τουρκία έχει χάσει πλέον τον ζωτικής σημασίας ρόλο που είχε παλαιότερα στους γεωστρατηγικούς σχεδιαμούς των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Ως προς τις εκτιμήσεις της Ουάσιγκτον για την περαιτέρω στάση του Ερντογάν και τον κίνδυνο να προκαλέσει ανάφλεξη στο Αιγαίο, ενδεικτική είναι ίσως η άφιξη και παρουσία στα νερά της περιοχής του αεροπλανοφόρου «George H.W. Bush», του μεγαλύτερου που διαθέτει το αμερικανικό Ναυτικό...