Αντιμέτωπη με το προσφυγικό, την αξιολόγηση και το πρόβλημα του χρέους, η κυβέρνηση χρειάζεται συμμάχους και ισχυρούς υποστηρικτές στην Ευρώπη. Δεν μπορεί να ελπίζει σε πολλούς. Το «Ελλάς- Γαλλία συμμαχία» έχει γίνει σλόγκαν άνευ περιεχομένου στην εποχή του Ολάντ, ο Ρέντσι δεν έχει πολλές δυνατότητες να βοηθήσει, αριστερές κυβερνήσεις δεν υπάρχουν στην ΕΕ. Οι εξελίξεις οδηγούν τον Αλέξη Τσίπρα στην «αγκαλιά» της Μέρκελ. Είναι η μόνη στην οποία μπορεί να βασιστεί, για να επιτύχει μια αποδεκτή συμφωνία με τους δανειστές και να εξασφαλίσει στήριξη της χώρας για την αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Μετά από έξι χρόνια αντιπαλότητας και αντιπαραθέσεων για τον τρόπο αντιμετώπισης της δημοσιονομικής κρίσης, την τήρηση ή μη μνημονιακών δεσμεύσεων – ακόμη και για τις γερμανικές πολεμικές επανορθώσεις και το κατοχικό δάνειο, το κλίμα στις ελληνογερμανικές σχέσεις αλλάζει. Μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου υπάρχει πλέον αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία, παρά τις διαφορές πολιτικού προσανατολισμού των δύο κυβερνήσεων.
Το προσφυγικό ήταν ο καταλύτης γι αυτή τη μεταστροφή, που έγινε βαθμιαία και χωρίς παραχωρήσεις από ελληνικής πλευράς, η οποία δεν χρειάστηκε να αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες.
Όπως σημειώνει η κορυφαία γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt, για μεγάλο χρονικό διάστημα το Βερολίνο θεωρούσε ότι η οικονομική-δημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα και το προσφυγικό είναι δύο απολύτως διακριτά ζητήματα. Αγνοούσε λοιπόν τις εκκλήσεις της Αθήνας, που ζητούσε μεγαλύτερη χαλάρωση στα δημοσιονομικά για να μπορέσει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τους πρόσφυγες.
Περιθώρια χαλάρωσης
Τώρα όμως όλοι αναγνωρίζουν ότι τα ζητήματα αυτά είναι αλληλένδετα και ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να υποχρεωθεί να εφαρμόσει απαρέγκλιτα όλους τους όρους του μνημονίου και να επιτύχει τους στόχους. Ακόμη και ο «κέρβερος» της συμφωνίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε βάζει νερό στο κρασί του: Διαπιστώνοντας «τρομακτική απουσία αλληλεγγύης» των Ευρωπαίων εταίρων έναντι της Ελλάδας, υποστηρίζει ότι οι δανειστές πρέπει να αφήσουν περιθώρια στην ελληνική κυβέρνηση, ώστε να μην υποχρεωθεί να κάνει αιματηρές περικοπές στις συντάξεις, ούτε να κυνηγήσει να πιάσει όλους τους δημοσιονομικούς στόχους.
Ο Αλέξης Τσίπρας ελπίζει ότι το Βερολίνο θα του δώσει περιθώρια στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και στη λήψη νέων μέτρων λιτότητας. Γνωρίζει ότι η Ανγκελα Μέρκελ και ο Β. Σόιμπλε θέλουν να αποφύγουν το ενδεχόμενο αναζωπύρωσης της ελληνικής οικονομικής κρίσης, την ώρα που το προσφυγικό πρόβλημα βρίσκεται στην κορύφωση του, ενώ οι Ευρωπαίοι αδυνατούν να συνεννοηθούν και η προοπτική ενός Brexit είναι πλέον ορατή.
Απομονωμένοι στην ΕΕ
Στις δύο Συνόδους Κορυφής και στις διαβουλεύσεις με ευρωπαϊκές χώρες και με την Τουρκία η κ. Μέρκελ ήταν η μόνη από τους Ευρωπαίους ηγέτες που κράτησε σθεναρή στάση, επιδιώκοντας ρεαλιστικές λύσεις με προτάσεις σχεδόν ταυτόσημες με τις ελληνικές. Η ελληνική κυβέρνηση της το αναγνωρίζει κι αυτό βοηθά στην περαιτέρω προσέγγιση.
Αλλωστε, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί αποτελεσματικά την προσφυγική κρίση, εξαρτάται όσο ποτέ άλλοτε από την Α. Μέρκελ. Το κλείσιμο των συνόρων και η δημόσια συζήτηση για αποκλεισμό της Ελλάδας από τη ζώνη Σέγκεν δείχνουν πόσο πολιτικά απομονωμένες είναι η χώρα και η κυβέρνηση στην ΕΕ.
Στην Ευρώπη η ελληνική «αριστερή» κυβέρνηση δεν ήταν ποτέ αρεστή. Τώρα είναι ακόμη λιγότερο στους κεντρο-ανατολικοευρωπαίους, λόγω του προσφυγικού. Γι αυτό η στήριξη από το Βερολίνο είναι όχι μόνο ευπρόσδεκτη, αλλά απολύτως αναγκαία.