Οι προηγούμενοι 62 γύροι των διερευνητικών επαφών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, δεν «προκάλεσαν» κάποια επουσιώδη θετική εξέλιξη ή έστω σύγκλιση απόψεων σε μείζονα ζητήματα, που θα «καλλιεργούσαν» το έδαφος για μια θεμελιώδη αλλαγή στις σχέσεις των δύο χωρών. Τα ελληνοτουρκικά διαθέτουν το «μαγικό ραβδάκι» για να διαλύουν εν ριπή οφθαλμού ψευδαισθήσεις, ενίοτε και φαντασιώσεις, σχετικά με τον «εναγκαλισμό» των δύο χωρών, καθότι Αθήνα και Άγκυρα χρησιμοποιούν τις διερευνητικές συνομιλίες για να επιβεβαιώσουν δημοσίως ότι διαφωνούν.
Ο νέος γύρος που θα ξεκινήσει αύριο στην Αγκυρα, δεν πρόκειται να ξεφύγει από αυτόν τον «χρυσό» κανόνα, ο οποίος εδραιώθηκε με το πέρασμα των ετών. Πώς άλλωστε να γίνει κάτι διαφορετικό, όταν οι νέες διαβουλεύσεις γίνονται υπό το πρίσμα όξυνσης των διπλωματικών «πνευμάτων», εκ μέρους της Τουρκίας και όταν από τον προηγούμενο γύρο στην Αθήνα, δεν προέκυψε κάποια ουσιαστική μεταβολή στις αγεφύρωτες διαφορές των δύο χωρών; Για να είμαστε ακριβείς, υιοθετήθηκε και τηρήθηκε από αμφοτέρους το καλοκαιρινό μορατόριουμ, κατά το οποίο αποφεύχθηκαν οι εντάσεις και τα επεισόδια στο Αιγαίο. Τα «ήρεμα νερά» του Αιγαίου, έτσι απεκλήθη η συγκεκριμένη περίοδος, άρχισαν πάλι να φουρτουνιάζουν μετά τη στρατηγική συμφωνία της Ελλάδας με τη Γαλλία.
Η Τουρκία εκδήλωσε μ’ όλους τους τρόπους τον εκνευρισμό της, για τη συμφωνία Αθήνας-Παρισιού, που η αλήθεια είναι πως αλλάζει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Είτε μέσω κρεσέντο προκλητικών δηλώσεων είτε με παραβιάσεις, υπερπτήσεις κτλ, η Άγκυρα εκφράζει εκ νέου την επιθετική της ρητορική. Υπό αυτό το πρίσμα της όξυνσης και της δημόσιας αντιπαράθεσης, είναι αστείο να προσβλέπει κανείς σε συνεννόηση ή κάποιου είδους σύγκλιση ανάμεσα στις δύο χώρες, κατά το νέο γύρο των διερευνητικών επαφών. Όχι πώς αν δεν είχαν προηγηθεί όλα τα παραπάνω, θα υφίσταντο ουσιαστικές ελπίδες για απτά αποτελέσματα από τις διερευνητικές συνομιλίες. Μην ξεχνάμε ότι Ελλάδα και Τουρκία κατέρχονται στις συζητήσεις με τελείως διαφορετική ατζέντα. Η Αθήνα με την παγιωμένη άποψη ότι διαβουλεύεται μόνον επί του καθορισμού της υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών, ενώ η Τουρκία καταφτάνει με τη αναθεωρητική της ατζέντα, που έχει ως στόχο να διεμβολίσει την κυριαρχία της Ελλάδας στο Αιγαίο. «Γκρίζες ζώνες», αποστρατικοποίηση των νησιών , ακόμη θέμα τουρκικής μειονότητας στη Θράκη, θα εντάξει μεταξύ άλλων και πάλι στην ατζέντα της η Άγκυρα.
Το blame game
Είναι πρόδηλο ότι δεν μπορεί να προκύψει η παραμικρή σύγκλιση ανάμεσα σε δύο χώρες, συζητούν (;) επί διαφορετικών θεμάτων. Περισσότερο με έκθεση των απόψεών και της ατζέντας τους θα μοιάζουν οι επαφές, παρά με ουσιαστική διαβούλευση. Ευλόγως θα αναρωτηθεί κάποιος, γιατί συνεχίζεται κάτι που είναι δομικά τόσο ανεδαφικό αν όχι ουτοπικό, ως προς την παραγωγή αποτελέσματος;
Ο λόγος είναι πως καμία χώρα δεν θέλει να πάρει «πάνω» της, το βάρος της αποχώρησης από τον διάλογο.
Η τουρκική διπλωματία επιχειρεί να παρουσιάσει εαυτόν στη διεθνή κοινότητα, ως τη χώρα που επιθυμεί το διάλογο, τη συνεννόηση και την ειρηνική επίλυση, κατηγορώντας την Ελλάδα ότι λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση. Όχι πως η Άγκυρα γίνεται πιστευτή, ωστόσο η Αθήνα οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική σ’ αυτό το ιδιότυπο blame game. Ως εκ τούτου οφείλει να συνεχίσει τις διερευνητικές, προς χάριν της… υποχρέωσης απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα. Και η ζωή συνεχίζεται…
Νώντας Βλάχος
