Στη συνάντηση γνωριμίας του νέου υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, με τον «σκληρό», Γερμανό επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, εναποθέτει η κυβέρνηση τις ελπίδες της για εκτόνωση της έντασης που έχει δημιουργηθεί με τους Ευρωπαίους δανειστές, η οποία θα μπορούσε να κλιμακωθεί μέσα στο καλοκαίρι, όταν η κυβέρνηση καταθέσει στη Βουλή το νομοσχέδιο για ελαφρύνσεις στην φορολογία.
Το Μαξίμου και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δείχνουν αποφασιστικότητα στην προώθηση του εν λόγω νομοσχεδίου, που θα ενσωματώσει βασικές προγραμματικές δεσμεύσεις της Νέας Δημοκρατίας και θεωρείται κλειδί για την επίτευξη ταχύτερων ρυθμών ανάπτυξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι αύριο είναι προγραμματισμένη η σύσκεψη του πρωθυπουργού με τον υπ. Οικονομικών, όπου αναμένεται να συζητηθεί και να εγκριθεί στην τελική του μορφή το νομοσχέδιο. Πρόκειται για μια σύσκεψη, η οποία είχε αναβληθεί λόγω των τραγικών γεγονότων στην Χαλκιδική.
Στις Βρυξέλλες, που έχουν μπει σε ρυθμούς θερινών διακοπών (η συνεδρίαση του Eurogroup, όπου συζητήθηκαν και τα θέματα της Ελλάδας, ήταν η τελευταία πριν τις θερινές διακοπές), επικρατεί νευρικότητα εν αναμονή των πρώτων κινήσεων της νέας κυβέρνησης στο πεδίο της οικονομίας. Η κατάθεση ενός νομοσχεδίου που θα μεγαλώνει ακόμη περισσότερο την απόσταση από το στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα, χωρίς να προηγηθεί διαβούλευση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, είναι σαφές ότι θα αντιμετωπιζόταν από τους Ευρωπαίους ως μια μονομερής ενέργεια, που θα έφερνε τις δύο πλευρές σε τροχιά σύγκρουσης το φθινόπωρο, όταν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την τέταρτη μεταμνημονιακή αξιολόγηση και για τον προϋπολογισμό του 2019.
Τα μηνύματα που φθάνουν από την Ευρώπη, εξάλλου, είναι αρκετά αυστηρά και κινούνται στο γνωστό από το παρελθόν πλαίσιο: «σεβόμαστε τους δημοκρατικούς κανόνες, μια νέα κυβέρνηση πρέπει να έχει περιθώρια να εφαρμόσει το πρόγραμμά της, αλλά οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα». Είναι χαρακτηριστικό ότι, μετά τον Κλάους Ρέγκλινγκ, που αποτελεί τον εκφραστή της αυστηρής γραμμής του Eurogroup, και χαρακτήρισε το στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα «ακρογωνιαίο λίθο» της συμφωνίας του 2018 για την Ελλάδα, και η Άνγκελα Μέρκελ απέκλεισε την επαναδιαπραγμάτευση του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου, που θα έδινε και στη νέα κυβέρνηση αυξημένα περιθώρια για να εφαρμόσει μια πολιτική ελάφρυνσης των φορολογικών βαρών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνάντηση που θα έχουν ο Χρήστος Σταϊκούρας και ο Κλάους Ρέγκλινγκ στην Αθήνα, την επόμενη εβδομάδα (ο Γερμανός τεχνοκράτης θα βρεθεί στη χώρα μας για να μιλήσει στο ετήσιο συνέδριο του "Economist" και μαζί του θα βρεθούν στην Αθήνα όλοι οι εκπρόσωποι του κουαρτέτου των δανειστών) ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών θα επιχειρήσει να περιορίσει τις εντάσεις με τους Ευρωπαίους δανειστές, πριν αυτές οδηγήσουν σε σοβαρή επιδείνωση του κλίματος:
- Ο κ. Σταϊκούρας αναμένεται να διαβεβαιώσει τον κ. Ρέγκλινγκ ότι η νέα κυβέρνηση, παρότι θεωρεί ότι ο στόχος για το πλεόνασμα δημιουργεί ασφυκτικό περιβάλλον στην οικονομία, δεν προτίθεται να θέσει ζήτημα διαπραγμάτευσης για αλλαγή του στόχου στην παρούσα φάση. Αντίθετα, θα δηλωθεί αποφασιστικότητα να γίνουν όλες οι απαιτούμενες διορθωτικές κινήσεις, σε συνεννόηση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ώστε να επιτευχθεί και το 2019 ο στόχος για πλεόνασμα 3,5%, παρά το γεγονός ότι οι προεκλογικές ελαφρύνσεις και παροχές του περασμένου Μαΐου δημιουργούν σοβαρό κίνδυνο απόκλισης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, αλλά και της Τράπεζας της Ελλάδος.
- Σχετικά με τις φοροελαφρύνσεις, ο κ. Σταϊκούρας αναμένεται να τονίσει ότι το σχετικό νομοσχέδιο θα περάσει μεν από τη Βουλή πριν το τέλος Ιουλίου, ή το αργότερο στις αρχές Αυγούστου, αφού αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της οικονομικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης, αλλά ο μεγαλύτερος όγκος των ελαφρύνσεων θα τεθούν σε εφαρμογή το 2020 και θα υπάρξουν περιθώρια για διεξοδική συζήτηση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς το φθινόπωρο, πριν κατατεθεί ο νέος προϋπολογισμός, ώστε να υπάρξει συμφωνία για ένα συνολικό «πακέτο» μέτρων, που θα διασφαλίζει τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση θα διαβεβαιώσει ότι έχει σκοπό να κινηθεί σε συνεννόηση με το Eurogroup και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ώστε να αποφύγει οποιοδήποτε ενδεχόμενο «παγώματος» της επόμενης δόσης μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, που θα διατάρασσε το κλίμα στην οικονομία και στις αγορές.
Από πλευράς του νέου υπ. Οικονομικών αναμένεται να τονισθεί στον «σκληρό» του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας ότι η ουσιώδης διαφορά ανάμεσα στη σημερινή κυβέρνηση και στην προηγούμενη είναι η αποφασιστικότητα που θα δείξει στην εφαρμογή διαρθρωτικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων για την επιτάχυνση της ανάπτυξης, με αρχικά, σημαντικά δείγματα γραφής στο πεδίο της υλοποίησης μεγάλων επενδυτικών σχεδίων, που παραμένουν σε τέλμα τα τελευταία χρόνια.
Με αυτή τη διαφορά φιλοσοφίας και πρακτικής, η νέα κυβέρνηση εκτιμά ότι θα διαμορφωθεί πολύ σύντομα και ένα καλύτερο κλίμα στις σχέσεις με τους Ευρωπαίους δανειστές, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να τεθεί μέσα στον επόμενο χρόνο το αίτημα για την αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων, που θα πρέπει, αναπόφευκτα, να συνοδευθεί και από νέες ελαφρύνσεις χρέους από τους Ευρωπαίους.
Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι, αν αποδειχθεί μέσα στους επόμενους μήνες ότι η πολιτική της μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη, αλλάζοντας και τις παραμέτρους της συζήτησης για τη βιωσιμότητα του χρέους, η συζήτηση για τους δημοσιονομικούς στόχους θα γίνει σε πολύ καλύτερη βάση. Μέχρι τότε, όμως, είναι κρίσιμο να αποδειχθεί ότι η συμφωνία του 2018 γίνεται σεβαστή.
