Συνθήκες εκτροχιασμού των τραπεζικών επιχειρησιακών σχεδίων δημιουργεί η «πληγή» της απρόσμενα χαμηλής κερδοφορίας, όπως αυτή καταγράφηκε στις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων α’ εξαμήνου.
Μπορεί οι τράπεζες να καταφέρνουν -με μεγάλη προσπάθεια- να παραμείνουν συνεπείς στους στόχους τους για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, τα οποία περιορίσθηκαν σε 88,6 δισ. ευρώ στο του β’ τριμήνου (μείωση κατά 4,1% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο), όμως η απομόχλευση των ισολογισμών «πληγώνει» την κερδοφορία τους και πλέον είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα πιάσουν τους στόχους που είχαν θέσει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, μετά τις όχι ενθαρρυντικές ανακοινώσεις για β’ τρίμηνο/α’ εξάμηνο, οι αναλυτές αναπροσάρμοσαν δραματικά τις προβλέψεις τους για τη φετινή κερδοφορία των τραπεζών.
Σύμφωνα με τη μέση πρόβλεψη που καταγράφει η Factset (consensus), συγκεντρώνοντας όλες τις εκτιμήσεις αναλυτών που έχουν δημοσιοποιηθεί, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες προβλέπεται φέτος να εμφανίσουν κερδοφορία μόλις 345 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 32% χαμηλότερη κερδοφορία από την προηγούμενη πρόβλεψη για 505 εκατ. ευρώ.
Ο στόχος για συνολική κερδοφορία κοντά στο 1 δισ. ευρώ το 2019 απομακρύνεται. Οι αναλυτές προβλέπουν τώρα ότι τα κέρδη θα ανέλθουν στα 836 εκατ. ευρώ, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για κερδοφορία 946 εκατ. ευρώ.
Το θεμελιώδες πρόβλημα των τραπεζών, που δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά από τις διοικήσεις, είναι η πολύ χαμηλή κερδοφορία προ προβλέψεων, που με τη σειρά της οφείλεται στα εξαιρετικά ασθενή καθαρά έσοδα από τόκους.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών, μάλιστα, δύο τράπεζες, η Εθνική και η Πειραιώς, βρίσκονται στα όρια… συναγερμού, σε ό,τι αφορά τα καθαρά έσοδα από τόκους: Η Εθνική εκτιμάται ότι θα έχει φέτος τα χαμηλότερα έσοδα, μόλις 1,169 δισ. ευρώ, και αυτή η πρόβλεψη είναι 25% χαμηλότερη από την αμέσως προηγούμενη. Κομμένη κατά 15% είναι και πρόβλεψη των αναλυτών για τα φετινά έσοδα της Τρ. Πειραιώς.
Οι πωλήσεις, αλλά και οι ρυθμίσεις δανείων συμπιέζουν συνεχώς τα έσοδα από τόκους των τραπεζών και αυτό δεν αντισταθμίζεται από τη συνεχή αύξηση του περιθωρίου στις χορηγήσεις νέων δανείων (επιτόκιο νέων δανείων μείον κόστος χρηματοδότησης), αφού ο ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης παραμένει «κολλημένος» κάτω από το μηδέν.
Η επιβεβαίωση αυτών των σοβαρών αδυναμιών των τραπεζών έχει προκαλέσει αθρόες ρευστοποιήσεις τραπεζικών μετοχών, κυρίως από ξένους διαχειριστές κεφαλαίων, στις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου.
Ο τραπεζικός δείκτης του ΧΑ βρίσκεται σχεδόν 23% χαμηλότερα από το φετινό υψηλό του, προκαλώντας έντονο προβληματισμό, καθώς μέχρι το τέλος του έτους η ΕΚΤ θα ανακοινώσει τις πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες που θα κληθούν να καλύψουν οι ελληνικές τράπεζες μέσα στο 2019.
Όλα αυτά εγγράφονται σε ένα ήδη δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον, καθώς η φυγή κεφαλαίων από αγορές με ρίσκο (αναδυόμενες, Ιταλία) και οι αμφιβολίες που διατηρούν οι επενδυτές για την κατεύθυνση της ελληνικής οικονομικής πολιτικής μετά τη λήξη του μνημονίου διατηρούν σε απαγορευτικό για νέο δανεισμό ποσοστό τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων και δημιουργούν συνθήκες αποκλεισμού της Ελλάδας από τις αγορές, ο οποίος είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πόσο θα διαρκέσει.
Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν θα αλλάξουν αυτές οι συνθήκες σύντομα, ώστε οι τράπεζες να καταφέρουν, έστω και με όχι ιδιαίτερα ελκυστικά στους επενδυτές οικονομικά αποτελέσματα, να αντλήσουν νέα κεφάλαια με εκδόσεις μετοχών ή υβριδικών τίτλων…
