Με κακούς οιωνούς ξεκινά η διαδικασία αξιολόγησης από τους Θεσμούς, αφού μία ημέρα πριν από το Eurogoup της Παρασκευής οι Βρυξέλλες διεμήνυσαν στην ελληνική κυβέρνηση πως το Ασφαλιστικό δεν θα τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων, τόσο αύριο, όσο και στο Eurogroup του Φεβρουαρίου. Αν και οι Βρυξέλλες χαρακτηρίζουν το σχέδιο του υπουργού Εργασίας, Γιώργου Κατρούγκαλου φιλόδοξο, υπογραμμίζουν ότι λείπουν συγκεκριμένα στοιχεία και ποσοτικοποιήσεις και παράλληλα προαναγγέλλουν νέα μέτρα και μια μακρά περίοδο διαπραγματεύσεων που θα ολοκληρωθεί μόνο όταν κλείσουν ταυτόχρονα όλα τα θέματα.
Αξιωματούχος της ευρωζώνης ανέφερε ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να αξιολογηθεί η πρόταση των ελληνικών Αρχών. Αυτό θα γίνει μέσα από τις διεξοδικές συζητήσεις που θα ακολουθήσουν τις επόμενες εβδομάδες. Ως εκ τούτου δεν αναμένεται υιοθέτηση συγκεκριμένων αποφάσεων ούτε στο αυριανό Eurogroup, αλλά ούτε και σ’ αυτό του Φεβρουαρίου που συγκαλείται σε τρεις εβδομάδες..
Στελέχη της Κομισιόν στις Βρυξέλλες εξέφραζαν την εκτίμηση ότι στο αυριανό Eurogroup δεν θα ληφθεί κάποια καθοριστική απόφαση. Θα εξεταστούν τα στοιχεία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και τα μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση, προκειμένου να δοθεί εν συνεχεία «πράσινο φως» για να ξεκινήσει και επισήμως η κρίσιμη πρώτη αξιολόγηση.
Προβλέπεται πάντως ότι θα γίνει εκτενής συζήτηση για την Ελλάδα. Πρώτο και σημαντικότερο ζήτημα στην ανεπίσημη ατζέντα του Συμβουλίου υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης είναι η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, καθώς αποτελεί μια από τις βασικότερες πτυχές της πρώτης αξιολόγησης.
Η πρώτη εκτίμηση είναι θετική. Αξιωματούχος της Ευρωζώνης χαρακτήρισε «πολύ σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση» την ενοποίηση των συνταξιοδοτικών ταμείων, επισημαίνοντας ότι το συνολικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων είναι «πολύ φιλόδοξο».
Κλειδί το συνταξιοδοτικό
Για τους Θεσμούς, το επιθυμητό αποτέλεσμα της τελικής πρότασης είναι να καταστεί το συνταξιοδοτικό βιώσιμο σε βάθος χρόνου, αλλά και να μην δημιουργήσει αντικίνητρα στην αγορά εργασίας. Στο σημείο αυτό, εκτιμάται ότι ο ανώτατος αξιωματούχος της Ευρωζώνης σκιαγραφεί την ένσταση των Ευρωπαίων για την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών που προτείνει η κυβέρνηση με το σχέδιο Κατρούγκαλου.
Στόχος των δανειστών είναι να ολοκληρώνονται παράλληλα τα ανοιχτά ζητήματα και όχι να κλείνει ξεχωριστά ο φάκελλος της αξιολόγησης κάθε μεμονωμένου θέματος.
Η τακτική αυτή των Ευρωπαίων αναμένεται να δημιουργήσει επιπλέον πίεση στην ελληνική πλευρά. Ακόμη κι αν υπάρχει συμφωνία στο θέμα της δημόσιας διοίκησης για παράδειγμα, η αξιολόγηση δεν θα κλείσει αν δεν έχουν συμφωνηθεί και τα δημοσιονομικά μεγέθη του 2016, δηλαδή αν δεν έχει αποφασιστεί το ενδεχόμενο επιβολής νέων μέτρων.
Τα ανοιχτά ζητήματα
Η αξιολόγηση θα ξεκινήσει τυπικά στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, με την έλευση των κλιμακίων των Θεσμών στην Αθήνα. Εκτός από το ασφαλιστικό παραμένουν ανοιχτά και άλλα σημαντικά ζητήματα όπως η αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης, το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, η οριστικοποίηση των δημοσιονομικών στόχων για το 2016, αλλά και η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και κάποιες εναπομείνασες μεταρρυθμίσεις στο χρηματοπιστωτικό τομέα.
Αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες λένε ότι δεν υπάρχει καθορισμένη χρονική προθεσμία για να ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση. Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σημαντικές χρηματοδοτικές ανάγκες το αμέσως επόμενο διάστημα, αφήνει περιθώρια και για την ελληνική κυβέρνηση να διαπραγματευθεί περισσότερο.
Επισημαίνουν όμως ότι «πολιτικά» είναι σημαντικό για την Ελλάδα, να κλείσει το ταχύτερο δυνατό.
Πάγος από Βρυξέλλες
Επικαλούμενα δηλώσεις παραγόντων της Κομισιόν, διεθνή μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν πως η διαδικασία της πρώτης αξιολόγησης δεν είναι μια σύντομη και σίγουρα δεν θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το επόμενο Eurogroup, στις 11 Φεβρουαρίου. Σημαντικό είναι όμως να υπάρχει συνεχής πρόοδος έτσι ώστε να τελειώσει «το συντομότερο δυνατόν».
Υπάρχει πάντως επαρκές χρονικό περιθώριο για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών και την επίλυση όλων των ανοιχτών ζητημάτων, καθώς η Ελλάδα έχει επαρκή αποθεματικά και δεν προβλέπονται σημαντικές αποπληρωμές χρέους.
Τους υπουργούς Οικονομικών θα απασχολήσουν αύριο και τα ζητήματα των δημοσιονομικών στόχων της Ελλάδας, η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, οι αλλαγές στο πλαίσιο της αγοράς ενέργειας και κάποιες εναπομείνασες αλλαγές στον χρηματοοικονομικό τομέα.
Κατά τη διάρκεια των διεργασιών οι υπουργοί της Ευρωζώνης αναμένεται να μεταφέρουν επίσης τις προσδοκίες τους για τις αλλαγές στην ελληνική οικονομία στον Έλληνα υπουργό οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Συζήτηση για το χρέος
Οπως επισημαίνουν παράγοντες της ΕΕ στις Βρυξέλλες, για το ζήτημα του χρέους, είναι βασικό να έχει πρώτα ξεκαθαρίσει η εικόνα της ελληνικής οικονομίας.
Αυτό σημαίνει πως πρέπει πρώτα να κλείσουν τα ζητήματα της πρώτης αξιολόγησης - δηλαδή η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα μέχρι το 2016, ο προϋπολογισμός, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, έτσι ώστε να μπορεί να γίνει συζήτηση με αριθμούς για το χρέος.