Το ηλεκτρονικό έγκλημα εξελίσσεται σε μια από τις πλέον επικερδείς παράνομες δραστηριότητες, ενώ το 2022 καταγράφηκε διεθνώς αύξηση 40% στις κυβερνοεπιθέσεις με στόχο κρατικές υποδομές ζωτικής σημασίας, όπως προκύπτει από την έκθεση «Digital Defense Report 2022» της Microsoft. Οι απαιτήσεις λύτρων υπερδιπλασιάστηκαν παράλληλα με τη ραγδαία διεξαγωγή ψηφιακών επιθέσεων, ενώ ο αριθμός των εκτιμώμενων επιθέσεων σε κωδικούς πρόσβασης αυξήθηκε κατά 74% ανά δευτερόλεπτο. Η πολιτική ασφαλείας, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η επέκταση του υπολογιστικού «νέφους» (cloud) είναι βασικά αναχώματα στις κυβερνοεπιθέσεις, σύμφωνα με τους ειδικούς της εταιρείας.
Η έκθεση αναδεικνύει το είδος, την κλίμακα και την κλιμακούμενη ένταση των νέων ψηφιακών απειλών, σε μια χρονιά που χαρακτηρίστηκε από υβριδικές γεωπολιτικές συγκρούσεις, σημαντική αύξηση του κυβερνοεγκλήματος και οργανωμένες επιθέσεις ψευδών ειδήσεων («fake news»), με στόχο τον επηρεασμό της διεθνούς κοινής γνώμης. Όπως τονίζεται, οι επιχειρήσεις επιρροής στον κυβερνοχώρο απειλούν τις δημοκρατικές διαδικασίες. Σύμφωνα με την έκθεση, το ηλεκτρονικό έγκλημα συνεχίζει να εξελίσσεται, όσο η χρήση και η πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία και υποδομές γίνεται πιο εύκολη και πιο διαδεδομένη. Μόνο τον τελευταίο χρόνο, ο αριθμός των εκτιμώμενων επιθέσεων σε passwords χρηστών ανά δευτερόλεπτο αυξήθηκε κατά 74%, ενώ υπερδιπλασιάστηκε η καταβολή λύτρων ως αποτέλεσμα των ηλεκτρονικών επιθέσεων τύπου «λυτρισμικού» (ransomware).
Σημειώθηκε επίσης μια σημαντική αύξηση σε μηνύματα ηλεκτρονικού «ψαρέματος», με τον πόλεμο στην Ουκρανία να αποτελεί τη σημαντικότερη «ευκαιρία» για τους κυβερνοεγκληματίες, από τις αρχές Μαρτίου του 2022. Οι ερευνητές της Microsoft κατέγραψαν εντυπωσιακή εξάπλωση των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που υποδύονται νόμιμους οργανισμούς και ζητούν δωρεές κρυπτονομισμάτων Bitcoin και Ethereum, για να υποστηρίξουν τους Ουκρανούς πολίτες. Την ίδια περίοδο, ο κλιμακούμενος αυταρχισμός ορισμένων ηγετών, οδήγησε σε αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων εναντίον κυρίαρχων κρατών. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, οι κυβερνοεπιθέσεις που στόχευαν σε κρίσιμες κρατικές υποδομές, αυξήθηκαν από 20% σε 40% του συνόλου των επιθέσεων που πραγματοποιούνται σε κρατικό επίπεδο. Αυτή η αύξηση αποδίδεται, κυρίως, σε ενέργειες της Ρωσίας που είχαν στόχο να εξουδετερώσουν κρίσιμες ψηφιακές υποδομές στην Ουκρανία.
Παράλληλα, σύμφωνα με τη Microsoft, η Ρωσία φαίνεται να επιτάχυνε τις προσπάθειές της να επιτεθεί σε εταιρείες πληροφορικής, ώστε να αποσπάσει πληροφορίες για κυβερνητικούς πελάτες αυτών των εταιρειών, μεταξύ των κρατών μελών του ΝΑΤΟ. Το 90% των ρωσικών επιθέσεων που εντοπίστηκαν τον περασμένο χρόνο, στόχευαν κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ το 48% αυτών των επιθέσεων επικεντρώθηκαν σε εταιρείες πληροφορικής που εδρεύουν σε χώρες του ΝΑΤΟ. Σε αυτό το πλαίσιο, η Microsoft ανακοίνωσε περαιτέρω τεχνολογική υποστήριξη στην Ουκρανία ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων για το 2023, ώστε να βοηθήσει την χώρα να προστατευθεί από κυβερνοεπιθέσεις και να διασφαλίσει τη συνέχεια των ψηφιακών της υπηρεσιών σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, από την εκπαίδευση ως και την υγεία.
Η έκθεση αποκαλύπτει επίσης ότι οι «επιχειρήσεις επιρροής στον κυβερνοχώρο» (Cyber Influence Operations) - κυρίως με fake news - αποτελούν μια πρακτική που υιοθετείται από όλο και περισσότερα κράτη, τα οποία τις εφαρμόζουν, προκειμένου να επηρεάσουν την κοινή γνώμη, να δυσφημίσουν αντιπάλους και να προκαλέσουν πόλωση. Διάφοροι φορείς χειραγώγησης χρησιμοποιούν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, μαζί με το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), για να αυξήσουν το εύρος, την κλίμακα, την αποτελεσματικότητα και τον αντίκτυπο των καμπανιών στο παγκόσμιο οικοσύστημα πληροφοριών.
Η Ρωσία μεταχειρίστηκε αυτές τις πρακτικές στο πλαίσιο του υβριδικού πολέμου στην Ουκρανία, ενώ άλλα έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και του Ιράν, ανέπτυξαν προπαγανδιστικές εκστρατείες μέσω των social media, ώστε να διευρύνουν την παγκόσμια επιρροή τους.
Η φετινή έκθεση περιλαμβάνει συστάσεις για το πώς μπορούν χρήστες και οργανισμοί να θωρακιστούν απέναντι σε επιθέσεις. Όπως σημειώνεται, η πλειονότητα των επιτυχημένων κυβερνοεπιθέσεων θα μπορούσε να αποφευχθεί με τη χρήση ορθών πρακτικών κυβερνοασφάλειας. Ο έλεγχος ταυτοποίησης πολλαπλών παραγόντων, οι ενημερώσεις του κώδικα ασφαλείας και η χρήση σύγχρονων λύσεων ασφαλείας από κορυφαίους παρόχους είναι σημαντικά βήματα ελέγχου για κάθε μεμονωμένο χρήστη. Επίσης ο επιταχυνόμενος ψηφιακός μετασχηματισμός και το «νέφος» (cloud) προσφέρουν επιπλέον ασφάλεια δικτύου για την προστασία των ψηφιακών στοιχείων των επιχειρήσεων.