Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επιβεβαίωσε σήμερα ότι «ο ιός της πολιομυελίτιδας εξαλείφθηκε» από την αφρικανική ήπειρο, τέσσερα χρόνια μετά την εμφάνιση των τελευταίων κρουσμάτων στη βορειοανατολική Νιγηρία, μια περιοχή όπου μαίνονται συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και των τζιχαντιστών της Μπόκο Χαράμ.
«Χάρη στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι κυβερνήσεις, το ιατρικό προσωπικό και οι κοινότητες, σώθηκαν περισσότερα από 1,8 εκατομμύριο παιδιά» από αυτή την ασθένεια, ανέφερε ο ΠΟΥ σε ανακοίνωσή του.
Η επίσημη ανακοίνωση μέσω τηλεδιάσκεψης θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 18:00 (ώρα Ελλάδας) και σε αυτή θα είναι παρόντες ο γενικός γραμματέας του ΠΟΥ, ο Αιθίοπας Τέντρος Άντανομ Γκεμπρεγέσους, η περιφερειακή διευθύντρια Αφρικής Ματσχιντίσο Μοέτι και οι εκατομμυριούχοι και φιλάνθρωποι Μπιλ Γκέιτς και Αλίκο Ντανγκότε.
«Είναι μια καταπληκτική νίκη, μια απελευθέρωση», τόνισε ο δρ Τούνζι Φούνσο της επιτροπής Πολιομυελίτιδας Νιγηρίας του Διεθνούς Ροταριανού Ομίλου.
«Εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια αντιμετωπίζουμε αυτή την πρόκληση. Το να πω ότι είμαι χαρούμενος είναι λίγο!», πρόσθεσε ο γιατρός αυτός που έχει αφιερώσει τη ζωή του στον σκοπό αυτό.
Η πολιομυελίτιδα είναι μια μολυσματική ασθένεια που πλήττει κυρίως τα παιδιά, επηρεάζοντας τον νωτιαίο μυελό τους, η οποία ενδέχεται να προκαλέσει μη αναστρέψιμη παράλυση.
Η ασθένεια ήταν ενδημική σε όλο τον κόσμο μέχρι την ανακάλυψη εμβολίου τη δεκαετία του 1950. Οι πιο πλούσιες χώρες είχαν αμέσως πρόσβαση σε αυτό, όμως η Ασία και η Αφρική παρέμειναν για καιρό εστίες της ασθένειας.
Το 1988 ο ΠΟΥ είχε καταγράψει 350.000 κρούσματα σε όλο τον κόσμο και περισσότερα από 70.000 στην Αφρική το 1996.
Χάρη σε μια εκτεταμένη εκστρατεία εμβολιασμού και σημαντικές οικονομικές προσπάθειες η πολιομυελίτιδα παραμένει ενδημική μόνο σε δύο χώρες: το Αφγανιστάν, με 29 κρούσματα φέτος, και το Πακιστάν, με 58.
30.000 παιδιά μη προσβάσιμα
Επίκεντρο της ασθένειας στις αρχές του 2000, η Νιγηρία των 200 εκατομμυρίων κατοίκων ήταν μέχρι πριν λίγα χρόνια μία από τις χώρες όπου η πολιομυελίτιδα ήταν ενδημική.
Στον μουσουλμανικό βορρά, υπό την πίεση των σαλαφιστών, οι εκστρατείες εμβολιασμού είχαν σταματήσει από το 2003 ως το 2004, καθώς υπήρχαν φήμες ότι επρόκειτο για ένα σχέδιο των δυτικών για να στειρώσουν τους μουσουλμάνους.
Χρειάστηκε να καταβληθούν μεγάλες προσπάθειες με παραδοσιακούς και θρησκευτικούς ηγέτες προκειμένου να πειστούν οι κάτοικοι να εμβολιάσουν τα παιδιά τους.
Ωστόσο το 2009 η σύγκρουση με τη Μπόκο Χαράμ κατέστρεψαν τις ελπίδες να εξαλειφθεί η ασθένεια: το 2016 καταγράφηκαν τέσσερα νέα κρούσματα στην πολιτεία Μπόρνο, επίκεντρο της εξέγερσης των τζιχαντιστών.
«Την εποχή εκείνη δεν είχαμε πρόσβαση σε περίπου 400.000 παιδιά λόγω της βίας», θυμάται ο δρ Φούνσο.
Η κατάσταση ασφαλείας παραμένει ρευστή στη βορειοανατολική Νιγηρία, με τη Μπόκο Χαράμ και το Ισλαμικό Κράτος να ελέγχουν μεγάλες περιοχές, κυρίως γύρω από τη λίμνη Τσαντ.
Σήμερα εκτιμάται ότι μόνο 30.000 παιδιά δεν είναι «προσβάσιμα»: ένας «πολύ μικρός» αριθμός για να προκαλέσει την ενδημική μετάδοση της πολιομυελίτιδας, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Πλέον η Αφρική πρέπει να διασφαλίσει ότι κανένα κρούσμα από το Πακιστάν ή το Αφγανιστάν δεν θα υπονομεύσει τις προόδους της και ότι επαρκής αριθμός παιδιών θα συνεχίσει να εμβολιάζεται προκειμένου να διασφαλιστεί η ανοσία όλης της ηπείρου.