Έκρηξη ελλείμματος, δημοσίου χρέους, αλλά και κινδύνους για την ελληνική οικονομία καταγράφει η εαρινή έκθεση της Κομισιόν.
Οι κίνδυνοι εντοπίζονται σε ένα πιθανό κύμα πτωχεύσεων, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, μετά τη λήξη των μέτρων στήριξης, την πορεία του τουρισμού, την εξέλιξη της απασχόλησης και τους γεωπολιτικούς κινδύνους.
Ταυτόχρονα, μετά τη βουτιά του ΑΕΠ το 2020, για φέτος προβλέπει επάνοδο στην ανάπτυξη, με ποσοστό 4,1%, η οποία θα υποστηριχθεί στα επόμενα χρόνια με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, το έλλειμμα του ισοζυγίου της Ελλάδας έφτασε στο 9,7% του ΑΕΠ το 2020, που αποδίδεται κυρίως στο κόστος των μέτρων που υιοθετήθηκαν για να μετριαστεί η κοινωνική και οικονομική επίπτωση της κρίσης (6,3% του ΑΕΠ) και στην επίπτωση της πανδημίας στα κρατικά έσοδα.
Επιπλέον, η αλλαγή στη στατιστική καταγραφή του αναμενόμενου κόστους της εκκαθάρισης των εκκρεμών κρατικών εγγυήσεων και των clawbacks στον τομέα της υγείας, είχαν ως αποτέλεσμα μια αύξηση του ελλείμματος το 2020.
Για το 2021, δεν θα υπάρξει βελτίωση, αλλά αντίθετα θα το έλλειμμα θα αυξηθεί, έστω και οριακά. Ειδικότερα, το έλλειμμα στο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης το 2021 αναμένεται να διαμορφωθεί στο 10% του ΑΕΠ.
Αιτία είναι τα νέα μέτρα που υιοθετήθηκαν για να στηριχθεί η ανάκαμψη, κυρίως η μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και η προσωρινή κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τον ιδιωτικό τομέα. Επίσης, η πρόβλεψη συνυπολογίζει επίσης τη μείωση της προκαταβολής φόρου και τη μείωση του ίδιου του φόρου εταιρικού εισοδήματος κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες για τα κέρδη του 2021 και των επόμενων ετών. Για το 2022, η Κομισιόν προβλέπει μείωση του ελλείμματος στο 3,2% του ΑΕΠ.
Αναφορικά με το δημόσιο χρέος, η Κομισιόν προβλέπει πως μετά από μια κατακόρυφη άνοδο που συνδέεται με την πανδημία, το δημόσιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί στο 209% του ΑΕΠ το 2021, για να μειωθεί γύρω στο 202% το 2022.
Δηλαδή θα παραμείνει πάνω από το 200% του ΑΕΠ μέχρι και το 2022, σε αντίθεση με την εκτίμηση της κυβέρνησης που προέβλεπε αρχικά τη μείωσή του κάτω από το 200% του ΑΕΠ το 2021 και με την αναθεώρηση των προβλέψεων τοποθετεί την πτώση του χρέους κάτω από 200% του ΑΕΠ, το 2022.
Τα καμπανάκια
Η έκθεση της Κομισιόν επισημαίνει και σειρά κινδύνων που απειλούν τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, τόσο για την ανάπτυξη όσο και για τα δημοσιονομικά.
Συγκεκριμένα σημειώνει, πως εξακολουθεί να υπάρχει ένας υψηλός βαθμός αβεβαιότητας, ιδιαίτερα σε σχέση με τον τουριστικό κλάδο και τη χαλάρωση των περιορισμών στα ταξίδια.
Επιπλέον κίνδυνοι προέρχονται από την επίπτωση της κρίσης στη φερεγγυότητα επιχειρήσεων που θα μπορούσε να εμφανιστεί μόλις σταματήσουν τα μέτρα στήριξης.
Παράλληλα, για την Κομισιόν, τα δημοσιονομικά ρίσκα παραμένουν σημαντικά. Όπως εξηγεί, αυτά σχετίζονται με τις κρατικές εγγυήσεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων το 2020 και θα μπορούσαν να ζητηθούν στο μέλλον.
Επιπλέον κίνδυνοι μπορεί να προκύψουν από το σχεδιαζόμενο πρόγραμμα sale and leaseback για ακίνητα που κατέχουν ευάλωτοι δανειολήπτες, στην περίπτωση που θεωρηθεί πως αποτελεί μέρος της γενικής κυβέρνησης. Κίνδυνοι πηγάζουν επίσης στις νομικές υποθέσεις κατά της ΕΤΑΔ και τις συνεχιζόμενες νομικές διεκδικήσεις που στρέφονται κατά προηγούμενων μεταρρυθμίσεων, υποννοώντας τη διεκδίκηση αναδρομικών από συνταξιούχους και υπαλλήλους.
Τέλος σημειώνει, ότι οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας θα εξαρτηθούν από τον ρυθμό με τον οποίο θα εξελιχθεί η σταδιακή άρση των μέτρων στήριξης της απασχόλησης. Πηγή ανησυχίας εξακολουθούν επίσης να αποτελούν και εξωτερικοί γεωπολιτικοί παράγοντες.
