Ανησυχητικά είναι τα επιστημονικά στοιχεία για την εμφάνιση καρκίνου σε νεαρές ηλικίες. Τα επιδημιολογικά δεδομένα καταδεικνύουν τα τελευταία χρόνια αύξηση της επίπτωσης ορισμένων νεοπλασμάτων σε νεαρούς ενήλικες. Αυτό αφορά κυρίως νεοπλάσματα του γαστρεντερικού. Η μεταβολή στην έκθεση σε συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου όπως είναι η παχυσαρκία, το κάπνισμα, οι διατροφικές συνήθειες και ο σακχαρώδης διαβήτης τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει υποτεθεί ότι ευθύνεται για αυτή την αύξηση.
Όπως όμως τονίζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας), και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής - Ογκολογίας - Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) η κατανόηση των ομάδων υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση αυτών των νεοπλασιών μεταξύ των νέων ενηλίκων μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση των αιτιολογικών παραγόντων και την ανάπτυξη μεθόδων πρώιμης ανίχνευσης του καρκίνου.
Στην κατεύθυνση αυτή δημοσιεύθηκε πρόσφατα μια σημαντική μελέτη στο περιοδικό BMC Cancer που διερεύνησε την μεταβολή της επίπτωσης του καρκίνου παγκρέατος αλλά και μιας σειράς άλλων νεοπλασιών σε ενηλίκους νεότερους των 35 ετών την εικοσαετία 2000-2020. Η ανάλυση βασίστηκε στα δεδομένα που υπάρχουν στη βάση The Surveillance, Epidemiology, and End Results (SEERS) όπου καταγράφονται περίπου το 50% των περιπτώσεων καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η ανάλυση καταρχήν για τον καρκίνο του παγκρέατος κατέδειξε ότι η μεγαλύτερη αύξηση στην επίπτωση του νεοπλάσματος παρατηρήθηκε σε γυναίκες ηλικίας 18-34 ετών, όπου η μέση ετήσια αύξηση της επίπτωσης ήταν 6,2%. Σε αυτή την ομάδα ασθενών η αύξηση ήταν πολλαπλάσια σε σχέση με το ποσοστό που διαπιστώθηκε για την ηλικιακή ομάδα 35-55 ετών (1,5%) αλλά και για τα άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών (0,6%). Μάλιστα, το ποσοστό αύξησης του καρκίνου παγκρέατος στις νεαρές γυναίκες ήταν σημαντικά μεγαλύτερο σε σχέση με τους νέους άνδρες (4%) αναδεικνύοντας διαφορά μεταξύ των φύλων.
Mεγαλύτερη αύξηση της επίπτωσης του καρκίνου σε νεαρές γυναίκες διαπιστώθηκε και σε άλλα νεοπλάσματα όπως ο καρκίνος του στομάχου, του παχέος εντέρου και το πολλαπλούν μυέλωμα. Η μεταβολή αυτή μάλιστα ήταν ειδική για τα συγκεκριμένα νεοπλάσματα και όχι στo πλαίσιo μιας γενικότερης αύξησης του καρκίνου σε νέες γυναίκες καθώς στο σύνολο των νεοπλασμάτων αλλά και σε νεοπλάσματα που αφορούν μόνο γυναίκες (καρκίνος μαστού, ωοθηκών κ.α.) δεν διαπιστώθηκαν αντίστοιχες μεταβολές.
Προσπαθώντας να κατανοήσουν περαιτέρω το φαινόμενο της φυλετικής διαφοράς στην αύξηση της επίπτωσης συγκεκριμένων καρκίνων σε νέους ενήλικες, οι ερευνητές μελέτησαν τη μεταβολή σε ηλικιακές υποομάδες. Στον καρκίνο παγκρέατος και παχέος εντέρου, η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στις γυναίκες ηλικίας 18-26 ετών, ενώ στον καρκίνο στομάχου και στο πολλαπλούν μυέλωμα στην ομάδα 27-34 ετών.
«Επομένως, τα ανωτέρω δεδομένα ξεκάθαρα καταδεικνύουν φυλετική διαφοροποίηση στην εμφάνιση μιας σειράς νεοπλασιών σε νεαρούς ενήλικες. Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν την ανάγκη να μελετηθούν μια σειρά από παράγοντες κινδύνου σε νεαρούς ενήλικες που εμφανίζουν καρκίνο και ιδίως η παχυσαρκία κατά την παιδική ηλικία. Ορμονικοί και γενετικοί παράγοντες επίσης μπορεί να συμβάλλουν σε αυτή τη διαφορά, αλλά το σημαντικότερο με βάση αυτή τη γνώση είναι να αναπτυχθούν προγράμματα πρώιμης διάγνωσης αυτών των καρκίνων σε νεαρούς ενήλικες που αποτελούν και ομάδα υψηλού κινδύνου», τονίζουν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ.
