Η πλέον ξεκάθαρη εξέλιξη στις αγορές νομισμάτων τις εβδομάδες πριν από τις εκλογές ήταν η εντεινόμενη άποψη ότι η Κλίντον θα κερδίσει και μάλιστα με διαφορά. Αυτό ενθάρρυνε ένα νέο κύμα carry trade, καθώς οι επενδυτές προχώρησαν σε πωλήσεις στο EUR, το JPY αλλά και το USD, υπέρ νομισμάτων με μεγαλύτερες αποδόσεις.
Τα πλέον δημοφιλή προς αγορά νομίσματα από τα νομίσματα των G10 ήταν το AUD (αφού η Τράπεζα της Αυστραλίας αναμένεται να τηρήσει τα ίδια επιτόκια), ενώ ευνοήθηκαν και πολλά από τα εμπορευματικά νομίσματα των αναδυόμενων αγορών με υψηλές αποδόσεις, από το ρεάλ Βραζιλίας και το ραντ Νοτίου Αφρικής μέχρι το ρωσικό ρούβλι.
Η εκτίμηση είναι ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) θα τηρήσει συντηρητική στάση όσον αφορά τις αυξήσεις επιτοκίων, επιτρέποντας την άνοδο του πληθωρισμού, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται να παραμείνει προς το παρόν απόλυτα πιστή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Είναι γεγονός ότι η επιβεβαίωση του σεναρίου μιας οριστικής νίκης Κλίντον θα προκαλούσε μια αντανακλαστική αύξηση αυτών των συναλλαγών, κορύφωση του μεξικανικού πέσο αφού οι φόβοι για τον προστατευτισμό του Τραμπ θα έχουν αναιρεθεί πλήρως, και ένα προσωρινό άλμα στη γενική διάθεση ανάληψης κινδύνου. Όμως καθώς η ημέρα των εκλογών, στις 8 Νοεμβρίου, πλησιάζει, εκτιμούμε ότι το συγκεκριμένο σενάριο έχει κατά μεγάλο μέρος αποτιμηθεί ήδη και συνεπώς οι συγκεκριμένες συναλλαγές ενδέχεται να υποπέσουν σύντομα στο κλασικό μοτίβο αγορά βάσει προσδοκιών, πώληση βάσει δεδομένων.
Και αυτό γιατί σχεδόν όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα σε αυτές τις εκλογές δεν θα προσφέρει καμία ξεκάθαρη εικόνα για την ακολουθούμενη πολιτική στο μέλλον.
Το γεγονός αυτό αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία, αφού πιστεύουμε ακράδαντα ότι η εποχή της αποκλειστικής κυριαρχίας της ποσοτικής χαλάρωσης τελειώνει οριστικά, και αυτό θα οδηγήσει σε μια εποχή όπου η ποσοτική χαλάρωση θα λειτουργεί απλώς επικουρικά στη νέα ακολουθούμενη πολιτική της δημοσιονομικής τόνωσης. Το σενάριο της δημοσιονομικής στήριξης δεν θα φτάσει στην κορύφωσή του παρά μόνο μετά την επόμενη ύφεση, κάτι που καθιστά αβέβαιη τη χρονική του στιγμή και ενδέχεται να συνεπάγεται μακρά αναμονή.
Όμως όπως σημειώσαμε στις Προβλέψεις δ' τριμήνου, πιστεύουμε ότι το επόμενο τρίμηνο τα «νομίσματα της ποσοτικής χαλάρωσης» είναι πιθανό να παρουσιάσουν υπεραποδόσεις: το USD, το EUR και το JPY, με το USD σε γενικές γραμμές να προηγείται όλων.
Σε ό,τι αφορά τα άλλα νομίσματα, τα πιο μικρά των G10 και τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών είναι πιθανό να αποδυναμωθούν εκ νέου, αντιστρέφοντας τα carry trade που ήταν τόσο δημοφιλή κατά το μεγαλύτερο διάστημα του 2016.
Παρακάτω, εξετάζουμε μια σειρά παραγόντων που συνδέονται άμεσα με τις αμερικανικές εκλογές και θα επηρεάσουν τη βραχυπρόθεσμη και τη μακροπρόθεσμη πορεία του USD και άλλων νομισμάτων.
Συναίσθημα
Γενικά, το συναίσθημα απέναντι στο εκλογικό αποτέλεσμα συνδέεται με άνοδο ή πτώση των αγορών μετοχών.
Ενόψει των εκλογών, μια νίκη της Κλίντον έχει κατά κύριο λόγο προεξοφληθεί και το carry trade μοιάζει μάλλον παρωχημένο, επομένως ακόμα και μια σχετικά καθαρή νίκη της Κλίντον δεν αναμένεται να προκαλέσει πολύ μεγάλο ενθουσιασμό στις κεφαλαιαγορές μετά την πρώτη αντανακλαστική αντίδραση.
Από την άλλη, αν το αποτέλεσμα δώσει τη νίκη στην Κλίντον με μικρή διαφορά, η διάθεση ανάληψης κινδύνου είναι πιθανό να πάρει γρήγορα αρνητικά πρόσημα, υπό τον φόβο ότι ο Τραμπ δεν θα κάνει αποδεκτό το αποτέλεσμα και θα προκαλέσει κάποιας μορφής πολιτική κρίση. Κάτι τέτοιο θα ευνοούσε κυρίως το EUR, το CHF και το JPY, ενώ τα νομίσματα με μεγαλύτερο κίνδυνο θα παρουσιάσουν μικρότερη κινητικότητα, με το USD να βρίσκεται κάπου στη μέση.
Μια οριακή ή καθαρή νίκη του Τραμπ κατά πάσα πιθανότητα θα προκαλέσει τις ίδιες, αν όχι ακόμα πιο έντονες αντιδράσεις, με επιπλέον συνέπεια το CAD και ιδίως το MXN να αποδυναμωθούν δραματικά σε όλα τα επίπεδα, λόγω των φόβων ότι ο Τραμπ θα πραγματοποιήσει τις απειλές του περί προστατευτισμού.
Ωστόσο, οι εξελίξεις αυτές θα σταθεροποιηθούν γρήγορα, λόγω της μακροπρόθεσμης αβεβαιότητας σχετικά με το αν οποιαδήποτε νέα πολιτική πρωτοβουλία Τραμπ θα καταφέρει τελικά να ψηφιστεί από το Κογκρέσο, με τους Δημοκρατικούς της αντιπολίτευσης να συνασπίζονται ώστε να του αντιταχθούν και ορισμένους Ρεπουμπλικάνους να αποχωρούν ή να προσπαθούν να συστήσουν νέο κόμμα.
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, είναι πιθανό ότι αυτές οι εκλογές θα σηματοδοτήσουν μια τεράστια αλλαγή για το πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ, με τα δύο κόμματα να επαναπροσδιορίζουν δραστικά τη θέση τους. Κάθε αντίδραση προς οποιαδήποτε κατεύθυνση ως προς το συναίσθημα θα αποδειχθεί μάλλον βραχύβια και δεν επηρεάζει τη γενικότερη εκτίμησή μας ότι η Fed θα κινηθεί στο παρασκήνιο, ενώ οι δημοσιονομικές αρχές θα λάβουν σταδιακά την πρωτοβουλία.
Η πολιτική αλλιώς
Όποιος και αν κερδίσει τις εκλογές, ο τρέχον πολιτικός κύκλος έδειξε ότι κανένα κόμμα και κανένας υποψήφιος δεν θα χαίρει ισχυρής αποδοχής, έστω και αν είναι ξεκάθαρο ότι το καθιερωμένο πολιτικό κατεστημένο δεν συγκινεί τους ψηφοφόρους. Αυτό συνεπάγεται υψηλό κίνδυνο διατήρησης της αβεβαιότητας σχετικά με την ακολουθούμενη πολιτική ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ακόμα και αν το φάσμα των δυνατών πιθανοτήτων εξαρτάται από τον νικητή και το ποσοστό νίκης του.
Αν κερδίσει η Κλίντον, η επόμενη ύφεση θα συμβεί κατά τη διάρκεια της θητείας της και η γενικευμένη δυσαρέσκεια ενάντια στο κατεστημένο θα ενταθεί περαιτέρω. Επιπλέον, ακόμα και ένα ρεπουμπλικανικό κόμμα σε ανοιχτό εμφύλιο πόλεμο θα μπορεί να σταθεί εμπόδιο στις νέες πολιτικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Κλίντον.
Από την άλλη, μια προεδρία Τραμπ θα αντιμετώπιζε το ίδιο πρόβλημα ύφεσης, αλλά θα είχε πολύ περισσότερες δυνατότητες να προωθήσει πιο δυναμικές πολιτικές πρωτοβουλίες, ακόμα και με διχασμένη τη Γερουσία, αφού ορισμένοι Δημοκρατικοί ενδέχεται να διασπάσουν το μέτωπο μπροστά σε πιο λαϊκιστικές πολιτικές.
Όποιο και αν είναι τελικά το αποτέλεσμα, τα δύο κόμματα θα βρεθούν εν μέσω εμφυλίου πολέμου, γεγονός που θα αναδιαμορφώσει ριζικά το πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ κατά τις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Επομένως, είναι πιθανό να απαιτηθεί κάποιο χρονικό διάστημα προτού οι αγορές λάβουν πάλι ώθηση, αφού το τρέχον πολιτικό σκηνικό καθιστά δύσκολη μια πρόβλεψη των αποφάσεων για την ακολουθούμενη πολιτική αμέσως μετά τις εκλογές.
Δημοσιονομική πολιτική
Και οι δύο υποψήφιοι έχουν υποσχεθεί μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης, ωστόσο κλίνουμε προς την άποψη ότι μια νίκη Τραμπ έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες για ένα μεγαλύτερης έκτασης δημοσιονομικό πρόγραμμα, το οποίο θα στηρίξει πολύ πιο έντονα το USD το 2017.
Η στήριξη αυτή θα προέλθει από δύο παράγοντες: καταρχάς, το γεγονός ότι η προσδοκία για μεγαλύτερα μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης και κάποιες περικοπές φόρων θα επιτρέψει στη Fed να αυξήσει περαιτέρω τα επιτόκια με αφορμή την άνοδο του κινδύνου για τον πληθωρισμό, και δεύτερον, τον μαζικό επαναπατρισμό των κερδών αμερικανικών εταιρειών λόγω πιθανής αλλαγής του κώδικα φορολογίας των επιχειρήσεων.
Μια προεδρία Κλίντον, από την άλλη, θα σήμαινε μάλλον οριακή στήριξη της ανάπτυξης μέσω δημοσιονομικής τόνωσης, με λιγότερο ευνοϊκά φορολογικά μέτρα, εν γένει έλλειψη φαντασίας και μεγαλύτερο δυναμισμό ή εντονότερη δημοσιονομική πρωτοβουλία μόνο ενόψει μιας πασιφανούς ύφεσης. Όπως αναφέρθηκε ήδη, η Κλίντον είναι πιθανότερο να αντιμετωπίσει προβλήματα στην προσπάθειά της να περάσει την πολιτική της από το Κογκρέσο.
Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ
Λαμβάνοντας ως δεδομένη την πεποίθησή μας ότι η κυριαρχία της νομισματικής πολιτικής σταδιακά λαμβάνει τέλος, η Fed θα χάσει την πρωτοκαθεδρία της περιόδου 2008-2015, αν και ο ρόλος της θα παραμείνει πάντα σημαντικός.
Σε περίπτωση νίκης της Κλίντον, είναι περισσότερο πιθανό ότι θα ορίσει ξανά τη Τζάνετ Γέλεν επικεφαλής της τράπεζας, παρά την πασιφανή απώλεια αξιοπιστίας της Fed λόγω της καταστροφικής αναποφασιστικότητας της ίδιας όσον αφορά τη μελλοντική καθοδήγηση και της αδυναμίας της να αυξήσει τα επιτόκια.
Ακόμα και αν η Γέλεν παραιτηθεί ή δεν διοριστεί ξανά, η Κλίντον μάλλον θα διορίσει κάποιον σαν τον Λάρι Σάμερς, ο οποίος έχει αποτύχει σχεδόν σε όλα όσα έχει ασχοληθεί από την εποχή των ημερών του ως πολιτικού γκουρού του Μπιλ Κλίντον. Παράλληλα, ο Τραμπ είναι ολοφάνερα εχθρικός απέναντι στην παρούσα ηγεσία της Fed και είναι πολύ περισσότερο πιθανό να διορίσει κάποιον που θα ακολουθούσε μόνο επιθετική στάση και θα ήταν σε θέση να καταστήσει δυνατά όσα ονειρεύεται να πραγματοποιήσει ο Τραμπ.
Επομένως, η νομισματική πολιτική υπό την προεδρία Κλίντον θα είναι μάλλον ήπια και λιγότερο ευνοϊκή για το USD, ενώ υπό τον Τραμπ θα δούμε μια Fed η οποία θα είναι τουλάχιστον διατεθειμένη να σκεφτεί διαφορετικά.
Λάβετε υπόψη σας, για παράδειγμα, το πρώην στέλεχος της Fed, Κέβιν Γουόρς, ως πιθανό νέο επικεφαλής της τράπεζας, στο πλαίσιο μιας προεδρίας Τραμπ. Ήταν το νεότερο μέλος του συμβουλίου της Fed στην ιστορία και έχει τηρήσει επιδεικτικά επικριτική στάση απέναντι στις πρόσφατες πολιτικές της.
Κλίντον ή Τραμπ;
Από τις 27 Οκτωβρίου, οι αναλυτές δίνουν μικρότερη του 20% πιθανότητα σε νίκη του Τραμπ. Πιστεύουμε, ωστόσο, ότι οι πιθανότητες νίκης του Τραμπ είναι πολύ μεγαλύτερες.
Ο πιο σημαντικός παράγοντας θα αποδειχθεί η συμμετοχή των ψηφοφόρων, σε σαφή ευθεία αναλογία των αμερικανικών εκλογών με την ψηφοφορία για το Brexit. Ήταν η συμμετοχή αυτή που οδήγησε στο Brexit, αφού οι οπαδοί της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν πολύ περισσότερο αποφασισμένοι να πάνε στις κάλπες σε σχέση με αυτούς που υποστήριζαν την παραμονή.
Στις εκλογές των ΗΠΑ, και οι δύο υποψήφιοι είναι αντιπαθείς, με τον Τραμπ να έχει την πρωτοκαθεδρία έναντι της Κλίντον. Όσοι, όμως, υποστηρίζουν την Κλίντον είναι πολύ λιγότερο ενθουσιώδεις σε σχέση με τους υποστηρικτές του Τραμπ, επομένως ο μέσος ψηφοφόρος του Τραμπ έχει περισσότερες πιθανότητες να παρουσιαστεί στην κάλπη.
Στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 επικρατεί το τεράστιο δίλημμα της τοποθέτησης υπέρ και κατά του κατεστημένου, που θα μπορούσε να οδηγήσει τους ψηφοφόρους στην απόφαση να ρισκάρουν τη βουτιά στην άβυσσο που εκπροσωπεί ο Τραμπ, λόγω της απέχθειάς τους για το status quo. Ακόμα και αν αυτό δεν συμβεί τελικά, η Κλίντον πλήττεται τόσο πολύ από τους δεσμούς της με το κατεστημένο που αναπόφευκτα θα αποτελέσει πρόεδρο μίας μόνο θητείας και θα αντικατασταθεί από τον αντίστοιχο υποψήφιου τύπου Τραμπ στις εκλογές του 2020.