Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πλέον ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ και οι αναλυτές διεθνών χρηματοοικονομικών οίκων έχουν αρχίσει τη σεναριολογία για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία. Προφανώς θα έχουν πολλή δουλειά για να καταλήξουν σε εκτιμήσεις και συμπεράσματα, καθώς οι απόψεις νικητής των εκλογών για τα οικονομικά θέματα είναιμάλλον... ομιχλώδεις.
Το κεντρικό ερώτημα που απασχολεί τους αναλυτές είναι αν η παρουσία του "αντισυστημικού δισεκατομμυριούχου" στο Λευκό Οίκο και η πολιτική που θα ακολουθήσει, μπορεί να "διασαλεύσουν την τάξη" στις αγορές, προκαλώντας ανισορροπίες και ανατροπές στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό status.
Οι προεκλογικές οικονομικές εξαγγελίες του Τραμπ ήταν ασαφείς και ενίοτε αντιφατικές. Στο επίκεντρο οι διεθνείς εμπορικές σχέσεις, η φορολογία, οι επενδύσεις των αμερικανικών εταιρειών στο εξωτερικό και οι μεγάλες εισαγωγές των ΗΠΑ, που δημιουργούν τεράστιο εμπορικό έλλειμμα, στερώντας ταυτόχρονα θέσεις εργασίας από τους Αμερικανούς.
Αναθέρμανση της οικονομίας ή ύφεση;
Αλλά και σ' αυτό το σημείο το αποτέλεσμα των προτάσεων του είναι αμφισβητήσιμο. Ο Ρεπουμπλικανος υποψήφιος έλεγε ότι με την τόνωση της εγχώριας αγοράς, τον επαναπατρισμό μεγάλων αμερικανικών επιχειρήσεων και τις επενδύσεις τους στις ΗΠΑ, θα δημιουργήσει πάνω από 5 εκατ. νέες θέσεις εργασίας.
Εκ διαμέτρου αντίθετες εκτιμήσεις που είχε διατυπώσει στις αρχές του καλοκαιριού οι οίκος Μοοdy's:
- Εάν εφαρμοστεί η οικονομική πολιτική του Τραμπ, θα οδηγήσει στην απώλεια περίπου 3,5 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας.
- Αυτό θα οδηγούσε τις ΗΠΑ σε μια νέα περίοδο βαθιάς ύφεσης.
Ακόμη κι αν η πολιτική πρακτική δείχνει ότι σπανίως οι μεγαλόστομες προεκλογικές εξαγγελίες επικυρώνονται από το αμερικανικό Κογκρέσο, λόγω της αποκλειστικής αρμοδιότητάς του στο νομοθετικό πεδίο, εντούτοις η ανησυχία και η αβεβαιότητα υπάρχουν.
Προστατευτισμός στο διεθνές εμπόριο
O Nτόναλντ Τραμπ τάσσεται υπέρ του προστατευτισμού. Στρέφεται κατά της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου Βορείου Αμερικής (NAFTA) αλλά και της Εμπορικής Συμφωνίας Χωρών του Ειρηνικού (TPP).
Με κάθε ευκαιρία διαμήνυε ότι προτίθεται να τις καταγγείλει. Πολλοί εκτιμούν ότι αντίστοιχη στάση θα τηρήσει και ως προς την πολυαναμενόμη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (TTIP). Στο στόχαστρό του βρίσκεται όμως και η Κίνα, υποστηρίζοντας μία αυστηρότερη δασμολογική πολιτική για τα κινεζικά προϊόντα.
Οι απόψεις που διατύπωνε στην προεκλογική του καμπάνια για την τόνωση της εγχώριας παραγωγής και τον περιορισμό των εισαγωγών, έχουν προκαλέσει ανησυχία στην Ευρώπη - ιδιαίτερα στη Γερμανία. Το Βερολίνο φοβάταιθα υπάρξουν επιπτώσεις στις εξαγωγές και στα κέρδη πολλών γερμανικών επιχειρήσεων.
Οι ΗΠΑ είναι ο πρώτος τη τάξει εμπορικός εταίρος της Γερμανίας και τα προϊόντα «Made in Germany» κατέχουν περίοπτη θέση στην αμερικανική αγορά. Μεγάλοι γερμανικοί όμιλοι φοβούνται ότι ενδεχόμενη νίκη Τραμπ θα επιφέρει στη διεθνή οικονομία ένα σοκ μεγαλύτερο ακόμη κι απ' το Βrexit.
Φορολογία, εργασιακά, μεταναστευτικό
Αντιφατικά είναι και τα μηνύματα που έστειλε ο Τραμπ και στο πεδίο της φορολογικής πολιτικής. Ενώ αρχικά είχε ταχθεί υπέρ ευρύτατων φορολογικών περικοπών, στην συνέχεια αναδιπλώθηκε. Πλέον τάσσεται υπέρ της αύξησης των φορολογικών συντελεστών στα πλουσιότερα στρώματα της αμερικανικής κοινωνίας, υποσχόμενος παράλληλα μειώσεις στα μεσαία και κατώτερα στρώματα.
Αναφορικά με την αύξηση του κατώτατου μισθού, την οποία είχε υποστηρίξει αρχικά, διευκρινίζει πλέον ότι το θέμα αυτό θα τεθεί στη διακριτική ευχέρεια κάθε επιμέρους πολιτείας.
Έντονη αμηχανία προκαλούν σε οικονομικούς κύκλους και οι απόψεις Τραμπ για το μεταναστευτικό, με δύο ακραίες εκδοχές:
- Ανέγερση φράχτη στα σύνορα με το Μεξικό, με στόχο να ανακοπεί η αθρόα είσοδος παράτυπων μεταναστών στις ΗΠΑ
- Απέλαση 11 εκατομμυρίων οικονομικών μεταναστών που έχουν εισέλθει παράνομα στη χώρα.
Αυτά τα μέτρα θα είχαν καταστροφικές συνέπειες όχι μόνο σε κοινωνικό αλλά και σε οικονομικό επίπεδο. Οι ΗΠΑ θα έχαναν αμέσως ένα μεγάλο τμήμα του εργατικού τους δυναμικού: Περίπου 7 εκατομύρια οικονομικοί μετανάστες χωρίς νόμιμα έγγραφα εργάζονται ήδη στις ΗΠΑ, σε χαμηλα αμοιβόμενες θέσεις που δεν καλύπτονται έτσι κι αλλιώς από Αμερικανούς πολίτες.
Τέλος προβληματισμό προκαλεί και η στάση του Ντ. Τραμπ στο πεδίο της ενεργειακής πολιτικής. Ο υποψήφιος πρόεδρος τάσσεται ξεκάθαρα κατά των ανανεώσιμων πηγών, στηρίζοντας ευθέως τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας που επιβαρύνουν το περιβάλλον, ενώ συντάσσεται ευθέως με όλους εκείνους που αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή.
Οι απόψεις αυτές υποδηλώνουν ότι όπως και ο Τζορτζ Μπους, είναι δεμένος στο άρμα των μεγάλων πετρελαϊκών κολοσσών που έχουν τεράστια δύναμη στις ΗΠΑ και είναι σε θέση να επιβάλουν πολιτικές μέσω διαφόρων λόμπι, επηρεάζοντας παράλληλα τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης μέσα από τα media που ελέγχουν.