Εκατομμύρια δραχμές και ευρώ μέσα από υποχρεωτικές εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων εισέρεαν και εισρέουν στα δημόσια ταμεία υπέρ του δημοσίου συστήματος ασφάλισης με στόχο την μελλοντική εξασφάλιση μελλοντικών συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων. Το κράτος υπέσχετο υψηλές συντάξεις και υψηλότατα ποσοστά αναπλήρωσης, υψηλότερα από κάθε άλλη χώρα στην Ευρώπη. Οι ασφαλισμένοι «αγόραζαν» υποσχέσεις. Το κράτος εξασφάλισε το βιβλιάριο ασφάλισης και υγείας για κάθε εργαζόμενο, ποτέ, ωστόσο δεν εξασφάλισε στον εργαζόμενο την πορεία και την εξέλιξη των υπέρογκων κονδύλίων που κατέβαλε, όπως γίνεται σε άλλα Ευρωπαϊκά κράτη.
Το κράτος, και δη, τα δημόσια συνταξιοδοτικά ταμεία στην Ελλάδα ποτέ, δεν υποβλήθηκαν σε καμία υποχρεωτική εκ του νόμου διαδικασία υπολογισμού ενός καθορισμένου δείκτη Φερεγγυότητας και κεφαλαιακής τους επάρκειας, ώστε να αποδειχτεί ή όχι η βιωσιμότητα του συστήματος. Αν, τα Ταμεία υποβάλλονταν ή και υποβληθούν σε τέτοια διαδικασία θα «κόβονταν» και θα υποχρεώνονταν να λάβουν μέτρα βιώσιμα ώστε τα χρήματα που λαμβάνουν να λειτουργούν ανταποδοτικά.
Με τα υπάρχοντα δεδομένα το κράτος δεν θα μπορεί να δώσεις συντάξεις. Τα μέτρα που λαμβάνει έχουν βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Υπάρχει λύση;
Σήμερα, άλλη λύση, από το να συνεργαστεί το κράτος με την ιδιωτική ασφάλιση δεν υπάρχει. Το σύστημα της συνεργασίας κράτους ιδιωτικών ασφαλιστικών εφαρμόζεται σχεδόν σε όλη την Ευρώπη. Προτάσεις ήδη έχουν γίνει και έχουν κατατεθεί από την Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, ΕΑΕΕ.
Αυτό που ίσως δεν γνωρίζουν οι πολίτες είναι τα’ ότι οι Ευρωπαϊκές ασφαλιστικές, συμπεριλαμβανομένων και των ασφαλιστικών στην Ελλάδα υπόκεινται από την 1 Ιανουαρίου 2016 σε νέο καθεστώς Φερεγγυότητας (Solvency II) που ορίζει τα κεφαλαιακά αποθέματα ανάλογα με την στάθμη των κινδύνων που αναλαμβάνουν. Ητοι, ακόμα και μία ασφαλιστική να μπορεί να καλύψει κάποιους κινδύνους, το χαρτοφυλάκιο της μεταφέρεται ή πάει σε Run-Off.
Οι ασφαλισμένοι θα λάβουν αυτά που έχουν ζητήσει και αυτά που τους έχουν υποσχεθεί. Ενώ, παράλληλα μπορούν να παρακολουθούν την εξέλιξη των όσων επενδύουν, όταν πρόκειται για συνταξιοδοτικά προγράμματα.
Ποιος είναι ο χαρακτήρας των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων;
Ο χαρακτήρας των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων σύμφωνα με την Globan Net είναι καθαρά αποταμιευτικός και έχουν βασικό προορισμό τη δημιουργία ενός κεφαλαίου στη λήξη της ασφάλισης που θα συμπληρώσει τη βασική σύνταξη του κοινωνικού φορέα (πράγμα όλο και πιο απαραίτητο στις σημερινές συνθήκες).
Η ασφαλιστική εταιρεία στις συνταξιοδοτικές ασφάλειες επενδύει τα χρήματα/ασφάλιστρα των ασφαλισμένων με στόχο τη δημιουργία ενός κεφαλαίου στη συμφωνημένη λήξη του προγράμματος. Επομένως, στα συνταξιοδοτικά προγράμματα δεν ενδιαφέρει ούτε η ηλικία ούτε η κατάσταση της υγείας του ασφαλισμένου, αλλά κυρίως τα οικονομικά του δεδομένα προκειμένου να επιλεχθεί ένα μακροπρόθεσμα βιώσιμο πρόγραμμα που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του.
Τα πλεονεκτήματα αποταμίευσης μέσω ενός συνταξιοδοτικού προγράμματος έναντι της αποταμίευσης π.χ. σε τραπεζικό λογαριασμό είναι κυρίως η «πίεση» για συνέπεια στις τακτικές καταβολές και το εγγυημένο ελάχιστο κεφάλαιο στη λήξη της ασφάλισης. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η διακοπή ενός προγράμματος μπορεί να επιφέρει σημαντική οικονομική ζημία στον ασφαλιζόμενο.
Τα βασικά στοιχεία ενός συνταξιοδοτικού προγράμματος είναι (α) το ποσό ασφαλίστρων που επιλέγει να πληρώνει ο ασφαλισμένος, (β) ο τρόπος καταβολής του (τακτικές περιοδικές καταβολές ή εφάπαξ), (γ) η διάρκεια του προγράμματος (ιδανικά 25-35 χρόνια) και (δ) ο τύπος του προγράμματος (κλασσικό ή unit linked).
Οι αποδόσεις των προγραμμάτων «unit linked» είναι συνήθως μεγαλύτερες και από τις αποδόσεις των «κλασσικών» προγραμμάτων ή ενός προθεσμιακού τραπεζικού λογαριασμού και εξαρτώνται από τις επενδυτικές επιλογές των ασφαλιστικών εταιρειών και δεν είναι εγγυημένες. Επομένως ο ασφαλιζόμενος οφείλει να ενημερωθεί για την επενδυτική πολιτική και τα ιστορικά αποτελέσματα του επενδυτικού χαρτοφυλακίου της εταιρίας που θα επιλέξει.
Να σημειωθεί, επίσης, ότι όλες οι εταιρίες δίνουν τη δυνατότητα συμπληρωματικών καλύψεων που προσθέτουν και τον παράγοντα προστασίαζωής και ατυχήματος στα προγράμματά τους.
Ασφαλιστικές εταιρείες προς αναζήτηση και διερεύνηση τέτοιων προγραμμάτων είναι η Allianz, ΑΧΑ, Ευρωπαϊκή Πίστη, Eurolife, Interamerican, MetLife.
Συμβουλές δε οι πολίτες για τα θέματα της διαχείρισης κινδύνου και τα κατάλληλα προγράμματα μπορούν να λάβουν από πιστοποιημένους διαμεσολαβητές.