Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου αναμένεται να επιστρέψει ο e-ΕΦΚΑ το πιστωτικό υπόλοιπο που οφείλεται σε περίπου 345.000 ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που πλήρωσαν για εισφορές 2019 ποσά υψηλότερα από αυτά που αντιστοιχούσαν στο δηλωθέν εισόδημά τους.
Μάλιστα, το γεγονός έχει προκαλέσεις σοβαρές αντιδράσεις για καθυστερήσεις στις πληρωμές, καθώς η αρχική ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας ήταν ότι τα ποσά θα επιστραφούν στις 15 Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, το διοικητικό συμβούλιο του e-ΕΦΚΑ, ενέκρινε με καθυστέρηση την περασμένη εβδομάδα την αύξηση της κρατικής πίστωσης κατά 45 εκατ. ευρώ για την «τακτοποίηση εκκρεμοτήτων επιστροφής αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών που προέκυψαν από την εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών του έτους 2019».
Η αύξηση των δαπανών επιφέρει επιδείνωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος για τον e-ΕΦΚΑ, στο κλείσιμο του 2020, με αποτέλεσμα ο υπερ-φορέας να παρουσιάζει πλέον έλλειμμα ύψους 298,996 εκατ. ευρώ.
Ποιοι θα πληρωθούν πρώτοι
Οι πρώτες επιστροφές αναμένεται να αφορούν κατά πρώτον όσους δικαιούχους έχουν δηλώσει ΙΒΑΝ στον ΕΦΚΑ, ενώ εκτιμάται πως μέχρι 31 Δεκεμβρίου θα επιστραφούν τα πρώτα 105 εκατ. ευρώ από τα περίπου 200 εκατ. που οφείλονται σε 343.669 ασφαλισμένους μετά την εκκαθάριση του 2019. Η επικείμενη εφάπαξ πίστωση αφορά, άλλωστε, μόνο όσους δεν υπέβαλαν έως τις 30 Νοεμβρίου ηλεκτρονική δήλωση στον e-ΕΦΚΑ για συμψηφισμό του πιστωτικού τους υπολοίπου με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Όσοι δήλωσαν επιθυμία συμψηφισμού, δεν θα λάβουν τώρα το ποσό της επιστροφής, αλλά αυτό θα παραμείνει στον ασφαλιστικό τους λογαριασμό και θα συμψηφίζεται με μελλοντικές τους υποχρεώσεις προς τον ΕΦΚΑ. Οι υπόλοιποι θα λάβουν εφάπαξ πίστωση στον λογαριασμό τους.
Υπενθυμίζεται πως μετά την εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών του 2019 -τελευταία χρονιά κατά την οποία οι μη μισθωτοί πλήρωσαν εισφορές με βάση το εισόδημά τους- 343.669 ασφαλισμένοι κατέληξαν με μέσο πιστωτικό υπόλοιπο 606,17 ευρώ. Αυτό προέκυψε διότι το 2018 δήλωσαν μικρότερο φορολογητέο εισόδημα από το 2017 και έπρεπε να πληρώσουν λιγότερες εισφορές.
Συνολικά, για τις επιστροφές ο προϋπολογισμός του φορέα έχει εγγράψει 105 εκατ. ευρώ (60 εκατ. αρχικά και επιπλέον 45 εκατ. ευρώ με την τελευταία τροποποίηση), τα οποία εκτιμάται ότι θα επιστραφούν σε όσους μη μισθωτούς έχουν δηλώσει ΙΒΑΝ στον ΕΦΚΑ.
Ειδικότερα, στις 6 Νοεμβρίου ο e-ΕΦΚΑ ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης των εισφορών του 2019 ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών για 1.503.043 ασφαλισμένους.
Από την εκκαθάριση των μερίδων προέκυψαν:
* 359.000 ασφαλισμένοι με μηδενικό αποτέλεσμα
* 800.349 ασφαλισμένοι με μέσο χρεωστικό υπόλοιπο 1.355,61 ευρώ, το οποίο είναι πλέον καταβλητέο σε 5 μηνιαίες δόσεις με καταληκτική ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης την 31η/3/2021 και
* 343.669 ασφαλισμένοι με μέσο πιστωτικό υπόλοιπο 606,17 ευρώ.
Από το 2020 και εφεξής, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι αγρότες δηλώνουν οι ίδιοι το ύψος των εισφορών που επιθυμούν, επιλέγοντας μεταξύ 6 υποχρεωτικών κατηγοριών, ανεξάρτητων από το εισόδημά τους.
Μάλιστα, ήδη, στην ιστοσελίδα του e-ΕΦΚΑ αναρτήθηκε η σχετική εφαρμογή και οι 1,5 εκατ. μη μισθωτοί μπορούν να επιλέξουν έως 31 Ιανουαρίου το ύψος των εισφορών τους –διαμορφώνοντας έτσι και τις μελλοντικές τους συντάξεις– για το έτος 2021. Εάν δεν υποβάλουν αίτηση, θα ενταχθούν στην ασφαλιστική κατηγορία που βρίσκονται σήμερα.
Οι κατηγορίες και τα ασφάλιστρα
Για τους επαγγελματίες τα ασφάλιστρα κυμαίνονται από 220 ευρώ η κατώτατη κατηγορία, 262 ευρώ η δεύτερη και έως 576 η ανώτατη. Για τους αγρότες τα ασφάλιστρα κυμαίνονται από 123 έως 332 ευρώ. Η επιλογή του ασφαλίστρου επηρεάζει το κόστος των πλασματικών ετών εντός του 2021 και μακροπρόθεσμα το ποσό της σύνταξης. Ωστόσο, όπως αναφέρουν ειδικοί επί της κοινωνικής ασφάλισης, η επιλογή για μικρό χρονικό διάστημα χαμηλής ασφαλιστικής κατηγορίας δεν επηρεάζει σημαντικά το ποσό της προσδοκώμενης σύνταξης.