Ακόμη και μετά τη διαφαινόμενη εκτόνωση της πολιτικής έντασης στην Ουκρανία, όπου ένας πόλεμος θα μπορούσε να οδηγήσει σε άμεση εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου στα 120 δολ. το βαρέλι, οι αναλυτές εκτιμούν ότι το πετρέλαιο θα εξακολουθήσει να αποτελεί μια επικίνδυνη απειλή για την παγκόσμια οικονομία, καθώς η στροφή σε επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο κενό στην παγκόσμια παραγωγή, που θα μπορούσε να οδηγήσει σύντομα την τιμή στα 120 δολ. και μεσοπρόθεσμα ακόμη και στα 150 δολ.
Η τιμή του μπρεντ, που αποτελεί το παγκόσμιο σημείο αναφοράς για το αργό πετρέλαιο, ξεπερνώντας τα 95 δολ. το βαρέλι και σημειώνοντας άνοδο που ξεπέρασε το 2%. Η τιμή παραμένει ευμετάβλητη, παρά τη χθεσινή μείωση των γεωπολιτικών εντάσεων, με την επιβεβαίωση της απόσυρσης ορισμένων ρωσικών δυνάμεων από τα σύνορα με την Ουκρανία, όμως η τάση είναι σαφώς ανοδική, κάτι που φάνηκε από τις σημερινές κινήσεις αμέσως μετά τις πρωινές ανακοινώσεις του NATO, που έθεσαν υπό αμφισβήτηση την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων.
Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τους γεωπολιτικούς κινδύνους που έχουν προστεθεί στην εξίσωση της διαμόρφωσης των τιμών, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι το πετρέλαιο βρίσκεται σε μια πορεία έντονης ανόδου, που οφείλεται σε δομικούς παράγοντες της αγοράς. Από τον Δεκέμβριο έως τον Ιανουάριο, η τιμή του μπρεντ αυξήθηκε κατά περίπου 11 δολ. το βαρέλι και αυξήθηκε περίπου κατά 10 δολ. επιπλέον από τις αρχές Φεβρουαρίου.
Οι αναλυτές θεωρούν πλέον δεδομένο ότι το μπρεντ θα περάσει πολύ σύντομα το όριο των 100 δολ.το βαρέλι, ενώ αυξάνονται εκείνοι που προβλέπουν ότι θα ξεπεράσει τα 125 δολ. Ο Τζον Ντρίσκολ της JTD Energy Services τόνισε μιλώντας στο CNBC ότι υπάρχει έλλειμμα επενδύσεων στον τομέα και η συνέπεια είναι ότι αρχίζει να στερεύει η προσφορά πετρελαίου. Σε αυτές τις συνθήκες, τονίζει, «υπάρχει ένα σενάριο όπου θα μπορούσαμε να ξεπεράσουμε τα 120 δολ.και η τιμή να κινηθεί ακόμη και στα 150 δολάρια», τονίζει.
Έχοντας ξεπεράσει τα 95 δολ., το πετρέλαιο βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο από το καλοκαίρι του 2014, με μια αύξηση κατά 63% σε ετήσια βάση. Σε αυτή τη φάση, η αγορά περιμένει να ξεκαθαρίσει το τοπίο στην Ουκρανία, δηλαδή να επιβεβαιωθεί οριστικά ότι δεν θα υπάρξει ρωσική εισβολή.
Πέρα από αυτό, όμως, υπάρχει μια βαθιά ανισορροπία στην προσφορά και τη ζήτηση πετρελαίου, που λειτουργεί ως ένας μηχανισμός μόνιμης ανοδικής πίεσης στις τιμές. «Αρχίζουμε να διαισθανόμαστε ότι η ζήτηση βρίσκεται στον δρόμο της ανάκαμψης (σ.σ.: μετά τη λήξη της πανδημίας) και εξετάζουμε τις ελλείψεις προσφοράς», τονίζει ο Ντρίσκολ.
Τα ελλείμματα στην προσφορά έρχονται από όλες τις πλευρές: οι χώρες του ΟΠΕΚ+ προσθέτουν στην παραγωγή τους λιγότερο πετρέλαιο από όσο έχουν προαναγγείλει, ενώ στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες χώρες οι επενδύσεις στον πετρελαϊκό τομέα έχουν ουσιαστικά παγώσει, καθώς οι κυβερνήσεις έχουν αποφασίσει ότι μετά την πανδημία θα επιταχύνουν τη στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τα μέλη του ΟΠΕΚ+ υπολείπονταν των στόχων παραγωγής τους κατά 700.000 βαρέλια την ημέρα τον Ιανουάριο. Μάλιστα, και οι δύο ηγετικές δυνάμεις του διεθνούς καρτέλ, η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία βρίσκονταν κάτω από τους στόχους τους, σύμφωνα με την Platts.
Στις αγορές εντοπίζονται επίσης σοβαρές διαταραχές, πέρα από την ανοδική πίεση που ασκεί η σταδιακή αύξηση της ζήτησης μετά τη λήξη της πανδημίας. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ υπάρχει μεγάλη έξαρση στις χρηματιστηριακές επενδύσεις σε αποθέματα πετρελαίου, επειδή θεωρούνται ως μια έξυπνη τοποθέτηση στις σημερινές συνθήκες, κάτι που πιέζει ανοδικά τις τιμές. Παράλληλα, ανεβαίνουν οι τιμές για βασικό εξοπλισμό, όπως τα γεωτρύπανα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος παραγωγής.
Η JP Morgan προέβλεψε αυτό τον μήνα ότι είναι πιθανό η τιμή να ξεπεράσει τα 125 δολ. επειδή αυξάνεται το ασφάλιστρο κινδύνου της πλεονάζουσας παραγωγικής δυναμικότητας. Οι αστοχίες στην πλευρά της προσφοράς είναι αυξημένες, ενώ οι αγορές αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην παραγωγή, τονίζει η τράπεζα.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας μείωσε τις εκτιμήσεις για την παραγωγική δυναμικότητα του ΟΠΕΚ κατά 300.000 βαρέλια την ημέρα τον Φεβρουάριο και η ομάδα παραγωγών δεν έχει δείξει θα αποκλίνει από τις προγραμματισμένες αυξήσεις ποσοστώσεων των 400.000 βαρελιών ημερησίως το 2022, παρά τις εκκλήσεις των ΗΠΑ και άλλων να βοηθήσουν στη μείωση των τιμών του πετρελαίου. Αυτή η χαμηλή απόδοση από την πλευρά του ΟΠΕΚ+ έρχεται σε μια κρίσιμη καμπή, όπου μειώνεται η παραγωγοί από άλλες χώρες και αυξάνεται η ζήτηση, τονίζει η JP Morgan.
Αυτοί οι παράγοντες σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη παγκόσμια ανάκαμψη σημαίνουν ότι υπάρχουν πολύ λίγα εμπόδια στο να συνεχίσουν να εκτοξεύονται οι τιμές, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομική ύφεση, όπως προειδοποίησαν οι υπουργοί Ενέργειας που συμμετείχαν πριν λίγες ημέρες στο Συνέδριο Πετρελαίου Egyps στο Κάιρο.
Το μόνο που μπορεί να σταματήσει την άνοδο των τιμών, εκτιμούν οι αναλυτές της RBC Capital Markets, είναι να μειωθεί απότομα η ζήτηση επειδή εξαντλούνται οι δυνάμεις των καταναλωτών. Ο κύκλος ανόδου των τιμών του πετρελαίου, τονίζουν, θα συνεχισθεί μέχρι να φθάσουμε σε ένα επίπεδο που θα μειώνει τη ζήτηση. Η τράπεζα βλέπει το πετρέλαιο να φτάνει τα 115 δολ. το βαρέλι ή υψηλότερα αυτό το καλοκαίρι. «Ιστορικά», τονίζει, «οι κρίσεις στις αγορές που οδηγούνται υψηλότερα λόγω περιορισμού των αποθεμάτων προϊόντων και αργού είναι δύσκολο να επιλυθούν χωρίς ένα συμβάν καταστροφής της ζήτησης ή μια αύξηση της προσφοράς, κανένα από τα οποία δεν φαίνεται να είναι στον ορίζοντα».