Έκρηξη ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και του δημοσίου χρέους, τόσο για το 2020 όσο και για το 2021, επιφέρει η πανδημία και οι αστοχίες της κυβέρνησης, ενώ μετά τη λήξη της υγειονομικής περιπέτειας, όποτε αυτή συμβεί αναμένεται να πληρωθεί ο... λογαριασμός από τους φορολογούμενους.
Τα σενάρια του υπουργείου Οικονομικών για τις δημοσιονομικές εξελίξεις, είναι εφιαλτικά, καθώς διαψεύστηκαν οι προσδοκίες τους για την ανάκαμψη που ανέμενε στο τέλος του 2020 και ο προϋπολογισμός ξαναγράφεται από την αρχή.
Τόσο τα νέα μέτρα στήριξης των πληγέντων από την πανδημία όσο και οι παρατάσεις των φορολογικών και των ασφαλιστικών υποχρεώσεων δημιουργούν μια τεράστια «μαύρη τρύπα» στον προϋπολογισμό του 2020 αλλά και του 2021.
Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί μετά τη λήξη της πανδημίας και πώς θα καλυφθούν οι μαύρες τρύπες στον προϋπολογισμό. Απάντηση στο ζήτημα αυτό, έδωσε πρόσφατα ο αναπλ. υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος είπε ξεκάθαρα, ότι «τα σημερινά μέτρα στήριξης, είναι μελλοντικοί φόροι», προαναγγέλοντας ένα «κορονο-μνημόνιο», μετά τη λήξη της πανδημίας.
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού «στήθηκε» με την υπόθεση εργασίας ότι το ΑΕΠ του 2020 θα μειωθεί μόνο κατά 8,2% σε σχέση με το 2019. Όμως μεσολάβησε η αναθεώρηση του ΑΕΠ από την ΕΛΣΤΑΤ, αλλά και το νέο σφοδρότερο κύμα της πανδημίας, συνθήκες που υποχρεώνουν σε ανατροπή των σχεδιασμών. Όμως, σύμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις του ΥΠΟΙΚ, η ύφεση το 2020, θα κινηθεί πέριξ του 10%.
Αυτό θα σημάνει λιγότερα έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό, γεγονός που σε συνδυασμό με την αύξηση των δαπανών, θα αυξήσει περαιτέρω το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Έτσι για φέτος, ενώ προβλεπόταν πρωτογενές έλλειμμα 5,7% του ΑΕΠ, οι νεότερες εκτιμήσεις το ανεβάζουν στο 8% του ΑΕΠ.
Επίσης, για το 2021 ενώ προβλεπόταν πρωτογενές έλλειμμα ύψους 1,1% του ΑΕΠ, ο στόχος αναθεωρείται προς το 2% που σημαίνει πρόβλεψη για επιπλέον έλλειμμα περίπου 1,6 δισ. ευρώ.
Σε ότι αφορά στο ΑΕΠ του 2021, η κυβέρνηση για καθαρά ψυχολογικούς λόγους, στο οριστικό σχέδιο του προϋπολογισμού, που θα κατατεθεί στη Βουλή στις 20 Νοεμβρίου, θα επιμένει στην επάνοδο σε ανάπτυξη, αλλά όχι με το εξωπραγματικό +7,5%, που προβλέπει το προσχέδιο, αλλά με ποσοστό κοντά στο +5%.
Και αυτό το ποσοστό θεωρείται αισιόδοξο, από ανεξάρτητους αναλυτές, ενώ ορισμένοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο, η ελληνική οικονομία θα εξακολουθιήσει να παραμείνει σε ύφεση.
Τι προκαλεί τις αναθεωρήσεις
Η αναθεώρηση των μακροοικονομικών στοιχείων και προβλέψεων προκαλείται από συγκεκριμένες αιτίες όπως είναι:
- Τα άμεσα πρόσθετα μέτρα στήριξης των πληγέντων, λόγω της πανδημίας, το κόστος των οποίων θα υπερβεί τα 2 δισ. ευρώ, μέσω επιστρεπτέας προκαταβολής, αποζημίωσης ειδικού σκοπού, Συν-εργασίας κ.λπ.
- Οι παρατάσεις των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, αφού οι τρέχοντες φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές θα πληρωθούν από το 2021 και μετά, μέσω νέων ρυθμίσεων.
- Η αύξηση των δαπανών για την καταβολή επιδομάτων σε πληγέντες, αλλά και για τις αυξημένες ανάγκες του Εθνικού Συστήματος Υγείας υγειονομικού τομέα.
Στα ύψη το χρέος
Οι πρόσθετες δαπάνες και οι απώλειες των αναμενόμενων φορολογικών εσόδων, οδηγούν αναγκαστικά σε αυξημένο δανεισμό, ο οποίος, λόγω των διεθνών συνθηκών στην ομολογιακή αγορά, γίνεται με χαμηλά επιτόκια.
Στο πλαίσιο αυτό, το δημόσιο χρέος, σε όρους γενικής κυβέρνησης θα κυμανθεί στο 205% του ΑΕΠ στο τέλος του 2021, ενώ συνολικό ακαθάριστο χρέος κεντρικής Διοίκησης, θα κινηθεί προς το 220% του ΑΕΠ.
