Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν σήμερα το κατά πόσον θεωρούν επιβεβλημένο να υπάρξουν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας εξαιτίας των ενεργειών της στην ανατολική Μεσόγειο, προτού οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της να αποφασίσουν, αργότερα μέσα στην εβδομάδα, εάν θα κάνουν πράξη την απειλή τους να προχωρήσουν στη λήψη τιμωρητικών μέτρων.
Οι ΥΠΕΞ δεν θα πάρουν αποφάσεις στο σημερινό συμβούλιό τους, θα τις αφήσουν στη Σύνοδο Κορυφής. Τον Οκτώβριο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προειδοποίησε την Τουρκία να σταματήσει τις έρευνες στα νερά της ανατολικής Μεσογείου, διαμηνύοντας ότι θα αντιμετώπιζε συνέπειες σε διαφορετική περίπτωση.
Η κίνηση της Τουρκίας στα τέλη Νοεμβρίου να ελλιμενίσει σκάφος σεισμικής έρευνας αποκλιμάκωσε κατά τι την ένταση, όμως αξιωματούχοι και διπλωμάτες της ΕΕ λένε ότι η στάση της Άγκυρας ευρύτερα, σε διάφορα ζητήματα — ως προς τις κρίσεις στη Λιβύη, στη Συρία, στο Ιράκ, ως προς τον κυβερνητικό αυταρχισμό στο εσωτερικό — έχουν σκληρύνει τις ευρωπαϊκές θέσεις.
«Εξ όσων γνωρίζω, καμία κυβέρνηση της ΕΕ δεν αμφισβητεί την άποψη ότι η κατάσταση είναι σήμερα χειρότερη απ’ ό,τι ήταν τον Οκτώβριο και άρα οι ηγέτες πρέπει να εξετάσουν ποιες θα είναι οι συνέπειες», ανέφερε ευρωπαίος αξιωματούχος. «Ζητήσαμε αλλαγή και δεν ήρθε», εξήγησε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφει τη συνέχιση των ερευνητικών δραστηριοτήτων τουρκικών πλοίων στα ύδατα της ανατολικής Μεσογείου, που η Αθήνα τονίζει ότι καθιστούν αδύνατη την έναρξη επίσημων συνομιλιών με την Άγκυρα για τις διαφωνίες των δύο πλευρών.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ αξίωσε την περασμένη εβδομάδα η Τουρκία να πάψει να «παίζει παιγνίδια», προσφέροντας παραχωρήσεις μόνο για να τις πάρει πίσω.
Η χώρα που κρατάει το κλειδί ως προς την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία είναι η Γερμανία, η οποία ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο. Το Βερολίνο ήλπιζε ότι θα μεσολαβούσε μεταξύ της Αθήνας και της Άγκυρας, αλλά οργίστηκε όταν η Τουρκία ξανάρχισε την εξερεύνηση για κοιτάσματα αερίου στα ανοικτά της Κύπρου τον Οκτώβριο, έπειτα από σύντομη παύση.
«Το ότι εστάλη το πλοίο (Oruç Reis) ξανά στη θάλασσα αμέσως μετά τη σύνοδο (κορυφής του Οκτωβρίου) δεν το πήραν πολύ καλά τα κράτη μέλη που κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες (...). Η υπομονή της Γερμανίας έχει όρια», επισήμανε ευρωπαίος διπλωμάτης ενήμερος για την προετοιμασία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η Γαλλία και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιχειρηματολογούν ότι είναι ώρα να τιμωρηθεί η Τουρκία, μέλος του NATO και στη θεωρία κράτος υποψήφιο προς ένταξη στην ΕΕ, που οι Βρυξέλλες θεωρούν πως χρησιμοποιεί τη διένεξη όσον αφορά τα κοιτάσματα αερίου για εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες.
Η κυβέρνηση της Τουρκίας απορρίπτει τη σεναριολογία περί επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ, τονίζοντας πως η κίνηση αυτή δεν θα ήταν εποικοδομητική.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε να επιβληθούν κυρώσεις την 26η Νοεμβρίου. Η επιστροφή του Ορούτς Ρέις στο λιμάνι και η πρόσκληση του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στους Ευρωπαίους για διάλογο μπορεί ωστόσο να θεωρηθεί πως δίνουν στην ΕΕ λόγους να μην προχωρήσει, προς το παρόν.
«Οι κυρώσεις είναι στο τραπέζι» αλλά η επιβολή τους «δεν είναι αυτόματη», εξήγησε ο ευρωπαίος διπλωμάτης.