Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέτυχαν πολιτική συμφωνία για τη δημιουργία μηχανισμού πολιτικής προστασίας σε περιπτώσεις καταστροφών (rescEU), ο οποίος ως τώρα στηριζόταν στην εθελοντική συμμετοχή των κρατών-μελών.
«Το rescEU θα παρέχει έμπρακτη αλληλεγγύη στα κράτη μέλη που πλήττονται από καταστροφές», δήλωσε με την ευκαιρία αυτή, ο Πρόεδρος Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Μετά την χθεσινή συμφωνία, το rescEU θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ
Η ανάγκη προέκυψε όταν τα τελευταία χρόνια πολυάριθμες φυσικές καταστροφές έπληξαν όλες τις περιοχές της ΕΕ, προκαλώντας εκατοντάδες θύματα και ζημιές δισεκατομμυρίων σε υποδομές.
Με το rescEU , «θα δημιουργηθεί μία νέα ευρωπαϊκή εφεδρεία μέσων, η οποία θα περιλαμβάνει αεροσκάφη δασοπυρόσβεσης, ειδικές αντλίες νερού, ομάδες έρευνας και διάσωσης σε αστικό περιβάλλον, κινητά νοσοκομεία και ιατρικές ομάδες έκτακτης ανάγκης», αναφέρει με ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο Επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων Χρήστος Στυλιανίδης σημείωσε ότι «η σημερινή θετική εξέλιξη αποδεικνύει ότι όταν υπάρχει βούληση, βρίσκεται πάντα λύση. Για να προσθέσει ότι με τον αναβαθμισμένο μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ θα εξασφαλιστεί πάνω απ΄ όλα, αποτελεσματικότερη αλληλεγγύη προς τους πολίτες μας. Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή λύση σε μια ευρωπαϊκή πρόκληση.»
Ενίσχυση των ευρωπαϊκών ικανοτήτων αντίδρασης
Η εφεδρεία μέσων αντίδρασης σε καταστροφές θα περιλαμβάνει:
- Πυροσβεστικά αεροσκάφη, καθώς και άλλα μέσα αντίδρασης για ιατρικά περιστατικά έκτακτης ανάγκης, ή χημικά, βιολογικά, ραδιολογικά και πυρηνικά συμβάντα·
- Συγχρηματοδότηση των επιχειρησιακών δαπανών, συγχρηματοδότηση της ανάπτυξης των ικανοτήτων του rescEU, καθώς και αύξηση της χρηματοδότησης, όσον αφορά την προσαρμογή, την επισκευή και τη χρησιμοποίησή τους (εντός της Ένωσης) και το κόστος μεταφοράς (εκτός Ένωσης).
Παράλληλα, η ΕΕ θα αυξήσει τη βοήθεια προς τα κράτη μέλη ώστε να βελτιώσουν τη διαχείριση των κινδύνων καταστροφών διασυνοριακού χαρακτήρα, να ενισχύσουν τα υφιστάμενα μέτρα τους - μέσω διαβουλεύσεων, αποστολών εμπειρογνωμόνων και συστάσεων παρακολούθησης -·και να βελτιώσουν την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών - μέσω της σύστασης ενός νέου δικτύου γνώσεων πολιτικής προστασίας της ΕΕ.
Η λειτουργία του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ βασίζεται σήμερα σε ένα σύστημα μέσω του οποίου η ΕΕ συντονίζει την εθελοντική προσφορά βοήθειας των συμμετεχόντων κρατών σε μια χώρα που ζητά βοήθεια. Η προσφορά της βοήθειας συντονίζεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
Στις περιπτώσεις που τα διαθέσιμα μέσα είναι περιορισμένα ή ανύπαρκτα, η ΕΕ δεν διαθέτει εφεδρική ικανότητα να συνδράμει τα κράτη μέλη που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν. Επιπλέον, οι νέες μορφές κινδύνων δημιουργούν την ανάγκη συλλογικού σχεδιασμού των ικανοτήτων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση κινδύνων με χαμηλή πιθανότητα εμφάνισης αλλά με σοβαρές επιπτώσεις. Τέτοιες ικανότητες δεν διαθέτουν αυτή τη στιγμή τα κράτη μέλη.