Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισήγαγε τις αρχές της αμοιβαιότητας και της αναλογικότητας ως νέα κριτήρια που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την έγκριση εξαγωγών με βάση τον μηχανισμό για τις εξαγωγές εμβολίων COVID-19. Πρόκειται για ένα σύστημα που βελτιώνει σημαντικά τη διαφάνεια των εξαγωγών αναφέρει η Κομισιόν.
Ωστόσο, ο στόχος για την έγκαιρη πρόσβαση στα εμβόλια COVID-19 για τους πολίτες της ΕΕ εξακολουθεί να μην τηρείται, υπογραμμίζει.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν τόνισε ότι «ενώ τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν το τρίτο κύμα της πανδημίας και δεν παραδίδουν όλες οι εταιρείες με βάση το συμβόλαιό τους, η ΕΕ είναι ο μόνος μεγάλος παραγωγός του ΟΟΣΑ που συνεχίζει να εξάγει εμβόλια σε μεγάλη κλίμακα σε δεκάδες χώρες. Όμως οι ανοιχτοί δρόμοι πρέπει να τρέχουν και προς τις δύο κατευθύνσεις. Γι'αυτό η Επιτροπή θα εισαγάγει τις αρχές της αμοιβαιότητας και της αναλογικότητας στον υφιστάμενο μηχανισμό έγκρισης της ΕΕ».
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, ο νέος κανονισμός εισάγει δύο αλλαγές στον υπάρχοντα μηχανισμό. Εκτός από τον αντίκτυπο μιας προγραμματισμένης εξαγωγής στην εκπλήρωση των εκ των προτέρων συμφωνιών αγοράς της ΕΕ (APA) με τους παρασκευαστές εμβολίων, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να εξετάσουν:
1. Αμοιβαιότητα - εάν περιορίζει η χώρα προορισμού τις δικές της εξαγωγές εμβολίων ή τις πρώτες ύλες τους υλικά, είτε με νόμο είτε με άλλα μέσα
2. Αναλογικότητα - εάν είναι οι συνθήκες που επικρατούν στη χώρα προορισμού καλύτερες ή χειρότερες από της ΕΕ, ιδίως της επιδημιολογικής κατάστασής της, του ποσοστού εμβολιασμού και της πρόσβασης σε αυτήν σε εμβόλια.
Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή πρέπει να αξιολογήσουν εάν οι ζητούμενες εξαγωγές δεν παρουσιάζουν απειλή για την ασφάλεια εφοδιασμού εμβολίων και των συστατικών τους στην Ένωση.
Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στη διεθνή αλληλεγγύη και συνεπώς θα συνεχίσει να αποκλείει από αυτή την απόφαση προμήθειες εμβολίων για ανθρωπιστική βοήθεια ή οι οποίες προορίζονται για τις 92 χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα κάτω από τη λίστα δεσμεύσεων της COVAX .
Η εκτελεστική πράξη που αφορά στον μηχανισμό έγκρισης εξαγωγών είναι στοχευμένη, αναλογική, διαφανής και προσωρινή.
Τα κράτη αποφασίζουν για τις αιτήσεις έγκρισης σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής.
Από την έναρξη αυτού του μηχανισμού, έχουν πραγματοποιηθεί 380 αιτήσεις εξαγωγής σε 33 διαφορετικούς προορισμούς για τη χορήγηση συνολικά περίπου 43 εκατομμύριων δόσεων.
Οι προορισμοί εξαγωγής περιλαμβάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο (με περίπου 10,9 εκατομμύρια δόσεις), τον Καναδά](6,6 εκατομμύρια), Ιαπωνία (5,4 εκατομμύρια), Μεξικό (4,4 εκατομμύρια), Σαουδική Αραβία (1,5 εκατομμύρια), Σιγκαπούρη (1,5εκατομμύρια), Χιλή (1,5 εκατομμύρια), Χονγκ Κονγκ (1,3 εκατομμύρια), Κορέα (1,0 εκατομμύρια) και Αυστραλία (1,0 εκατομμύρια) αναφέρει η Κομισιόν.