Η επικείμενη υπογραφή στις 2 Ιανουαρίου 2020 της συμφωνίας για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed και μάλιστα στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο από τους Πρωθυπουργούς Ελλάδας και Ισραήλ και τον Κύπριο Πρόεδρο, καταδεικνύει την τεράστια γεωπολιτική σημασία του Έργου αυτού για τα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου.
Του Νότη Μαριά*
Σημασία η οποία ενισχύεται από την έγκριση εκ μέρους των ΗΠΑ της EastMed Act αλλά και από την απόφαση της Γαλλίας να συμμετάσχει στις 4 Ιανουαρίου στο Κάιρο στην τριμερή Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου. Έτσι για διαφορετικούς λόγους συνασπίζονται ενόψει του μεγάλου εγχειρήματος του East Med αλλά και της ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroΑsia, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Κύπρος, η Ιταλία, η ΕΕ, οι ΗΠΑ αλλά και η Γαλλία και η Αίγυπτος.
Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα σύγκλιση δυνάμεων που στόχο έχει σε πρώτη φάση την υλοποίηση του αγωγού East Med που θα συμβάλλει στην απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό αέριο, γι΄ αυτό άλλωστε έχει ήδη χαρακτηριστεί, από τις Βρυξέλλες ως ’Eργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI).
Η επίσπευση βεβαίως των κινήσεων αυτών έγινε ενόψει της αιφνιδιαστικής υπογραφής της άκυρης και παράνομης τουρκο-λυβικής συμφωνίας η οποία όπως δηλώθηκε από πλευράς Άγκυρας έχει ως στόχο να ακυρώσει στην πράξη τον East Med μια και υποτίθεται θα περνάει πλέον από την δήθεν τουρκο-λυβική ΑΟΖ. Εξ ου και ο Ελληνικός διπλωματικός μαραθώνιος για την απομόνωση της Τουρκίας και την ακύρωση στην πράξη της άκυρης και παράνομης τουρκο-λυβικής συμφωνίας. Μαραθώνιος που θα κορυφωθεί με τις συναντήσεις Μητσοτάκη-Τράμπ στην Ουάσιγκτον στις 7 Ιανουαρίου και Μητσοτάκη- Μακρόν στις 29 Ιανουαρίου στο Παρίσι.
Όμως οι κινήσεις αυτές στη διπλωματική σκακιέρα δεν θα πρέπει να θεωρηθούν πανάκεια και να οδηγήσουν για άλλη μια φορά σε σχετική αδράνεια γύρω από τα ζητήματα της επέκτασης των Ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια (νμ) και της ανακήρυξης της Ελληνικής ΑΟΖ στα 200 νμ. Γιατί το βέβαιο είναι ότι η Αθήνα μετά το 1995 όταν και επικύρωσε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας επέδειξε μια ανεπίτρεπτη αδράνεια.
Έτσι αν και έχουν παρέλθει από τότε 24 ολόκληρα χρόνια η Ελληνική πλευρά δεν έχει προβεί ακόμη ούτε στην επέκταση των Ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 νμ ούτε βέβαια στην ανακήρυξη ΑΟΖ. Την αδράνεια αυτή εκμεταλλεύτηκε η Άγκυρα η οποία υπέγραψε την άκυρη και παράνομη τουρκο-λυβική συμφωνία που εξαφάνισε κυριολεκτικά από το χάρτη αρκετά Ελληνικά νησιά ακόμη και την Κρήτη. Μάλιστα η Άγκυρα συνεχίζει τις απειλές της κατά Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και EastMed με τον εκπρόσωπο του τουρκικού κυβερνώντος Κόμματος Ομέρ Τσελίκ να δηλώνει παραμονές Χριστουγέννων ότι η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει σκληρές δυνάμεις ως συνέχεια της διπλωματίας για να αντιμετωπίσει τον EastMed.
H Aθήνα λοιπόν αντί να αναλίσκεται σε δηλώσεις οφείλει όπως έχουμε ήδη τονίσει επανειλημμένα να προχωρήσει εδώ και τώρα στην επέκταση των Ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 νμ και στην ανακήρυξη της Ελληνικής ΑΟΖ στα 200νμ. Εμείς από την πλευρά μας εδώ και χρόνια καλούμε την Ελληνική πλευρά να το πράξει. Μάλιστα στις 5 Οκτωβρίου 2012 μιλώντας από του βήματος της Ελληνικής Βουλής είχα επισημάνει ότι κάθε καθυστέρηση στην ανακήρυξη της Ελληνικής ΑΟΖ και στην επέκταση των Ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 νμ θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη.
Ενόψει λοιπόν της υπογραφής του EastMed και της ιδιαίτερα ευνοϊκής σύγκλησης δυνάμεων και κοινών γεωπολιτικών, ενεργειακών και οικονομικών συμφερόντων γύρω από το Έργο αυτό και πριν καν η Άγκυρα τολμήσει να στείλει ερευνητικό σκάφος έξω από την Κρήτη η Ελλάδα οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην επέκταση των Ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12νμ και στην ανακήρυξη ΑΟΖ στα 200νμ καθ΄ άπασα την Ελληνική Επικράτεια. Στη συνέχεια η Ελλάδα πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε οριοθέτηση της ΑΟΖ με Κύπρο, Ιταλία και Αίγυπτο, γιατί οι καιροί ου μενετοί.
* Πρώην ευρωβουλευτής, πρόεδρος του κόμματος «Ελλάδα ο άλλος δρόμος»