Θέμα ολίγων εβδομάδων είναι η περαιτέρω χαλάρωση των capital controls, εξέλιξη που θα συνδεθεί με την ολοκλήρωση της δ΄ αξιολόγησης και εκτιμάται ότι θα δώσει ισχυρή ώθηση στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
Οι τράπεζες πιέζουν ασφυκτικά για την πλήρη κατάργηση των κεφαλαιακών περιορισμών σε ότι αφορά στις επιχειρήσεις, η κυβέρνηση επιθυμεί μια σταδιακή άρση των περιορισμών ενώ ενδοιασμούς διατυπώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, στα αιτήματα των τραπεζών, θεωρώντας πως δεν είναι ακόμη ώριμες οι συνθήκες.
Στις επόμενες μέρες η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών θα υποβάλει στην Τράπεζα της Ελλάδος το αίτημα για άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων σε ότι αφορά στις επιχειρήσεις, με στόχο να διευκολυνθούν εξαγωγές αγαθών και οι εισαγωγές. Παρά τις χαλαρώσεις που έχουν γίνει στην τελευταία τριετία, εξακολουθούν να υφίστανται ακόμη σοβαρά εμπόδια. Επίσης, παρά την ταχύτητα έγκρισης των αιτημάτων από τις αρμόδιες επιτροπές των τραπεζών και την Τράπεζα της Ελλάδος, η όλη διαδικασία, ακόμη και στην περίπτωση που το αίτημα μεταφοράς κεφαλαίων εγκρίνεται, δεν παύει να αποτελεί ένα σημαντικό γραφειοκρατικό εμπόδιο.
Ειδικότερα σήμερα, το συνολικό ύψος των αιτημάτων για κάθε πελάτη υπόκειται σε περιορισμούς. Κάθε τράπεζα έχει συγκεκριμένο πιστωτικό όριο συναλλαγών ανά εβδομάδα, τα οποία δεν καλύπτουν το σύνολο των αιτημάτων των πελατών τους, καθώς εξαντλούνται και περιμένουν την επόμενη εβδομάδα κ.ο.κ.
Επίσης ο περιορισμός αυτός, οδηγεί σε «φαύλο κύκλο». Οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών στο εξωτερικό, στο μέτρο που μπορούν, διατηρούν σε πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού μέρος των εισπράξεών τους, αντί να τα φέρουν σε ελληνική τράπεζα. Ενδεικτικές περιπτώσεις είναι οι κάδοι τα ναυτιλίας του τουρισμού και των εξαγωγών αγαθών. Με τον τρόπο αυτό αμύνονται στο καθεστώς που επιβάλουν τα capital controls, σύμφωνα με το οποίο, για να πραγματοποιήσουν άμεσα μια πληρωμή προμηθευτή, θα πρέπει να προσκομίσουν τα τιμολόγια τεκμηρίωσης της συναλλαγής και αν προλάβουν.
Έχοντας διαθέσιμα κεφάλαια στο εξωτερικό, πληρώνουν άμεσα τον προμηθευτή τους. Το γεγονός αυτό, στερεί ρευστότητα από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Ταυτόχρονα, η ισχύς των capital controls διατηρεί χαμηλά την πιστοληπτική ικανότητα των τραπεζών. Η άρση τους ή ο περιορισμός τους, θα συμβάλει στην βελτίωση των αξιολογήσεών τους από τους διεθνείς οίκους.
Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμάται ότι η άρση ή ο «περιορισμός των περιορισμών» θα συμβάλει στην επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας, καθώς ήδη παρά τα capital controls, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν σταθερή αύξηση των εξαγωγών αγαθών, άνοδο του τουρισμού, άνοδο της βιομηχανικής παραγωγής και ειδικά της μεταποιητικής καθώς και βελτίωση του οικονομικού κλίματος.
Η σταδιακή άρση των capital controls ευνοείται από την επιτυχίας με την οποία πέρασαν τη δοκιμασία των stress tests οι ελληνικές τράπεζες, αλλά σε κάθε περίπτωση αναγκαία προϋπόθεση είναι η συνεχής βελτίωση των δημοσιονομικών δεδομένων και το πλαίσιο εξόδου από το μνημόνιο.
Διατυπώνονται ενδοιασμοί και φόβοι ότι η πλήρης άρση θα οδηγήσει σε αθρόα αύξηση των εισαγωγών, όπως επίσης και ότι ίσως ανακόψει τις πληρωμές με πλαστικό χρήμα.
Σημειώνεται ότι οι τραπεζίτες είχαν θέσει το ζήτημα, στην συνάντηση που είχαν στις 11 Μαΐου, με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιάννη Δραγασάκη.
Τα επόμενα βήματα
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες:
- Τον Ιούνιο με το τυπικό κλείσιμο της 4ης αξιολόγησης θα γίνει μια νέα χαλάρωση που θα αφορά σε διευκόλυνση των επιχειρήσεων που έχουν συναλλαγές με το εξωτερικό.
- Τον Σεπτέμβριο και αφού έχει προηγηθεί την 21η Αυγούστου η έξοδος από το μνημόνιο, θα ακολουθήσει νέα χαλάρωση που ίσως αγγίξει και τις συναλλαγές των φυσικών προσώπων.
- Τέλη του 2018 με αρχές του 2019 θα γίνει νέα χαλάρωση, η οποία ανάλογα με τις εξελίξεις στην οικονομία, ίσως σηματοδοτήσει και την πλήρη άρση.