Ενώ οι ενεργειακές τιμές συνεχίζουν το ανοδικό ράλι, διαμορφώνοντας συνθήκες έντονης ανησυχίας-αβεβαιότητας στην αγορά ενέργειας αλλά και στους καταναλωτές, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο καταθέτει μια πρόταση σοκ για το μείζον πρόβλημα που ταλανίζει την Ευρώπη. Καλεί τις κυβερνήσεις να μετακυλίσουν στους καταναλωτές, στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις, την αύξηση του κόστους στην ενέργεια, ενώ συστήνει τον τερματισμό των οριζόντιων μέτρων στήριξης και την απόδοση επιδοτήσεων μόνο στις ευάλωτες μονάδες.
Η ομάδα εργασίας του ΔΝΤ που συνέταξε τη μελέτη με τίτλο «Surging Energy Prices in Europe in the Aftermath of the War: How to Support the Vulnerable and Speed up the Transition Away from Fossil Fuels», υποστηρίζει ότι η «συνταγή» που ακολούθησαν έως τώρα οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για αντιμετωπίζουν την ενεργειακή ακρίβεια (μείωση φόρων, πλαφόν στις τιμές, μείωση φόρων) δεν αποδείχθηκε αποδοτική. Γι’ αυτό προτείνουν ότι η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει άμεσα ρότα και να στείλει τον ενεργειακό λογαριασμό απευθείας στους καταναλωτές, δηλαδή τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. «Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επιτρέπουν η πλήρης αύξηση του κόστους των καυσίμων να μετακυλιστεί στους τελικούς χρήστες, ώστε οι τελευταίοι να έχουν κίνητρο για να εξοικονομήσουν ενέργεια και να σταματήσουν την χρήση των ορυκτών καυσίμων», σημειώνεται χαρακτηριστικά στη μελέτη του ΔΝΤ.
Το δεύτερο σκέλος των συμπερασμάτων-προτάσεων του Ταμείου αφορά στην κατάργηση των οριζόντιων μέτρων στήριξης και στην εξειδίκευση της στήριξης αποκλειστικά σε ευάλωτες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Όπως αναφέρεται στη μελέτη «οι πολιτικές παρεμβάσεις θα πρέπει να μετατοπιστούν από τα μέτρα στήριξης ευρείας βάσης – όπως ο έλεγχος του ύψους των τιμών-, σε στοχευμένα μέτρα ελάφρυνσης, όπως τα επιδόματα σε νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα που υποφέρουν περισσότερο από τους υψηλότερους λογαριασμούς ενέργειας».
Σ’ ό,τι αφορά στις επιχειρήσεις, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιμένει ότι η ενίσχυση πρέπει να αφορά μόνο σε βιώσιμες επιχειρήσεις, να είναι «αυστηρά προσωρινή» και να επεκτείνεται χρονικά μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας επιβαρύνουν περισσότερο τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, επειδή τα τελευταία ξοδεύουν μεγαλύτερο μερίδιο του προϋπολογισμού τους σε ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο. Όπως επισημαίνεται, μάλιστα, σε Ελλάδα, Ολλανδία, Μεγάλη Βρετανία, Τσεχία και Εσθονία, η πλήρης κάλυψη των ενεργειακών αυξήσεων στα νοικοκυριά που αποτελούν το 20% των χαμηλότερων εισοδημάτων θα στοίχιζε στις κυβερνήσεις πάνω από 0,5% του ΑΕΠ.
H μελέτη του ΔΝΤ - Συνοδευτικό υλικό
Στα ύψη οι ενεργειακές τιμές - Εφιαλτικά σενάρια ενόψει χειμώνα
Και σήμερα οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη βρίσκονται πολύ ψηλά, με το ολλανδικό συμβόλαιο εκπλήρωσης Σεπτεμβρίου να «εδράζεται» στα 232 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Στα ύψη και η χονδρική ρεύματος, που στην Ελλάδα ήταν χθες στα 416,62 ευρώ/MWh, με την υψηλότερη ενδοημερήσια τιμή να φτάνει στα 660,77 ευρώ/MWh.
Την ίδια στιγμή η Gazpom προειδοποιεί-απειλεί με αύξηση 60% στις τιμές του φυσικού αερίου τον χειμώνα (κοντά στα 400 ευρώ ανά μεγαβατώρα), σενάριο που αν «συνοδευτεί» με την πρόταση του ΔΝΤ, δημιουργεί τον απόλυτο εφιάλτη για τους καταναλωτές!
