Την πρόθεσή της να προχωρήσει σε διπλή αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων γνωστοποίησε χθες στην τρόικα, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.
Η αναπροσαρμογή των τιμών εφορίας των ακινήτων αποτελεί μεταμνημονιακή υποχρέωση, και απομένει να ολοκληρωθεί σε δύο φάσεις, το 2019 και το 2020.
Σύμφωνα με ανώτατο παράγοντα του ΥΠΟΙΚ, κατά την τελευταία συνάντηση που είχαν χθες το απόγευμα με τους επικεφαλής των θεσμών, «παρουσιάστηκε το ελληνικό σχέδιο για την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων».
Σημειώνεται πως στην έκθεση των θεσμών για το κλείσιμο της τρίτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, αναφέρει ότι «καταγράφεται καθυστέρηση στην αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών για την ευθυγράμμιση τους με τις εμπορικές».
Η τελευταία αναπροσαρμογή των τιμών των ακινήτων, έγινε τον Ιούνιο του 2018 και υπήρξαν αυξομειώσεις. Συγκεκριμένα σε σύνολο 10.216 ζωνών, οι αντικειμενικές τιμές έμειναν σταθερές στο 42% (4.302 περιοχές), αυξήθηκαν στο 37% (σε 3.792 περιοχές) και μειώθηκαν στο 21% (σε 2.122 περιοχές).
Με βάση τον σχεδιασμό, το 2019 πρόκειται να γίνει νέα αναπροσαρμογή, μετά από εκείνη του Ιουνίου του 2018, ενώ το 2020 θα γίνει η τρίτη αύξηση ώστε οι αντικειμενικές αξίες να ευθυγραμμιστούν με εκείνες της αγοράς.
Το γεγονός αυτό, θα οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις των τιμών-εφορίας των ακινήτων, μετά τις σημαντικές αυξήσεις που καταγράφουν οι αγοραίες τιμές.
Οι τιμές αγοράς των ακινήτων έχουν αυξηθεί (και εξακολουθούν να αυξάνονται), λόγω των βραχυχρόνιων μισθώσεων, οι οποίες ενίσχυσαν αισθητά τη ζήτηση των ακινήτων και αύξησαν και τα ενοίκια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τιμές των διαμερισμάτων στο σύνολο της χώρας αυξήθηκαν στο τρίτο τρίμηνο κατά 7,7%, ενώ στην Αθήνα η αύξηση ξεπέρασε το 11%. Αντίθετα, το 2017 (όπως και την προηγούμενη δεκαετία) είχαν καταγράψει διαρκείς μειώσεις κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα στη δεκαετία να χάσουν σωρευτικά το 40-45% της εμπορικής τους αξίας.
Η εικόνα που επικρατεί στην κτηματαγορά, αναμένεται να αποτυπωθεί και στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων, οι οποίες θα αυξηθούν σημαντικά και θα «καταπιούν» τις μειώσεις του ΕΝΦΙΑ.
Οι αρμόδιες επιτροπές των εμπειρογνωμόνων θα ερευνήσουν τις τιμές αγοράς των ακινήτων ανά περιοχή και θα προτείνουν να διαμορφωθούν αντίστοιχα και οι τιμές της εφορίας.
Οι νέες αντικειμενικές θα αυξήσουν περίπου 20 φόρους και τέλη που βαρύνουν σήμερα τα ακίνητα, ενώ από τη ημερομηνία εφαρμογής τους, θα εξαρτηθεί ο χρόνος επίδρασης στον ΕΝΦΙΑ.
Εφόσον αλλάξουν οι αντικειμενικές αξίες εντός του 2019 και οι νέες ισχύσουν από την 1-1-2020, τότε, με βάση αυτές θα υπολογιστεί ο ΕΝΦΙΑ του 2020, δηλαδή θα είναι αυξημένος.
Η πλήρης εναρμόνιση με τις τιμές αγοράς το 2020, θα αυξήσεις επιπλέον τόσο τις τιμές όσο και τον ΕΝΦΙΑ του 2021 και μια σειρά άλλων φόρων και τελών.
Πώς θα γίνει η αναπροσαρμογή
Όπως έχει αποκαλύψει το Σin, οι νέες τιμές θα προσδιοριστούν με νέο σύστημα, το οποίο καθιερώθηκε από τον περασμένο Δεκέμβριο, το οποίο προβλέπει μεταξύ των άλλων και την αλλαγή των ζωνών των ακινήτων. Αναλυτικότερα το νέο σύστημα προβλέπει:
- Συμμετοχή των Δήμων στη διαδικασία προσδιορισμού των τιμών. Ειδικότερα η φορολογητέα αξία των ακινήτων, θα προσδιορίζεται από πιστοποιημένους εκτιμητές οι οποίοι θα είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών. Πρόκειται για ανθρώπους της αγοράς οι οποίοι θα αναλάβουν να προτείνουν τις νέες τιμές βασιζόμενοι στα δεδομένα της αγοράς σε κάθε περιοχή και ζώνη. Ωστόσο οι τιμές ζώνης θα προσδιορίζονται μετά από απόφαση του υπουργού Οικονομικών, αφού λάβει υπόψη και τη γνώμη του αρμόδιου δημοτικού συμβουλίου. Δηλαδή οι Δήμοι, αποκτούν «λόγο» στις διαμόρφωση των τιμών εφορίας των ακινήτων στην περιοχή τους.
- Για τις περιοχές που είναι αδύνατος ο προσδιορισμός αντικειμενικών αξιών, από τους εκτιμητές, για διαφόρους λόγους (π.χ. έλλειψη αγοραπωλησιών) προβλέπεται η σύσταση τριμελούς επιτροπής, αποτελούμενης από Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ως Πρόεδρο, και τους επικεφαλής της αρμόδιας υπηρεσίας της Γενικής Γραμματείας Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ως μέλη. Η επιτροπή αυτή θα εισηγείται τις τιμές εκκίνησης σε περίπτωση αδυναμίας ασφαλούς προσδιορισμού τους από τις εισηγήσεις των εκτιμητών. Η ύπαρξη της τριμελούς επιτροπής κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική, προκειμένου να προσδιορίζονται τιμές εκκίνησης σε περιπτώσεις αδυναμίας ασφαλούς προσδιορισμού αυτών από τους πιστοποιημένους εκτιμητές αλλά και να αποφευχθούν οποιεσδήποτε στρεβλώσεις είναι δυνατόν να προκύψουν, προκειμένου να διασφαλιστεί με τον βέλτιστο τρόπο η εγκυρότητα και αξιοπιστία των αποτελεσμάτων τους.
- Tη συγκρότηση εξαμελούς επιτροπής σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, η οποία θα εισηγείται στον Υπουργό Οικονομικών τη διαμόρφωση των ζωνών των περιοχών της αρμοδιότητάς της και των συντελεστών αυξομείωσης της φορολογητέας αξίας των ακινήτων. Πρόκειται για τους συντελεστές εμπορικότητας εφαρμόζονται επί των αντικειμενικών αξιών και αυξάνουν ή μειώνουν την τελική αξία των εμπορικών ακινήτων, τον συντελεστή αξιοποίησης οικοπέδου.
Oι επιτροπές αυτές:
- Θα εισηγηθούν αλλαγές στις 10.216 ζώνες που είναι χωρισμένα τα ακίνητα, ώστε να είναι πιο αντιπροσωπευτικές και πιο αντικειμενικός ο ορισμός των τιμών. Αυτό θα σημάνει αυξομείωση των ορίων κάθε ζώνης ή και τη δημιουργία νέων ζωνών.
- Θα εισηγηθούν αυξομειώσεις στους επιμέρους συντελεστές, οι οποίο καθορίζουν την τελική φορολογική αξία κάθε ακινήτου.
- Κάθε επιτροπή θα αποτελείται από αρμόδια στελέχη του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Η διευρυμένη σύνθεση των ανά Περιφερειακή Ενότητα επιτροπών από υπηρεσιακούς και άλλους παράγοντες διαφόρων φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς επίσης και από άλλα πρόσωπα που διαθέτουν ειδικές γνώσεις ή ιδιάζουσα εμπειρία στον τομέα της κτηματαγοράς, και ειδικότερα της εκάστοτε εξεταζόμενης περιοχής, εξασφαλίζει ότι θα αξιοποιηθούν με επάρκεια και αποτελεσματικότητα όλα τα διαθέσιμα στον καθένα εξ αυτών στοιχεία, και ότι θα εκφράζεται η κοινή πείρα και αντίληψη της τοπικής κοινωνίας για τις αξίες των ακινήτων.