Οδηγίες για τη χορήγηση της εξάμηνης ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας σε σχέση με την ετήσια κανονική άδεια στο πλαίσιο αναστολής λειτουργίας επιχείρησης με εντολή δημόσιας αρχής, λόγω των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διάδοσης του κορονοϊού COVID-19, παρέχει εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Ειδικότερα, η εγκύκλιος προβλέπει τα εξής:
Αναστολές συμβάσεων εργασίας
Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, «οι αναστολές συμβάσεων εργασίας εργαζομένων, ως συνέπεια των αναστολών λειτουργίας επιχειρήσεων με εντολή δημόσιας αρχής, λόγω της υιοθέτησης έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διάδοσης του κορονοϊού COVID-19, έλαβαν ή λαμβάνουν χώρα σε μία εξαιρετικά επείγουσα συνθήκη κατά την οποία προέχει η προστασία της δημόσιας υγείας και ασφάλειας και, κατά συνέπεια, το δημόσιο συμφέρον.
Στο ανωτέρω πλαίσιο, είναι σαφές ότι η αναστολή της εργασιακής σύμβασης αναστέλλει κατ' αρχήν την εκτέλεση των υποχρεώσεων των μερών για το χρονικό διάστημα αυτής, όμως δεν την καταλύει. Απλώς αναστέλλει την ενέργεια και τη λειτουργία της εργασιακής σχέσης, με διατήρησή της όμως προς το σκοπό της συνέχισής της, όταν εκλείψει ο λόγος αναστολής.
Η αναστολή αναφέρεται στις κύριες υποχρεώσεις των μερών από την εργασιακή σχέση, δηλαδή στην υποχρέωση παροχής της συμφωνημένης εργασίας και σε εκείνη της υποχρέωσης καταβολής του συμφωνημένου ή νόμιμου μισθού. Αντιθέτως, οι λοιπές παρεπόμενες υποχρεώσεις των μερών δεν επηρεάζονται, ενώ ο χρόνος αναστολής υπολογίζεται κατά κανόνα ως χρόνος εργασίας για όλα τα δικαιώματα του εργαζομένου, που στηρίζονται στην απασχόλησή του».
Αναστολή σύμβασης εργασίας-Χορήγηση ετήσιας κανονικής άδειας
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 2 του Α.Ν. 539/1945 (Α΄ 229), όπως έχει αντικατασταθεί και ισχύει, η άδεια αποτελείται από εργάσιμες ημέρες. Ως εργάσιμες ημέρες χαρακτηρίζονται εκείνες κατά τις οποίες ο μισθωτός θα παρείχε εργασία, σύμφωνα με το καταρτιζόμενο πρόγραμμα εργασίας. Όπως τονίζεται στην εγκύκλιο, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να λάβουν την ετήσια κανονική άδειά τους κατά το χρονικό διάστημα που τελούν σε αναστολή της εργασιακής τους σχέσης, δεδομένου ότι η άδεια χορηγείται σε εργάσιμες ημέρες, οι οποίες δεν συμψηφίζονται με τις ημέρες τις οποίες ο εργαζόμενος ήταν σε αναστολή.
Κατά τη διάρκεια, λοιπόν, της αναστολής της εργασιακής σύμβασης αναστέλλεται επίσης το δικαίωμα χορήγησης της ετήσιας κανονικής άδειας, το οποίο στο σύνολό του δεν επηρεάζεται.
Συνεπώς, το δικαίωμα στην εν λόγω άδεια διακόπτεται κατά την έναρξη της αναστολής και συνεχίζεται με την ενεργοποίηση της εργασιακής σύμβασης, μετά την άρση της αναστολής λειτουργίας της επιχείρησης, σύμφωνα με τις ισχύουσες για το θέμα διατάξεις.
Σχετικά με το θέμα σημειώνεται ότι, με την παρ. 1 του άρθρου 69 του ν. 4756/2020 (Α΄ 23), δίνεται η δυνατότητα σε επιχειρήσεις-εργοδότες που απασχολούν εργαζόμενους, των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει τεθεί σε αναστολή από τον Μάρτιο του 2020 και συνεχίζει να τελεί σε αναστολή αδιαλείπτως ή κατά διαστήματα, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020, να μεταφέρουν το σύνολο ή το υπόλοιπο των δικαιούμενων ημερών της ετήσιας κανονικής άδειας του έτους 2020 έως και την 30ή Ιουνίου 2021, κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων περί ετήσιας κανονικής άδειας. Επίσης, στην παρ. 2 του ανωτέρω άρθρου αναφέρεται ρητά ότι, κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις για τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας και του επιδόματος αδείας.
Χορήγηση εξάμηνης ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, έπειτα από τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας του έτους 2020
Η ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 142 του ν. 3655/2008 και της παρ. 2 του άρθρου 36 του ν. 3996/2011, χορηγείται στις εργαζόμενες, μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας ή και της ετήσιας κανονικής άδειας, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο με βάση τις ετήσιες προθεσμίες, προκειμένου η εργαζόμενη να μην απολέσει το δικαίωμα αυτό, όπως διευκρινίζεται από την παρ. 2 του Κεφ. Α΄ της ΥΑ 33891/606/7.5.2008.
Στην περίπτωση που, κατά την έναρξη της αναστολής της σύμβασης εργασίας στο πλαίσιο αναστολής της λειτουργίας της επιχείρησης με εντολή δημόσιας αρχής, η εργαζόμενη που έχει λάβει την άδεια μητρότητας (τοκετού και λοχείας) έχει υπόλοιπο κανονικής αδείας, τότε η σύμβαση εργασίας της τίθεται σε αναστολή. Μετά την άρση της αναστολής λειτουργίας της επιχείρησης, έπειτα από εντολή της δημόσιας αρχής και την ενεργοποίηση της εργασιακής σχέσης, η εργαζόμενη λαμβάνει το υπόλοιπο της ετήσιας κανονικής άδειας, που δικαιούται για το έτος 2020 και, στη συνέχεια, δικαιούται να κάνει χρήση της εξάμηνης ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, εφόσον είναι δικαιούχος αυτής, σύμφωνα με τις ισχύουσες για το θέμα διατάξεις.
Όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο, η αναστολή χορήγησης της ετήσιας κανονικής άδειας και η ολοκλήρωση της χορήγησής της, μετά το πέρας της αναστολής της σύμβασης εργασίας, σύμφωνα με τα ανωτέρω, δεν μπορεί να επηρεάζει δυσμενώς την άσκηση του δικαιώματος των εργαζόμενων μητέρων για την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας του άρθρου 142 του ν. 3655/2008.