Πραγματοποιώντας την απειλή που είχε εξακοντίσει τον Σεπτέμβριο, η Ιαπωνία αποχώρησε από τη Διεθνή Επιτροπή Φαλαινοθηρίας (ΔΕΦ), που σημαίνει ότι στη χώρα θα ξαναρχίσει η αλιεία φαλαινών τον Ιούλιο.
Η χώρα, η οποία εκτίθεται έτσι σε μια σίγουρη ομοβροντία επικρίσεων από πλευράς άλλων κυβερνήσεων και οργανισμών προστασίας των ζώων, ακολουθεί τα βήματα της Φινλανδίας και της Νορβηγίας, όπου συνεχίζεται η αλίευση φαλαινών για εμπορικούς σκοπούς.
Πάντως η Ιαπωνία δεν θα επιτρέψει την εμπορική φαλαινοθηρία «στα νερά της Ανταρκτικής ή στο νότιο ημισφαίριο», διευκρίνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιοσιχίντε Σούγκα κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των διαπιστευμένων συντακτών. Η αλιεία θα «περιορίζεται στα χωρικά ύδατα και στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
Το Τόκιο είχε απειλήσει να αποχωρήσει από τη ΔΕΦ τον Σεπτέμβριο, όταν η Επιτροπή απέρριψε το αίτημά της να ξαναρχίσει η αλιεία για εμπορικούς σκοπούς.
Στη συνεδρίαση εκείνη του οργανισμού με 89 κράτη μέλη απορρίφθηκε το κείμενο που υπέβαλε η ιαπωνική κυβέρνηση με τίτλο «η οδός που πρέπει να ακολουθεί». Η ιαπωνική πρόταση συνίστατο στο να επιτραπεί να συνυπάρχουν η προστασία και η εμπορική αλιεία των φαλαινών, με την τελευταία να ελέγχεται από «μια επιτροπή για τη βιώσιμη φαλαινοθηρία».
Η πρόταση εξάλλου έβαζε τέλος στο μορατόριο που είχε επιβληθεί στη δραστηριότητα αυτή, που τέθηκε σε ισχύ το 1986 και το Τόκιο είχε προσυπογράψει.
Όμως χώρες που τάσσονται υπέρ της προστασίας των φαλαινών, όπως η Αυστραλία, τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι ΗΠΑ, τορπίλισαν την ιαπωνική πρόταση, η οποία απορρίφθηκε με 41 ψήφους κατά έναντι 27 υπέρ.
Ο Ιάπωνας υφυπουργός Αλιείας, Μασαάκι Τανιάι είχε εκφράσει τότε τη βαθιά λύπη του γα το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας και είχε επισείσει ως ύστατη επιλογή της κυβέρνησής του την αποχώρηση από τη ΔΕΦ.
Η ιαπωνική κυβέρνηση ανοίγει με αυτή την απόφασή της νέο μέτωπο ανάμεσα στους επικριτές και τους υπερασπιστές της θήρευσης των κητοειδών, που οι Ιάπωνες, ειδικά οι εθνικιστές, τονίζουν πως αποτελεί ιαπωνική παράδοση.
Στην πραγματικότητα, η φαλαινοθηρία δεν σταμάτησε ποτέ στην Ιαπωνία. Προς αυτό από το 1987 χρησιμοποιήθηκε το παραθυράκι στο μορατόριο που επιτρέπει αλίευση για ερευνητικούς σκοπούς. Το κρέας των φαλαινών κατέληγε σε κάθε περίπτωση στους πάγκους των ιχθυοπωλείων.
Επιτρέπεται εξάλλου η αλίευση μικρότερων κητοειδών, που δεν προστατεύονται.
Η ιαπωνική κυβέρνηση διατείνεται ότι τα περισσότερα είδη φαλαινών δεν κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Το 2014, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αποφάνθηκε ότι η Ιαπωνία όφειλε να σταματήσει τη φαλαινοθηρία στην Ανταρκτική. Το Τόκιο την ανέστειλε για έναν χρόνο, αναπροσάρμοσε τους όρους, ιδίως τον αριθμό και τα είδη που επιτρέπει να αλιεύονται, και την ξανάρχισε την περίοδο 2015-2016. Η ετήσια ποσόστωση που όρισε η Ιαπωνία στην Ανταρκτική είναι 333 φάλαινες.
Αν και αληθεύει πως η φάλαινα ήταν σωτήρια πηγή πρωτεΐνης τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο, σήμερα οι περισσότεροι Ιάπωνες δηλώνουν ότι δεν τρώνε το κρέας της, ή ότι το επιλέγουν πολύ σπάνια. Κατά την εφημερίδα Asahi, το κρέας φάλαινας αντιστοιχεί στο 0,1% της συνολικής κατανάλωσης κρέατος στην Ιαπωνία.