Στο διαδίκτυο «μετακομίζουν» τα μουσεία, προσαρμόζοντας τις εκθέσεις και τα προγράμματά τους στις νέες συνθήκες που επιτάσσει η πανδημία. Μετά τα επώδυνα, αλλά και χρήσιμα συμπεράσματα του προηγούμενου λοκντάουν, αυτή τη φορά πιο προετοιμασμένα τα μουσεία ανεβάζουν στο διαδίκτυο ξεναγήσεις εκθέσεων και εκπαιδευτικά προγράμματα, προσπαθώντας να προσφέρουν στον κόσμο διεξόδους πολιτισμού, αλλά και να διατηρήσουν το κοινό τους για την επόμενη «κανονική» μέρα.
Μετά το άνοιγμα από την καραντίνα της Άνοιξης του 2020, τα μουσεία κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες να επαναπροσεγγίσουν το κοινό τους, εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Μαρία Τσαντσάνογλου, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης-MOMus. Από τα μέσα Ιουνίου που ξανάνοιξαν και για το υπόλοιπο καλοκαίρι, η επισκεψιμότητα με δυσκολία έφτασε το 15%-20% σε σχέση με εκείνη του Φεβρουαρίου, τελευταίου μήνα κανονικής λειτουργίας των μουσείων. Σταδιακά, οι επισκέψεις άρχισαν να ανεβαίνουν για να φτάσουν σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο τον Οκτώβριο, οπότε και ξαναέκλεισαν.
«Αν οι ειδικοί προκρίνουν ότι τα μουσεία πρέπει να κλείσουν δεν μας πέφτει λόγος. Όπως ένας γιατρός δεν μπορεί να χρονολογήσει ένα αντικείμενο ή να αξιολογήσει ένα άγαλμα, έτσι δεν μπορούμε να πούμε ότι η απόφαση να κλείσουν τα μουσεία είναι λάθος», σημειώνει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη. Προ πανδημίας, τα μουσεία, για τα οποία είναι υπεύθυνη η εν λόγω Εφορεία, όπως των Βασιλικών Τάφων στη Βεργίνα, είχε μέσα από 30-35 διαφορετικά προγράμματα, περίπου δέκα χιλιάδες εκπαιδευόμενους. Αυτήν την περίοδο ανακατασκευάζεται η ιστοσελίδα και βιντεοσκοπούνται εκπαιδευτικά προγράμματα ώστε να είναι όλα διαθέσιμα δωρεάν. «Η φυσική επαφή δεν μπορεί να υποκατασταθεί ή να αντικατασταθεί», σημειώνει η κ. Κοτταρίδη, καθώς μόνο το μουσείο της Βεργίνας επισκέπτονταν κάθε χρόνο περίπου 90 χιλιάδες μαθητές, από την Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό. Το βάρος πλέον πέφτει στο διαδίκτυο για να είναι όλα τα προγράμματα προσβάσιμα σε όλους.
Εξάλλου, οι διαδικτυακοί επισκέπτες κάθε γωνιά της Ελλάδας και του κόσμου είναι ένα στοιχείο που έδωσε στις διοικήσεις των μουσείων ικανοποίηση, αλλά και ιδέες για μελλοντικές δράσεις. «Διαπιστώσαμε ότι οι online δράσεις μας είχαν πολύ μεγάλη ανταπόκριση, ενώ συμμετείχαν σε αυτές και άνθρωποι εκτός πόλης, καθώς δεν υπάρχει ο περιορισμός του τόπου», σημειώνει η κ. Τσαντσάνογλου, υπογραμμίζοντας την πρόθεση του MOMus να διατηρήσει αυτή τη διείσδυση σε ένα ευρύτερο γεωγραφικά κοινό.
Το MOMus, μάλιστα, με μία νέα επικοινωνιακή καμπάνια που αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα θα επιδιώξει να «συστήσει» στον κόσμο τις εκθέσεις, περιοδικές και μόνιμες, τους χώρους των μουσείων, ακόμη και τα κτίρια στα οποία στεγάζονται τα μουσεία του. Διαδικτυακούς επισκέπτες από διάφορα μέρη του κόσμου έχει προσελκύσει και το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών-Μουσείο Τεχνολογίας, σύμφωνα με τον διευθυντή του Θανάση Κοντονικολάου. Το Νόησις έχει μεταφέρει το πρόγραμμά του διαδικτυακά και έχει αυξήσει κατά 25% τις online δράσεις του. Ετοιμάζει επίσης νέα ιστοσελίδα, αλλά και αρκετές διαδικτυακές δραστηριότητες για τα Χριστούγεννα «μια περίοδος ζωτική για τα μουσεία», όπως εξηγεί ο κ. Κοντονικολάου.