Πρωτόγνωρες συνθήκες και στην ελληνική αγορά διαμορφώνει η υπερβολική χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής στην ευρωζώνη, καθώς οι τράπεζες πλέον προσφέρουν μηδενική απόδοση στους καταθέτες, ακόμη και αν «κλείσουν» για ένα χρόνο τα χρήματά τους σε προθεσμιακή κατάθεση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της Τράπεζας της Ελλάδος, δύο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες προσφέρουν ήδη επιτόκια που απέχουν ελάχιστα από το απόλυτο μηδέν.
Ειδικότερα,
- Η Εθνική και η Alpha, για ποσά από 5.000 έως 50.000 ευρώ και ανεξάρτητα από το χρόνο που θα τα κρατήσει ο καταθέτης «κλειστά» σε προθεσμιακή δίνουν επιτόκιο μόλις 0,05%. Με άλλα λόγια, είτε 5.000 ευρώ καταθέσει κανείς, είτε 50.000 ευρώ, και για όσο χρόνο αν δεσμεύσει τα χρήματά του (από έναν έως 12 μήνες), το αποτέλεσμα σε όρους απόδοσης θα είναι το ίδιο: 0,05%.
- Η Eurobank, αντίστοιχα, προσφέρει επιτόκιο 0,20% για καταθέσεις 5.000 έως 20.000 ευρώ, ανεξάρτητα από τη διάρκεια της κατάθεσης, ενώ το ανεβάζει στο 0,25%, αν το ποσό αυξηθεί στα 50.000 ευρώ.
- Στην Τράπεζα Πειραιώς, το επιτόκιο είναι 0,15% ανεξαρτήτως ποσού για κατάθεση μέχρι και διάρκειας τριών μηνών, ενώ πέφτει χαμηλότερα, στο 0,10%, αν ανεβεί η διάρκεια έως και τους 12 μήνες, κάτι που αντανακλά προφανώς την εκτίμηση της τράπεζας ότι, με το πέρασμα του χρόνου και την επίδραση των νέων μέτρων της ΕΚΤ (μεταξύ άλλων, μείωση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων στο -0,50%), το κόστος χρήματος θα πέσει ακόμη χαμηλότερα.
Οι αποδόσεις αυτές από τις συστημικές τράπεζες είναι σαφώς χαμηλότερες και από τον πληθωρισμό, που διαμορφώνεται στο 0,36% σε μέσα επίπεδα φέτος, σύμφωνα με στοιχεία της εξειδικευμένης ιστοσελίδας inflation.eu, ενώ πέρυσι είχε διαμορφωθεί σε 0,62%. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική απόδοση των προθεσμιακών καταθέσεων για… μικρομεσαία ποσά είναι αρνητική.
Αν κάποιος θέλει να βρει καλύτερες αποδόσεις για την κατάθεσή του, θα πρέπει να στραφεί σε μικρότερες τράπεζες. Η τουρκική Ziraat προσφέρει 1,60% για δωδεκάμηνη κατάθεση, ενώ η Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος δίνει 0,80%.
Υψηλό περιθώριο επιτοκίου
Οι τράπεζες δεν φαίνεται να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προσέλκυση μικρών καταθετών, παρότι οι καταθέσεις παραμένουν καθηλωμένες σε πολύ χαμηλό επίπεδο, λόγω της μακροχρόνιας «αιμορραγίας» στην περίοδο της κρίσης. Αντίθετα, ενδιαφέρονται να κρατούν όσο το δυνατόν χαμηλότερα τα έξοδα τόκων, ώστε να βελτιώνουν την κερδοφορία τους.
Όπως επισήμαινε η ΤτΕ στην τελευταία επισκόπηση του τραπεζικού συστήματος, το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο των ελληνικών τραπεζών παραμένει σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο των μεσαίου μεγέθους τραπεζικών ομίλων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ειδικότερα, το 2017 το επιτοκιακό περιθώριο στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε 2,60% και υποχώρησε ελαφρώς σε 2,30% το 2018, παραμένοντας πάντως σε μεγάλη απόσταση από το μέσο επίπεδο στην Ευρώπη των 28, όπου διαμορφώθηκε σε 1,40%.
Σύνθετα προϊόντα
Το επόμενο διάστημα, εφόσον δεν υπάρξει κάποια απρόβλεπτη ανατροπή στις συνθήκες που διαμορφώνονται στην ευρωζώνη (μια στροφή της ΕΚΤ σε πιο αυστηρή νομισματική πολιτική φαίνεται εντελώς απίθανη), οι τράπεζες θα προσπαθήσουν να στρέψουν τους καταθέτες εκτός των παραδοσιακών καταθέσεων, προσφέροντας άλλα προϊόντα, όπως αμοιβαία κεφάλαια, ή σύνθετες καταθέσεις, η απόδοση των οποίων θα «δένεται» με άλλους δείκτες.
Με άλλα λόγια, αποκλείεται οι καταθέτες να ξαναβρούν τις παλιές καλές συνθήκες για "ραντιέρηδες"-εισοδηματίες, δηλαδή καλές αποδόσεις με σχεδόν μηδενικό κίνδυνο. Για να εξασφαλίσουν καλύτερη απόδοση, θα είναι αναγκασμένοι να αναλαμβάνουν κάποιο ρίσκο