Η πρόκληση της πολιτισμικής κληρονομιάς με τρόπο αειφόρο είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση όπως τόνισε η κα Αντωνία Μωροπούλου καθηγήτρια του ΕΜΠ. Είναι ενδεικτικό μάλιστα ότι στην ατζέντα του ΟΗΕ για το 2030 περιλαμβάνεται η προστασία της πολιτιστικής κληρονομίας και των οικισμών των πόλεων με τρόπο που να οδηγεί σε ανάπτυξη, χωρίς αποκλεισμούς, να διασφαλίζει την κοινωνική συνοχή, την αειφόρο ανάπτυξη, εξήγησε η ίδια.
Η πολιτιστική κληρονομιά βρίσκεται σε κίνδυνο από την εγκατάλειψη, την υπεραστικοποίηση, τον τουρισμό χωρίς έλεγχο και το ρίσκο των φυσικών καταστροφών και σε συνδυασμό με την επίδραση του περιβαλλοντικού ζητήματος που εντείνεται από την κλιματική αλλαγή, ενισχύει την απώλεια ταυτότητας σε αρκετές περιοχές και οικισμούς. «Η πρόληψη και η προστασία της πολιτισμικής κληρονομιάς έχει προτεραιότητα γιατί δεν είναι πολυτέλεια, είναι επιταγή» τόνισε η κ. Μωροπούλου. Αναφέρθηκε επίσης στα κενά χρηματοδότησης σημειώνοντας ότι σύμφωνα με σχετική μελέτη του Παγκόσμιου Ταμείου Μνημείων, ιδιώτες και χορηγοί χρηματοδοτούν την προστασία της πολιτισμικής κληρονομιάς κατά 20-30%, και τα κράτη άλλο ένα 20%. Δημιουργείται ένα κενό στη χρηματοδότηση της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς που μπορεί να καλυφθεί από τη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα την οποία χαρακτήρισε μια «νέα επενδυτική συμμαχία».
Επικαλέστηκε μάλιστα το παράδειγμα της Ρόδου η οποία πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί την προγραμματική της συμφωνία ως προς το μέλλον της και την παραμονή της στην UNESCO ως μνημείο. Ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο προς αυτή την κατεύθυνση επεξεργάστηκε ομάδα διεπιστημονική του ΕΜΠ που ξεκίνησε το 2018. «Η επιτροπή δημιουργήθηκε για να επεξεργαστεί τις προτάσεις προς την κατεύθυνση ανανέωσης των προγραμματικών θέσεων. Η πρόταση αυτή στηρίζεται σε καινοτόμα οικονομικά εργαλεία και επιστημονικά τεχνικά εργαλεία και στη βάση νέων τεχνολογιών» περιέγραψε η κ. Μωροπούλου.
Ο σχεδιασμός προβλέπει την επαναχρησιμοποίηση 150 δημόσιων κτιρίων για διάφορες χρήσεις. Υπολογίζεται ότι με άμεση επένδυση 17,5 εκατ. ευρώ από ιδιωτικούς φορείς θα αποκατασταθούν τα κτίρια αυτά. Σύμφωνα με τις μελέτες των αρχιτεκτόνων η επιστροφή του κεφαλαίου μπορεί να αγγίξει το 20%.
Ταυτόχρονα, σημείωσε ότι οι μακροχρόνιες μισθώσεις θα αποτελέσουν την εμπράγματη ασφάλεια για χαμηλότοκα διεθνή δάνεια που θα επενδυθούν στην προστασία του μνημειακού συνόλου. «Μια επένδυση στην 5ετία 17,5 εκατ. ευρώ μπορεί να αποδώσει σε 25 χρόνια περίπου 55 εκατ. ευρώ» απάντησε στην ερώτηση της κας Ειρήνης Βανταράκη Ιδρύτρια και Διευθύντρια του Art Initiative Vandiri Art NYC, Greece για τη βιωσιμότητα του σχεδίου, ενώ συμπλήρωσε ότι μπορεί να αποτελέσει πιλότο και υπόδειγμα για γενικότερη εφαρμογή.
«Σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς έχει δημιουργηθεί να ένα σχέδιο που θα προσελκύσει ξένους πόρους σε μεγάλη κλίμακα» συμπλήρωσε η κα Μωροπούλου και τόνισε ότι «αυτά τα υποδείγματα απαιτούν διαχειριστική ικανότητα, τεχνογνωσία, νέες πολιτικές και τολμηρά βήματα».