Για το ρόλο και την πολιτική των ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο μίλησαν στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο Πρέσβης Dan Fried ( Distinguished Fellow, Future Europe Initiative and Eurasia Center, Atlantic Council) η κα Deborah Wince Smith (President & CEO, Global Federation of Competitiveness Councils), ο Dr. Michael Haltzel (Chairman, Transatlantic Leadership Network), ο Πρέσβης της Σλοβακίας Rastislav Kacer, η κα Molly Montgomery (Vice President, Albright Stonebridge Group) ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά Αθανάσιος Πλατιάς.
Τη συζήτηση συντόνισε ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Πειραιά Πέτρος Λιάκουρας.
Ο Πρέσβης Dan Fried αναφέρθηκε στις σχέσεις με τη Ρωσία, την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα. Σημείωσε ότι ο κ.Τραμπ έχει δίκιο για τις δαπάνες για την άμυνα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και στο να αναζητήσει τη μέγιστη εμπλοκή της Γερμανίας, καθώς και για την Κίνα, κάνοντας όμως λόγο για λειτουργικές αδυναμίες από πλευράς Τραμπ.
Σχολίασε επίσης ότι στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ορισμένες φορές “τα συμφέροντα είναι τα πιο σημαντικά και οι αξίες βραχυπρόθεσμα δεν μας ενδιαφέρουν”, επισημαίνοντας ότι αυτό οδηγεί τις ΗΠΑ σε ορισμένες “ανωμαλίες”. Ανέφερε ειδικότερα ότι οι ΗΠΑ βγήκαν από την εξαιρετικά επιτυχημένη συμφωνία με το Ιράν, καθώς και τη στάση απέναντι στη Βενεζουέλα, θέτοντας το ερώτημα πως η κατάσταση με τη Σαουδική Αραβία είναι διαφορετική. “Ενώ παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα στη Μέση Ανατολή, η Σαουδική Αραβία είναι σύμμαχος των ΗΠΑ, πώς συνυπάρχουν αυτά;” διερωτήθηκε χαρακτηριστικά.
Η κα Smith στάθηκε ιδιαίτερα στο ζήτημα της Κίνας. Εξέφρασε την άποψη ότι η αρχική αντίδραση Τραμπ για τους δασμούς ήταν χαρακτηριστική, καθώς είναι τεράστιο το εμπορικό έλλειμμα με την Κίνα. Σημείωσε ότι οι Κινέζοι έχουν τρομερή πρόσβαση στις αγορές, τα πανεπιστήμια και τα start-up κεφάλαια της Αμερικής και αυτό φυσικά δεν είναι αμοιβαίο. Τόνισε ότι πραγματοποιείται μία τεράστια κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας με κυβερνοεπιθέσεις, ενώ προέβλεψε ότι αυτό θα δυσχεραίνει όλο και περισσότερο και ενδεχομένως να υπάρξει και στρατιωτική διάσταση. Χαρακτήρισε θετική τη μείωση του φορολογικού συντελεστή στις ΗΠΑ. Όρισε δε ως προτεραιότητα για το μέλλον το πως οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Κίνα θα οδηγήσουν σε ένα αποτέλεσμα ευνοϊκό για τις αμερικανικές εταιρείες.
Ο Dr. Haltzel κατηγόρησε την κυβέρνηση Τραμπ ότι αρνείται οποιαδήποτε συνεργασία στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και έχει απειλήσει με αποχώρηση από τη συνθήκη των Παρισίων. Χαρακτήρισε άσχημα νέα για την αμερικανική οικονομία τις μαζικές περικοπές στη φορολόγηση των πλουσιότερων Αμερικανών και την αύξηση του χρέους κατά 900 δις. δολάρια. Έκανε λόγο για επιταχυνόμενη ανισότητα και ανθρωπιστική κρίση και εκτίμησε ότι: “Η άνοδος του λαϊκισμού δεν έχει αφήσει απ’ έξω τις ΗΠΑ”. Αναφέρθηκε επίσης στη στήριξη Τραμπ σε ηγέτες με απολυταρχική προσέγγιση όπως ο Πουτιν και στη διαπραγμάτευση με τους Ταλιμπάν. “Οι ΗΠΑ δε φαίνεται να είναι ο παγκόσμιος ηγεμόνας αυτή τη στιγμή και χρειάζεται περισσότερο από ποτέ συμμάχους. Το χειρότερο είναι ο κίνδυνος να αποσύρει ο Τραμπ τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, κάτι που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε στο παρελθόν”, είπε. Σημείωσε επίσης ότι ενώ η Κίνα είναι σε θέση να κάνει κυβερνοεπιθέσεις εναντίον των ΗΠΑ ο Πρόεδρος αγνοεί τις συμβουλές.
Ο Πρέσβης Kacer αναφέρθηκε στις ιστορικές σχέσεις της Ευρώπης με τις ΗΠΑ. “Πρέπει να υπάρξει νέα εμπλοκή των ΗΠΑ με την Ευρώπη, να δημιουργήσουμε το νέο διατλαντικό κόσμο. ΗΠΑ και Ευρώπη να μη θεωρούν ο ένας τον άλλο ως ανταγωνιστή, αλλά να θεωρούν ο ένας τον άλλο ως εταίρο” τόνισε μεταξύ άλλων. Αναφέρθηκε μάλιστα στη συνάντηση που είχε πραγματοποιήσει ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μπρατισλάβα το 2005, μία συνάντηση ιδιαίτερα εγκάρδια. “Ήταν έξυπνη πολιτική κίνηση από τον Τζορτζ Μπους να συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μπρατισλάβα, κάτω άλλοτε από το “πόδι” της Σοβιετικής Ένωσης, και τώρα όλα αυτά έχουν χαθεί” δήλωσε ο πρέσβης της Σλοβακίας. Είπε επίσης ότι ο λαϊκισμός σκοτώνει τις πραγματικές χριστιανικές και συντηρητικές αξίες και κατέληξε λέγοντας πως η Ευρώπη είναι άρρωστη, όμως η θεραπεία δεν μπορεί να είναι ακρωτηριασμός ή έντονη χημειοθεραπεία.
Η κα Montgomery εκτίμησε ότι ο κ.Τραμπ τα πηγαίνει καλύτερα με απολυταρχικούς ηγέτες παρά με δημοκράτες, γιατί δεν έχουν φίλους και σχέσεις, αλλά απλώς συμφέροντα. Εκτίμησε ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ είναι κυκλική, διότι ο Πρόεδρος έχει τη θεωρία των παιγνίων στο μυαλό του και στο εμπόριο και στο ΝΑΤΟ και στις δαπάνες για την άμυνα. Η προσέγγιση είναι, εξήγησε, να χρησιμοποίεις τα πάντα ως μόχλευση μέχρι να ενδώσει ο αντίπαλος σου. Εάν δεν συμβεί αυτό, δεν υπάρχει plan B. Εάν συμβεί είσαι νικητής, αλλά η νίκη είναι προσωρινή γιατί σε λίγο καιρό ξεκινά ένας νέος κύκλος. Σημείωσε επίσης ότι ο Πρόεδρος Τραμπ έχει πολλές πιέσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ, ίσως λόγω του Δημοκρατικού Κογκρέσου. Σημείωσε τέλος ότι “για τη Ρωσία έχουμε εξωτερική πολιτική του Προέδρου, της υπόλοιπης κυβέρνησης και του Κογκρέσου και υπάρχει συνεχής εμπλοκή”.
Ο κ.Πλατιάς σημείωσε ότι πρώτη φορά στην ιστορία μία χώρα έχει τόσο μεγάλη ισχύ όπως οι ΗΠΑ και σχολίασε πως εάν βρίσκεσαι σε μία τέτοια θέση ισχύος υπάρχουν και πειρασμοί να κινηθείς μονομερώς, προσθέτοντας: “Οι Ευρωπαίοι μας αρέσει να μας έχουν ανάγκη, αλλά οι ΗΠΑ μπορούν να συνεχίσουν μόνες τους”. Είπε επίσης ότι οι ΗΠΑ θεωρούν ότι καθώς έχουν αλλάξει οι θέσεις ισχύος μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η θεσμική τάξη πρέπει να αναδιαρθρωθεί και τόνισε ότι “στρατηγικά δεν είναι τρελό αυτό που κάνουν οι ΗΠΑ”. Είπε ότι η αμυντική κίνηση της Κίνας οδήγησε σε ένα ανταγωνισμό για το ποιος ελέγχει την Ευρασία και κάλεσε τους Ευρωπαίους να κατανοήσουν ότι οι σχέσεις με ΗΠΑ δε θα είναι ίδιες, γιατί οι σχέσεις ισχύος αλλάζουν.
