Θεσμοί των δανειστών και Τράπεζα της Ελλάδος υψώνουν δύο μπλόκα στην προσπάθεια της κυβέρνησης να δημιουργήσει ένα «παράλληλο» τραπεζικό σύστημα με πυλώνες το ΕΤΕΑΝ και την Attica Bank, για να υποστηρίξει τον αναπτυξιακό της σχεδιασμό με «ζεστό χρήμα» υπό μορφή πιστώσεων. Το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) μπορεί να μετεξελιχθεί όπως θέλει η ελληνική κυβέρνηση, αλλά όχι σε πιστωτικό ίδρυμα, είναι το μήνυμα των δανειστών που δόθηκε στις τελευταίες συναντήσεις στην Αθήνα, χωρίς να αφεθούν περιθώρια περαιτέρω διαπραγμάτευσης για το θέμα.
Του Νώντα Χαλδούπη
Η διαφορά μεταξύ πιστωτικού ιδρύματος και δημόσιου χρηματοδοτικού ιδρύματος είναι μεγάλη: Αν το ΕΤΕΑΝ γινόταν μια νέα ΕΤΒΑ, όπως σχεδιάζει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, θα είχε δύο πολύ σημαντικές δυνατότητες:
- Να χορηγεί απευθείας δάνεια σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες, χωρίς τη μεσολάβηση των εμπορικών τραπεζών
- Να αξιοποιεί το κεφάλαιό του (σήμερα περίπου 1 δισ. ευρώ) για πολλαπλάσιου ύψους χορηγήσεις, όπως γίνεται με τις τράπεζες.
Το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης γι αυτή τη μετεξέλιξη του Ταμείου είναι ότι οι επιχειρήσεις χρειάζονται ρευστότητα, την οποία οι συστημικές τράπεζες δεν μπορούν να προσφέρουν.
Οι αντιρρήσεις, τα επιχειρήματα και η ουσία
Οι Θεσμοί δεν διαφωνούν με αυτή την εκτίμηση. Εμφανίζονται απολύτως αρνητικοί στη δημιουργία αναπτυξιακής τράπεζας, επικαλούμενοι ότι μια δημόσια τράπεζα αυτής της μορφής θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά στις συστημικές και πιθανόν να επηρεάσει αρνητικά τις δυνατότητές τους να υλοποιήσουν τα επιχειρησιακά τους σχέδια, συμπιέζοντας την κερδοφορία τους.
Η στάση αυτή υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM), που δεν θέλουν επ’ ουδενί να δημιουργηθεί ένας μεγάλος πιστωτικός οργανισμός άμεσα ελεγχόμενος από την κυβέρνηση και συνδεόμενος με τη δημόσια διοίκηση. Η ένσταση τους είναι ότι δεν μπορεί να διασφαλισθεί πως τα δάνεια αυτού του φορέα θα χορηγούνται με καθαρά οικονομικά/τραπεζικά κριτήρια.
Στη «γραμμή» των ευρωπαϊκών Θεσμών κινείται και ο Διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας, δίνοντας μάχη για να μην επιτρέψει στην κυβέρνηση να τοποθετήσει «φιλική» διοίκηση στην Attica Bank, τη μόνη ελληνική τράπεζα που βρίσκεται εκτός της «ομπρέλας» του SSM και θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «κυβερνητικός βραχίονας» στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Εποπτεία
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι λίγο πριν ξεκινήσουν οι μαραθώνιες συνομιλίες κυβέρνησης-Θεσμών-ΤτΕ για τα εκκρεμή θέματα του τραπεζικού τομέα, ο κ. Στουρνάρας άφησε να διαρρεύσει ότι άσκησε βέτο -όπως έχει εκ του νόμου δικαίωμα - στην τοποθέτηση του Γεράσιμου Σαπουντζόγλου ως διευθύνοντος συμβούλου της Attica Bank, εγκρίνοντας μόνο τον Παναγιώτη Ρουμελιώτη για τη θέση του μη εκτελεστικού προέδρου.
Κατόπιν τούτου, για την κυβέρνηση δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το αναζητήσει ένα συμβιβασμό για το πρόσωπο που θα «τρέχει» την τράπεζα και το οποίο θα πρέπει να έχει τις «ευλογίες» του κ. Στουρνάρα.
Σε αυτές τις συνθήκες, οι προσδοκίες ότι η Attica Bank θα μπορούσε να λειτουργήσει ως σημαντικός πυλώνας στο παράλληλο τραπεζικό σύστημα προφανώς «κουρεύονται», αφού η τράπεζα αν και δεν εποπτεύεται από την Φραγκφούρτη, έχει στην πράξη εξίσου «δρακόντεια» -και εχθρική προς την κυβέρνηση- εποπτεία από