Χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες και υπό την επίμονη πίεση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της Φρανκφούρτης οι τράπεζες άλλαξαν μια πολύ σημαντική παράμετρο των σχεδίων τους για τη μείωση των προβληματικών ανοιγμάτων, προχωρώντας σε αύξηση κατά 70% των δανείων που προβλέπεται να «βγουν στο σφυρί» για να πωληθούν σε fund.
Όπως προκύπτει από την τελευταία Έκθεση για τους Επιχειρησιακούς Στόχους Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (NPL), που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, οι τράπεζες άλλαξαν άρδην το μείγμα των μέτρων που θα εφαρμόσουν, στο πλαίσιο των επιχειρησιακών σχεδίων για τη μείωση των NPL.
Στο σκέλος των σχεδίων που αναφέρεται στην πώληση δανείων σε distress fund εντοπίζεται μια πολύ σοβαρή μεταβολή: ενώ οι τράπεζες σχεδίαζαν ως τώρα να αντλήσουν μόλις 6,9 δισ. ευρώ από αυτή την πηγή, ως το τέλος του 2019, τώρα ο στόχος αυξάνεται σχεδόν κατά 70%, στα 11,6 δισ. ευρώ.
«Οι τράπεζες», όπως σημειώνει η ΤτΕ, «σκοπεύουν να επισπεύσουν την πώληση δανείων, κυρίως στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο και σε μικρότερο βαθμό στο καταναλωτικό χαρτοφυλάκιο. Συγκεκριμένα, οι τράπεζες στοχεύουν σε επιπλέον πωλήσεις ύψους 4,7 δισεκ. ευρώ, αγγίζοντας τα 11,6 δισεκ. ευρώ συνολικές πωλήσεις για την περίοδο Ιουνίου 2017 – Δεκεμβρίου 2019».
«Μέρος των επιπλέον πωλήσεων (1,4 δισεκ. ευρώ) έχει ήδη πραγματοποιηθεί κατά το 3ο τρίμηνο του 2017 μέσω τιτλοποίησης και μεταφοράς ΜΕΑ από μη συστημική τράπεζα», προσθέτει η ΤτΕ, αναφερόμενη στην τιτλοποίηση δανείων από την Attica Bank.
Την αλλαγή μείγματος στην πολιτική για τη μείωση των NPL υπογραμμίζει, επίσης, το γεγονός ότι, μετά τις τελευταίες αλλαγές, οι τράπεζες σκοπεύουν να αντλήσουν από την πώληση δανείων αρκετά μεγαλύτερο ποσό (11,6 δισ. ευρώ) από αυτό που θα αντλήσουν με τη ρευστοποίηση εξασφαλίσεων, κυρίως ακινήτων, το οποίο έχει μείνει αμετάβλητο στα 10,6 δισ. ευρώ.
Η αύξηση των στόχων για έσοδα από πωλήσεις δανείων προηγείται χρονικά μιας πολύ σημαντικής θεσμικής εξέλιξης, που προκαλεί προβληματισμό και σε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ: από την 1η Ιανουαρίου 2018, οι τράπεζες θα είναι ελεύθερες να πωλούν ακόμη και δάνεια που έχουν ως εξασφαλίσεις κατοικίες με αξία κάτω από 140.000 ευρώ, καθώς λήγει στις 31/12/2017 η ισχύς της σχετικής απαγορευτικής ρύθμισης, που είχε προσωρινό χαρακτήρα.
Με τον τρόπο αυτό, εκτιμάται ότι θα διευρυνθεί σημαντικά το χαρτοφυλάκιο δανείων, καταναλωτικών, αλλά και επιχειρηματικών, που οι τράπεζες θα μπορούν να πωλήσουν σε fund.
Πίεση για πλειστηριασμούς
Το γεγονός ότι οι τράπεζες σκοπεύουν πλέον να αντλήσουν σε δυόμιση χρόνια συνολικά 22,2 δισ. ευρώ από πωλήσεις δανείων και ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων, ένα ποσό που φαίνεται τεράστιο, αν όχι εξωπραγματικό, αναμένεται εκ των πραγμάτων να δημιουργήσει ισχυρή πίεση για πλειστηριασμούς, ακόμη και πρώτης κατοικίας μικρής αξίας («λαϊκή κατοικία»), με εξαίρεση μόνο τις κατοικίες που προστατεύονται από το νόμο Κατσέλη.
Οι ενδιαφερόμενοι δανειολήπτες, εφόσον πληρούν τα σχετικά αυστηρά κριτήρια του νόμου, θα μπορούν ως το τέλος του 2018 να υποβάλλουν αιτήσεις υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη και προστασίας της κύριας κατοικίας τους. Τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι θα υπάρξει ένα νέο, μεγάλο κύμα αιτήσεων υπαγωγής στο νόμο μέσα στο 2018.
Ήδη, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, μεγάλο μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων βρίσκονται σε καθεστώς δικαστικής προστασίας, βάσει του νόμου Κατσέλη. «Αξιοσημείωτο είναι το ποσοστό των ΜΕΑ που τελεί σε καθεστώς αίτησης για υπαγωγή σε νομική προστασία», αναφέρει η κεντιρκή τράπεζα.
«Στο σύνολο των χαρτοφυλακίων, το 14,5% των ΜΕΑ τελεί υπό καθεστώς αίτησης για υπαγωγή σε νομική προστασία, ενώ στο στεγαστικό το ποσοστό ξεπερνά το 30%».
Δηλαδή, στην πλειονότητά τους τα προβληματικά στεγαστικά δάνεια έχουν ήδη τεθεί υπό καθεστώς αίτησης για δικαστική προστασία και, ως εκ τούτου, προστατεύονται από πλειστηριασμούς μέχρι να εκδοθεί η δικαστική απόφαση για τη ρύθμιση των οφειλών.