Η Ιταλική κρίση χρέους θα μπορούσε να ταράξει τα θεμέλια του ευρώ, καθώς σε σύγκριση με την ελληνική περίπτωση τα νούμερα είναι πολύ μεγαλύτερα και θα μπορούσε να αποφέρει σοβαρότατο πλήγμα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει το CNBC, σχεδόν μια δεκαετία μετά την παρατεταμένη ελληνική κρίση χρέους που τρόμαξε τις παγκόσμιες αγορές, ένας νέος γύρος πολιτικών αναταράξεων αναβιώνει τους φόβους για την τύχη του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος και του κοινού νομίσματος.
«Η οικονομία της Ιταλίας είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Ελλάδας, η κρίση χρέους της οποίας τάραξε τα θεμέλια της περιοχής του ευρώ», έγραψε σε πρόσφατη ανάρτηση σε blog ο Desmond Lachman, resident fellow του American Enterprise Institute. «Το ενιαίο νόμισμα είναι απίθανο να επιβιώσει με την σημερινή μορφή του αν η Ιταλία αναγκαστεί να βγει από αυτόν τον νομισματικό διακανονισμό».
Η οικονομία της Ιταλίας αντιμετωπίζει προβλήματα από τα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης με ένα χρέος που «ανταγωνίζεται» τον βαρύ δανεισμό της Ελλάδας, ο οποίος ανάγκασε την χώρα να προχωρήσει σε τεράστιες περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες και οδήγησε τη χώρα σε βαθιά ύφεση. Η ιταλική κρίση χρέους αποτελεί κεντρικό θέμα της συνεχιζόμενης πολιτικής αστάθειας, καθώς πολλές κυβερνήσεις έχουν αποτύχει να βρουν λύση.
Η τελευταία πολιτική κρίση πυροδοτήθηκε το Σαββατοκύριακο, όταν ο προσωρινός πρωθυπουργός Carlo Cottarelli απέτυχε να εξασφαλίσει αρκετή στήριξη από τα μεγάλα πολιτικά κόμματα έστω και για μια μεταβατική κυβέρνηση. Η χώρα προσπαθεί να σχηματίσει νέα κυβέρνηση από τον Μάρτιο και το τελευταίο αυτό αδιέξοδο θα μπορούσε να αναγκάσει τον πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα να προκηρύξει τις επόμενες ημέρες νέες εκλογές, ακόμα και στις 29 Ιουλίου.
Η κεντρική τράπεζα της Ιταλίας προειδοποίησε την Τρίτη πως η χώρα απέχει μόνο «μερικά μικρά βήματα» από το να χάσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, καθώς οι χρηματαγορές υπέστησαν το μεγαλύτερο «ξεπούλημα» των τελευταίων πολλών ετών λόγω των ανησυχιών πως οι νέες εκλογές θα μπορούσαν να μετατραπούν σε ψήφο για την συμμετοχή της Ιταλίας στο ευρώ.
Οι αντιδράσεις για την ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης έρχονται την ώρα που οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου δεν τα έχουν ακόμα «βρει» στους όρους για την αποχώρηση της Βρετανίας από το μπλοκ, μετά το δημοψήφισμα για το Brexit. Μια παρόμοια κίνηση από την Ιταλία θα επέφερε ένα δυνητικά θανάσιμο πλήγμα στην πολιτική και οικονομική ένωση που «μετρά» 25 χρόνια.
Το πολιτικό αδιέξοδο στην Ιταλία εντάθηκε μετά τις εθνικές εκλογές του Μαρτίου, όπου αυξήθηκαν σημαντικά τα ποσοστά δυο λαϊκιστικών κομμάτων: του αντισυστημικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων και της ευρωσκεπτικιστικής Λέγκας.
Ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές πιστεύουν πως το τελευταίο αδιέξοδο του Σαββατοκύριακου θα μπορούσε να ενισχύσει τις θέσεις αυτών των κομμάτων, αυξάνοντας περαιτέρω τις αμφιβολίες για τη συνέχιση της παραμονής της Ιταλίας στην ΕΕ και τη χρήση του ενιαίου νομίσματος.
«Η Ιταλία θα εμπλακεί σε μια μακρά περίοδο διαμάχης με έντονους αντισυστημικούς και ευρωσκεπτικιστικούς τόνους», δήλωσε στο Associated Press ο πολιτικός αναλυτής Wolfgango Piccoli.
Ακόμα και αν τα λαϊκιστικά κόμματα δεν φτάσουν να ζητήσουν ξεκάθαρα έξοδο από την ευρωζώνη, η ισχύς τους έχει διευρύνει το πολιτικό χάσμα με τους ευρωπαίους αξιωματούχους στις Βρυέλλες.
Απηχώντας την ελληνική κρίση χρέους, οι τελευταίες αναταράξεις έχουν ξανα-ανοίξει το πολιτικό ρήγμα μεταξύ της Γερμανίας και των οικονομιών της ευρωπεριφέρειας –την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία. Το πολιτικό χάσμα θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για επίλυση του ζητήματος του Ιταλικού χρέους.
Την Τρίτη, ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποσχέθηκαν να σεβαστούν το δικαίωμα των Ιταλών ψηφοφόρων να επιλέξουν την κυβέρνησή τους, μετά τη δήλωση του ευρωπαίου επιτρόπου της Γερμανίας ότι οι Ιταλοί δεν θα πρέπει να ψηφίσουν λαϊκιστές.
«Η ανησυχία μου, η προσδοκία μου, είναι πως οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν πως οι αγορές, τα κρατικά ομόλογα, η οικονομία της Ιταλίας, θα μπορούσαν να πληγούν τόσο άσχημα που θα έστελναν σήμα στους ψηφοφόρους να μην ψηφίσουν λαϊκιστές από την αριστερά ή τη δεξιά», δήλωσε σε συνέντευξή του σε γερμανικό τηλεοπτικό σταθμό ο Γερμανός επίτροπος που επιβλέπει την επιτροπή προϋπολογισμού της ΕΕ, Guenther Oettinger.
Το σχόλιο αυτό πυροδότησε αντιδράσεις στην Ιταλία κατά των Βρυξελλών και κατά της Γερμανίας, που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ακόμα ισχυρότερη στήριξη για τους λαϊκιστές στις επόμενες εκλογές.
Στις ΗΠΑ, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει ακόμα σχολιάσει την κρίση. Όμως ορισμένοι παρατηρητές λένε πως η πρόσφατη κίνηση της κυβέρνησής του να επιβάλει βαρείς δασμούς στο ευρωπαϊκό αλουμίνιο και χάλυβα, απλώς θα χειροτερέψει τα πράγματα.
«Το τελευταίο που χρειάζεται η Ιταλία είναι μια κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων ΗΠΑ-Ευρώπης που θα μπορούσε να επιφέρει βαρύ πλήγμα στην ευρωπαϊκή οικονομία», γράφει ο κ. Lachman. «Ωστόσο, αυτή ακριβώς είναι η κατεύθυνση στην οποία φαίνεται να οδεύει η κυβέρνηση Τραμπ».