Νέα μεγάλη δοκιμασία περιμένει την κυβέρνηση – και ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, καθώς τον Σεπτέμβριο θα τεθεί επί τάπητος το νέο πακέτο μέτρων με τις αλλαγές στα εργασιακά, που αποτελούν προαπαιτούμενο για την εκταμίευση της επόμενης δόσης. Πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν «θερμό φθινόπωρο», καθώς οι απαιτήσεις των δανειστών (κυρίως του ΔΝΤ, οι οποίες είναι λίγο-πολύ γνωστές) απορρίπτονται εκ προοιμίου από την κυβέρνηση και εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν «αιτία πολέμου» με τους δανειστές. Αναπόφευκτη θεωρείται και μία παρατεταμένη απεργιακή «έκρηξη», που θα δυσχεράνει τις διαπραγματεύσεις, επιδεινώνοντας παράλληλα το οικονομικό κλίμα.
Στο πακέτο περιλαμβάνονται «μεταρρυθμίσεις» που αφορούν το κόστος εργασίας, τις εργασιακές σχέσεις, τις μαζικές απολύσεις, τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για απεργίες – και ένα ακόμη θέμα που μπορεί να αποδειχθεί μείζον και να αποτελέσει αιτία «ανάφλεξης»: Τον 13ο-14ο μισθό στον ιδιωτικό τομέα.
Εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι βέβαια η άρση των περιορισμών στις ομαδικές απολύσεις, η οποία ότι θα διευκολύνει μεγάλες επιχειρήσεις – κυρίως τις τράπεζες, οι οποίες έχουν πλεονάζον προσωπικό μετά τις αναδιαρθρώσεις και συγχωνεύσεις των τελευταίων ετών.
Κόκκινη γραμμή
Το ΔΝΤ απερίφραστα και οι ευρωπαϊκοί Θεσμοί με περισσότερη «διακριτικότητα» έχουν ταχθεί υπέρ της κατάργησης των πρόσθετων αποδοχών (δώρων Χριστουγέννων- Πάσχα και επιδόματος αδείας) που δεν υπάρχουν σε άλλες χώρες της ΕΕ. Στόχος δεν είναι βέβαια η εναρμόνιση με τα ισχύοντα στην ΕΕ, αλλά η συμπίεση του εργατικού κόστους στις επιχειρήσεις, με άλλοθι την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Το θέμα έχει τεθεί πολλές φορές προς συζήτηση από πλευράς δανειστών, αλλά η κυβέρνηση κατόρθωνε μέχρι τώρα να το βγάζει από την ατζέντα της διαπραγμάτευσης, βάζοντας «κόκκινες γραμμές».
Στον επόμενο γύρο διαπραγμάτευσης που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο, οι εκπρόσωποι των δανειστών προφανώς θα το επαναφέρουν. Οχι ως κεντρικό ζήτημα, αλλά ως μέρος του συνολικού πακέτου και ως διαπραγματευτικό χαρτί, προκειμένου να επιτύχουν άλλες υποχωρήσεις από ελληνικής πλευράς.
Πολιτική εκμετάλλευση
Μέχρι τότε, το θέμα του 13ου-14ου μισθού που αποτελεί ακόμη «φετίχ» για την ελληνική κοινωνία, φαίνεται ότι θα αποτελέσει αντικείμενο πολιτικής σπέκουλας και επικοινωνιακών χειρισμών από κόμματα, συλλογικούς φορείς και media.
Το «Βήμα» έσπευσε σήμερα περίπου να προαναγγείλει «κατάργηση» δώρων Χριστουγέννων-Πάσχα και επιδόματος αδείας στον ιδιωτικό τομέα. Στο δημοσίευμα παρουσιάζεται μάλιστα και ένα υποτιθέμενο σχέδιο, βάσει του οποίου η κατάργηση θα αφορά μόνον τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, ενώ για τους ήδη εργαζόμενους ο 12ος-13ος μισθός θα ενσωματωθεί στους 12 μηνιαίους.
Αυτή η ρύθμιση θα οδηγούσε βέβαια σε βαθμιαίο ψαλίδισμα των μηνιαίων μισθών, ώστε οι εργαζόμενοι να χάσουν τελικά το μεγαλύτερο μέρος του 13ου-14ου.
Το δημοσίευμα δεν είχε την αναμενόμενη απήχηση στα media και ελάχιστα ΜΜΕ το αναπαρήγαγαν μέχρι στιγμής. Πιθανότατα όμως θα αποτελέσει αφορμή και αφετηρία για μπαράζ σχετικών δημοσιευμάτων τις επόμενες μέρες, που θα αναγκάσει την κυβέρνηση να προσπαθεί να αποδείξει ότι «δεν πρόκειται να γίνει… ελέφαντας».
Η πρώτη αντίδραση από κυβερνητικής πλευράς ήρθε από τον υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο, μέσω twitter: Κατηγόρησε τον ΔΟΛ ότι προσπαθεί να δημιουργήσει κλίμα, δημοσιοποιώντας αβάσιμα φανταστικά σενάρια. Στην ανάρτηση του ο υπουργός αναφέρει:
Το Βήμα ανακαλύπτει κατάργηση 13ου και 14ου μισθού. Η σκυτάλη του ψεύδους και της εξαπάτησης περνά στο ΔΟΛ από το ασφαλιστικό στα εργασιακά
Τα θέματα του εργασιακού πακέτου
Στο δημοσίευμα του «Βήματος της Κυριακής» αναφέρεται ότι «οι μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται ήδη στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, είναι η κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων αλλά και του επιδόματος αδείας. Το μέτρο φέρεται να εξετάζεται μόνο για τους νεοπροσλαμβανόμενους. Ομως ακόμη κι αν αυτό είναι αληθές, η εφαρμογή του θα μπορούσε να οδηγήσει σε κύμα απολύσεων αντίστοιχο εκείνου του 2012, καθώς οι εργοδότες θα αναζητούν τους "φθηνότερους" νέους εργαζόμενους, απολύοντας τους παλιούς που θα έχουν δικαίωμα στα επιδόματα...
Ειδικότερα, όπως υποστηρίζει η εφημερίδα, στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης βρίσκονται:
- Μείωση του ετήσιου εργατικού κόστους με την κατάργηση δύο ετήσιων μισθών στον ιδιωτικό τομέα, του 13ου και 14ου μισθού. Προκειμένου να αποφευχθεί νέος γύρος αντιδράσεων, προτείνεται τα μέτρα να ισχύσουν μόνο στις νέες προσλήψεις, ενώ για τους ήδη εργαζόμενους το ποσό των δύο μισθώννα επιμερισθεί στους υπόλοιπους 12.
- Ομαδικές απολύσεις. Άρση των περιορισμών των ομαδικών απολύσεων για μεγάλες επιχειρήσεις. Πρόκειται για ένα μέτρο που οι θεσμοί θεωρούν ότι θα βοηθήσει στην αναδιάρθρωση των τραπεζών καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 150 ατόμων. Το ισχύον καθεστώς ομαδικών απολύσεων προβλέπει: Κανένα περιορισμό σε επιχειρήσεις με λιγότερα από 20 άτομα, ως 6 εργαζόμενοι το μήνα για επιχειρήσεις που απασχολούν 20 ως 150 άτομα και το 5% του προσωπικού (έως 30 εργαζόμενοι μηνιαίως) για επιχειρήσεις με πάνω από 150 εργαζόμενους.
- Λοκ άουτ. Στο τραπέζι έχει τεθεί και η επαναφορά του λοκ άουτ, δηλαδή το κλείσιμο της επιχείρησης σε περιπτώσεις απεργιακών κινητοποιήσεων. Το “δικαίωμα της ανταπεργίας” καταργήθηκε με το νόμο 1264/82, ωστόσο ορισμένοι εργοδοτικοί φορείς θέτουν από καιρού εις καιρόν το αίτημα της επαναφοράς του. Στον αντίλογο οι συνδικαλιστικές οργανώσεις σημειώνουν ότι η ανταπεργία δεν εφαρμόζεται πουθενά στην Ευρώπη και ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος αλλαγής του υφιστάμενου καθεστώτος απαγόρευσης.
- Αλλαγή στο καθεστώς προστασίας των συνδικαλιστών και μείωση των αδειών που δικαιούνται. Οι συνδικαλιστές θα μπορεί να απολύονται σε περιπτώσεις ποινικών αδικημάτων ή απιστίας ή μετά από μακρά απουσία από την εργασία τους. Σήμερα το ερώτημα της απόλυσης συνδικαλιστή τίθεται σε ειδική επιτροπή, η οποία καλείται να εξετάσει αν συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι που αναφέρονται ρητά στον συνδικαλιστικό νόμο.
- Μείωση ημερών συνδικαλιστικής άδειας και των προσώπων που τις δικαιούνται.Σήμερα αναφέρονται ρητά οι άδειες που δικαιούνται οι συνδικαλιστές ανάλογα με τη θέση τους. Ξεκινούν από πέντε μέρες το μήνα και φθάνουν ως το σύνολο της θητείας τους.
- Αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο και στην οργάνωση και δομή των συνδικάτων, όπως και στον τρόπο χρηματοδότησης των συνδικαλιστικών οργανώσεων.
