Το μήνυμα στο κινητό τηλέφωνο ήταν σαφές: «Άνοιξε την τηλεόραση σε λίγο έχει έκτακτο διάγγελμα του Πρωθυπουργού». Ήταν λίγο μετά τις 12:00 το βράδυ όταν το μήνυμα με βρήκε σε μια παρτίδα μπιρίμπας που δεν πήγαινε και πολύ καλά. Όταν μια παρτίδα δεν πάει καλά το καταλαβαίνεις από νωρίς:
Οι αντίπαλοι παίρνουν όλα τα μπαλαντέρ, κατεβάζουν γρήγορα και έχουν μεγαλύτερη επαφή με τα ατού που έχουν και τους περισσότερους πόντους. Και όσο περνάει η ώρα η πεποίθηση ότι κάτι δεν πάει καλά ενισχύεται όταν στο «χέρι» που έχεις πλεονέκτημα στα μπαλαντέρ δεν έχεις που να τα βάλεις. Παίζεις με σκοπό να μην διασυρθείς ελπίζοντας στο θαύμα της τύχης ή κάποιας αναπάντεχης βελτίωσης της απόδοσης του συμπαίκτη.
Κάπως έτσι ήταν στημένη και η παρτίδα της ελληνικής διαπραγμάτευσης με τους δανειστές πέρυσι το καλοκαίρι. Δεν ξεκίνησε καλά, συνεχίστηκε άσχημα και έκλεισε με το χειρότερο δυνατό τρόπο: Οι τράπεζες εξάντλησαν το απόθεμα των καλυμμάτων που είχαν για την άντληση ρευστότητας ο ELA έφθασε τα 88 δις ευρώ και οι κεφαλαιακοί περιορισμοί τέθηκαν ως επακόλουθο της αδυναμίας των τραπεζών να εξυπηρετήσουν την ζήτηση. Η τραπεζική αργία είχε ως επακόλουθο την παύση των χρηματιστηριακών συναλλαγών που διήρκησε πέντε εβδομάδες, ένα ρεκόρ αργίας που το χρηματιστήριο είχε να δει πάνω από 40 χρόνια. Όλοι όσοι ήμασταν τότε στην Αγορά καταλάβαμε ότι τίποτα δεν θα ήταν πια το ίδιο.
Σήμερα, ένα χρόνο σχεδόν μετά από την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, έχοντας απόσταση από τα γεγονότα εκείνης της περιόδου κοιτάζοντας ψύχραιμα τις αποδόσεις των μετοχών κυρίως αυτών που οδήγησαν τον Γενικό Δείκτη μπορούμε να πούμε ότι η χρονιά που πέρασε χαρακτηρίστηκε από «χρηματιστηριακή δικαιοσύνη».
Συγκεκριμένα:
Οι Κερδισμένοι: Όποια εταιρία συνέχισε να έχει ικανοποιητική επίδοση στα οικονομικά της μεγέθη μετά την 28η Ιουνίου είχε και την μεγαλύτερη προτίμηση επενδυτικά. Για την Jumbo, την Motor oil και την Aegean τα capital controls επηρέασαν αλλά δεν ανέκοψαν την αύξηση των οργανικών μεγεθών, η διαχείριση σε τομείς όπως η βελτιστοποίηση των κατανομών του κεφαλαίου κίνησης, το δίκτυο και η ρευστότητα σε συνδυασμό με το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον στα υγρά καύσιμα επανέφεραν πολύ γρήγορα τις αποτιμήσεις ψηλότερα από τα επίπεδα διαπραγμάτευσης στο σημείο «0». Οι κερδισμένοι συμπληρώνονται και από εταιρίες που έδωσαν καλά μερίσματα ή είχαν αμυντική –επιχειρηματική- συμπεριφορά όπως ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, Lamda και Grivalia.
Οι χαμένοι: Σε αυτό το γκρουπ εταιριών εντοπίζονται περιπτώσεις που δέχθηκαν μεν την επίδραση της ύφεσης των τριών τριμήνων μετά τα capital controls, είχαν ωστόσο και θέματα ρύθμισης των Αγορών στις οποίες δραστηριοποιούνται (Μυτιληναίος, ΟΠΑΠ, ΔΕΗ).
Πιο ειδικές ήταν οι συνθήκες για τις διεθνοποιημένες εταιρίες (Viohalko, FF Group, Τιταν και Coca Cola) οι οποίες επηρεάστηκαν από γεωγραφικούς παράγοντες ζήτησης χωρίς ωστόσο αυτό να φαίνεται στο αμιγώς επιχειρηματικό τους κομμάτι.
Ο μεγάλοι χαμένοι: Οι τράπεζες μηδένισαν ουσιαστικά από τις τιμές του περυσινού καλοκαιριού αφού υποχρεώθηκαν πέρυσι να εγγράψουν πολύ υψηλές προβλέψεις που θα ενσωμάτωναν τις δυσμενείς αλλαγές στους κυριότερους μακροοικονομικούς δείκτες για τα επόμενα τρία χρόνια. Οι αυξήσεις κεφαλαίου πραγματοποιήθηκαν σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές ενισχύοντας τους ισολογισμούς των τραπεζών με κεφάλαια 13,7 δις ευρώ. Μέρος των κεφαλαίων προήλθε από την μετατροπή των ομολόγων όλων των διαβαθμίσεων που είχαν εκδώσει οι τράπεζες ενώ για τις δύο από τις τέσσερις τράπεζες χρησιμοποιήθηκαν και μετατρέψιμα ομόλογα.
Οι βελτιώσεις στα μεγέθη των τραπεζών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και στην ολοκλήρωση των συμφωνιών με την Ε.Ε. Για παράδειγμα η αποκατάσταση της χρηματοδότησης απευθείας από την ΕΚΤ καθυστέρησε 6 μήνες με βάση τον αρχικό προγραμματισμό, κοστίζοντας περί τα 50 εκατ. ευρώ σε έσοδα από τόκους. Επίσης η επιστροφή των καταθέσεων που θεωρείται βασικός καταλύτης στην μείωση του χρηματοδοτικού κόστους και εξαρτάται πολύ από την πορεία των οικονομικών της χώρας και την απελευθέρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων δεν έχει δυναμική με αποτέλεσμα οι χρηματοδοτικές ανάγκες να παραμένουν αυξημένες.
Οι μικρότερες εταιρίες: Και εδώ ισχύει από λίγο έως πολύ το ίδιο. Οι καλές επιδόσεις έφεραν χρηματιστηριακή ανάκαμψη πιο γρήγορα για τους Φουρλή, Info Quest, Σαράντη και Κανάκη, τάσεις σταθεροποίησης εμφανίστηκαν σε όσες κινήθηκαν με θετική τελική γραμμή (Ικτίνος, Πετρόπουλος, Πλαστικά Θράκης) ενώ η αδυναμία σε τομείς του λιανικού εμπορίου και της κατασκευής δικαιολογούν μερικώς την υστέρηση των υπολοίπων η οποία κινήθηκε σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα από αυτές της υψηλής κεφαλαιοποίησης.
Ένας χρόνος μετά τα capital controls: Κερδισμένοι και χαμένοι από την υψηλή κεφαλαιοποίηση