Λίγες ώρες πριν η Tερέζα Μέι χάσει το δεύτερο μέλος του υπουργικού της συμβουλίου μέσα σε μία εβδομάδα, η Βρετανίδα πρωθυπουργός βρήκε χρόνο μεσούσης της κρίσης να συναντηθεί με έναν από τους πιο ισχυρούς τραπεζίτες του κόσμου.
Καθώς η May έχει τη φήμη ότι κρατά σε απόσταση τους επικεφαλής του χρηματοπιστωτικού κλάδου, κάποιοι ανταγωνιστές υποψιάστηκαν μια ειδική μεταχείριση στην προθυμία της να συναντηθεί με τον James Dimon, τον διευθύνοντα σύμβουλο της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας JPMorgan.
Άλλοι, ωστόσο, διαισθάνονται μια υποβόσκουσα αν και σημαντική αλλαγή στο πολιτικό κλίμα, με την May να ακούει περισσότερο τις ανησυχίες ενός κλάδου που πασχίζει να κατανοήσει την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι επαφές της με τον Dimon στις 8 Νοεμβρίου προκάλεσαν εντύπωση στο χρηματοπιστωτικό κέντρο του Λονδίνου, το Σίτι.
«Είναι λίγο εξοργιστικό», δήλωσε υψηλόβαθμο στέλεχος σε μια από τις μεγάλες βρετανικές τράπεζες. «Ποιος άλλος διευθύνων σύμβουλός τράπεζας έχει την ευκαιρία για μια κατ’ ιδίαν συνάντηση με την πρωθυπουργό; Σίγουρα όχι εμείς».
Από την Margaret Thatcher τη δεκαετία του ’80 έως τον David Cameron πέρυσι, οι πρωθυπουργοί της Βρετανίας παραδοσιακά κρατούσαν ανοικτή την πόρτα για τους ηγέτες του χρηματοπιστωτικού κλάδου που καταβάλλει κάθε χρόνο φόρους 70 δισεκ. λιρών και απασχολεί πάνω από ένα εκατομμύριο Βρετανούς.
Όχι όμως και τόσο η May, που εμφανίζεται απρόθυμη να συναντηθεί με στελέχη τραπεζών. Ωστόσο, ο Dimon εξασφάλισε την κατ’ ίδίαν συνάντηση, μεταξύ των αποχωρήσεων των υπουργών άμυνας και διεθνούς ανάπτυξης, που τάραξαν την κυβέρνηση μειοψηφίας.
Λίγο πριν το περυσινό δημοψήφισμα του Brexit, ο Dimon προειδοποίησε ότι 4.000 από τους 16.000 εργαζομένους της JPMorgan στη Βρετανία ίσως χρειαστεί να μεταφερθούν εκτός χώρας για να διασφαλιστεί ότι η τράπεζα μπορεί να συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες στα εναπομείναντα μέλη της ΕΕ.
Ο Dimon μετρίασε τη δήλωση αυτή, αλλά το υψηλόβαθμο στέλεχος βρετανικής τράπεζας αναρωτήθηκε εάν ήταν αυτή η αρχική εκτίμηση που εξασφάλισε στην JPMorgan την πρόσβαση στο πρωθυπουργικό γραφείο. «Δεν γνωρίζω εάν ήταν επειδή απείλησαν να μεταφέρουν τις περισσότερες θέσεις εργασίας – ίσως θα έπρεπε και εμείς να πούμε ότι μεταφέρουμε 4.000», δήλωσε.
Ωστόσο, κάτι φαίνεται να συμβαίνει. Το Reuters μίλησε με πάνω από 12 στελέχη σε μεγάλες τράπεζες και κρατικούς αξιωματούχους, με πολλούς εξ αυτών να υποστηρίζουν ότι η May δείχνει μεγαλύτερη προθυμία να προωθήσει τα συμφέροντα του Σίτι στις διαπραγματεύσεις του Brexit.
Ως αντάλλαγμα, οι τραπεζίτες περιορίζουν τα σχέδιά τους να μεταφέρουν θέσεις εργασίες σε ανταγωνιστικά χρηματοπιστωτικά κέντρα, όπως η Φρανκφούρτη, το Παρίσι και το Δουβλίνο, τουλάχιστον για όσο διαρκέσει η όποια μεταβατική περίοδος μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ τον Μάρτιο του 2019.
Μεγαλύτερη σαφήνεια
Η Βρετανία και η ΕΕ πρέπει να ξεκινήσουν να συζητούν για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στις συνομιλίες του Brexit, που ανησυχούν τους τραπεζίτες οι οποίοι φοβούνται ότι η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει πολύ να διαπραγματευτεί μια μεταβατική περίοδο ή να εξασφαλίσει μια καλή συμφωνία.
«Η άποψή μας είναι ότι η κυβέρνηση βρίσκεται ειλικρινά σε ένα χάος», δήλωσε άλλο υψηλόβαθμο στέλεχος αμερικανικής τράπεζας. «Είμαστε πραγματικά πολύ νευρικοί».
Ωστόσο, η Μέι παρουσίασε επιγραμματικά στον Dimon το όραμά της για μια μεταβατική περίοδο μετά την ημέρα του Brexit – 29 Μαρτίου 2019 – και μια μελλοντική εμπορική σχέση με την ΕΕ, περιορίζοντας τις ανησυχίες ότι η Βρετανία ίσως φύγει από τη μεγαλύτερη εμπορική ένωση του κόσμου χωρίς μια συμφωνία.
Εκπρόσωπος της JPMorgan εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξη μετά τις συνομιλίες στην Ντάουνινγκ Στριτ. «Ενώ συνεχίζει να υπάρχει κάποια αβεβαιότητα, νιώθουμε ότι η κυβέρνηση καταλαβαίνει τις ανησυχίες διεθνών εταιριών, όπως της δικής μας, και της οικονομίας γενικότερα», δήλωσε η εκπρόσωπος. «Είμαστε ευγνώμονες για μεγαλύτερη σαφήνεια για τους στόχους της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις για το Brexit». Εκπρόσωπος της πρωθυπουργού δεν ανταποκρίθηκε το αίτημα για κάποιο σχόλιο.
Ωστόσο, πηγές με γνώση της συνάντησης σημείωσαν ότι η May μπορεί να δεσμευθεί σε ό,τι αφορά τις προθέσεις της για τις συνομιλίες του Brexit αλλά όχι όχι για την έκβασή τους. «Έχουμε σαφήνεια για αυτό που επιδιώκουμε, όχι για αυτό που θα εξελιχθεί», δήλωσε η πηγή.
Οι τραπεζίτες ζητούν μια περίοδο προσαρμογής στο καθεστώς που θα ισχύει για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες μετά το Brexit, αντί για μια απότομη αλλαγή μόλις αποχωρήσει η Βρετανία.
«Όλοι αναζητούμε μια μετάβαση και μια καλή μελλοντική συμφωνία», δήλωσε η πηγή.
Ως αντάλλαγμα, η ομάδα της JPMorgan άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα υπάρχει μεγάλη αναταραχή στο προσωπικό της, τουλάχιστον όχι την ημέρα του Brexit.
«Της είπαν ότι θα προσπαθήσουμε να μετακινήσουμε όσο το δυνατόν λιγότερο κόσμο την πρώτη ημέρα του Brexit. Θα είναι μερικές εκατοντάδες άτομα και θα κρατήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους στο Ηνωμένο Βασίλειο», δήλωσε άλλη πηγή.
Για τις τράπεζες, η μετακίνηση υψηλόβαθμων στελεχών από το Λονδίνο στην ηπειρωτική Ευρώπη είναι δαπανηρή και σίγουρα όχι κάτι που αρέσει στους εργαζομένους που δεν θέλουν να μεταφέρουν τις οικογένειές τους. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, ένας σημαντικός αριθμός θέσεων εργασίας ίσως και πάλι να μετακινηθεί εάν η τελική συμφωνία δεν αρέσει στις τράπεζες.
Επίθεση «γοητείας» από το Σιτι
Όπως σε μια σειρά από χώρες, οι τράπεζες κάθε άλλο παρά δημοφιλείς είναι στη Βρετανία μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Αλλά οι επικεφαλής τους ένιωσαν ιδιαίτερα μη αγαπητοί όταν η May ανήλθε πέρυσι στην εξουσία και ψύχρανε αυτό που οι επικριτές θεωρούσαν μια πολύ ζεστή σχέση μεταξύ της κυβέρνησης και των μεγάλων επιχειρήσεων.
Η May περιόρισε τις επαφές της με τραπεζίτες κυρίως σε συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, όπως στο Νταβός τον Ιανουάριο, μια συνάντηση στην οποία παραβρέθηκε και ο Dimon. Κάποια στελέχη της Wall Street εξέφρασαν απογοήτευση με την απουσία λεπτομερειών για τη διαδικασία του Brexit και αμφισβητούν τη δέσμευση της May να προστατεύσει τη χρηματοπιστωτική βιομηχανία.
Ωστόσο, οι άνθρωποι που κινούνται μεταξύ της κυβέρνησης και των επιχειρήσεων έχουν εντόπισε μια αλλαγή.
Ο Ian Anderson, εκτελεστικός πρόεδρος της εταιρίας δημοσίων σχέσεων Cicero, είπε ότι ξεκίνησε μια αναθέρμανση των σχέσεων αφού η May έχασε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία στις εκλογές του Ιουνίου και η κυβέρνηση ξεκίνησε να ζητά από τις εταιρίες περισσότερες αντιδράσεις για τις συνομιλίες για το Brexit.
«Το κλίμα έχει βελτιωθεί από πέρυσι, όταν νομίζω ότι δεν είχα δει ποτέ τις επιχειρήσεις να είναι τόσο ευαίσθητες και εξοργισμένες», δήλωσε ο Άντερσον, του οποίου η εταιρία εκπροσωπεί πολλές εταιρίες του δείκτη FTSE 100.
Στελέχη της κυβέρνησης επιβεβαίωσαν την αλλαγή τακτικής της Μέι. «Είναι πολύ πιο επιφυλακτική ως προς τις επαφές με τις επιχειρήσεις σε σχέση με τους προκατόχους της», δήλωσε αξιωματούχος που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Αυτό δημιούργησε πίκρα διότι ο κόσμος έχει λιγότερο χρόνο για κατ’ ιδίαν συναντήσεις», δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας, ωστόσο: «Η κατάσταση έχει βελτιωθεί μετά τις εκλογές».
Ο υπουργός για το Brexit David Davis, του οποίου οι συνομιλίες με τον επικεφαλής διαπραγματευτή της ΕΕ Michelle Barnye φαίνονται να βρίσκονται σε αδιέξοδο, εξαπέλυσε τη δική του επίθεση γοητείας την τελευταία εβδομάδα.
Ο Davis δήλωσε την Τρίτη ότι ο χρηματοπιστωτικός κλάδος θα εξαιρεθεί από τους όποιους περιορισμούς στη μετανάστευση από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Αυτό ενδεχομένως να έρθει σε αντίθεση με τους σκληρούς νέους κανόνες που σχεδιάζονται για την έλευση εργαζομένων με χαμηλά προσόντα.
Σε μια άλλη ομιλία του τόνισε τη σπουδαιότητα του κλάδου που αντιστοιχεί περίπου στο 12% του βρετανικού ΑΕΠ.
«Όταν κάθομαι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τον Michelle Barnye ή στο τραπέζι με τους συναδέλφους μου στο υπουργικό συμβούλιο, έχω πάντα πολύ στο μυαλό μου τη σπουδαιότητα του Σίτι», δήλωσε ο Davis.
Πριν από ένα χρόνο, όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ, κατηγορούσε τους τραπεζίτες ότι προσπαθούν να αποδώσουν ευθύνες για το Brexit και λένε ψέματα για τον αριθμό των εργαζομένων που θα αναγκαστούν να διώξουν. Ο Davis εξέπληξε τα στελέχη στις αρχικές του συναντήσεις λέγοντάς τους ότι δεν θα τύχουν ειδικής μεταχείρισης στις διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με δύο άτομα που συμμετείχαν σε αυτές.
Ο επικεφαλής μιας εκ των μεγαλύτερων χρηματοπιστωτικών εταιριών της Βρετανίας, που συνάντησε τον Davis πολλές φορές πέρυσι, δήλωσε ότι ο υπουργός έχει αποδεχθεί τη ζημιά που θα γίνει στην ευρύτερη οικονομία εάν αποχωρήσουν οι επιχειρήσεις. «Ο Davis πήρε το μήνυμα», δήλωσε ο αξιωματούχος. Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, η ατμόσφαιρα έχει βελτιωθεί από τότε που οι τράπεζες αναθεώρησαν σε πιο ρεαλιστικά επίπεδα τις εκτιμήσεις του για το πόσες θέσεις εργασίας θα χρειαστεί να μετακινηθούν.
