Τη σύσταση Bad Bank στην οποία θα περάσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, δρομολογεί πλέον η Κυβέρνηση μετά το «πράσινο» φώς» που άναψαν Κομισιόν και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις 14 Μαρτίου.
Επίσης, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βλάντις Ντομπρόβσκις παραπέμπει στις ελληνικές αρχές το ζήτημα της δημιουργίας μιας εθνικής bad bank για τα "κόκκινα" δάνεια.
Όμως λέει σε συνέντευξή του στη Realnews «θα φτιάξουμε ένα πρότυπο με οδηγίες για το πώς τα κράτη-μέλη θα μπορούν να δημιουργούν εθνικές Αρχές διαχείρισης NPLs, αν το επιθυμούν, στο πλαίσιο της οδηγίας BBRD και των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων. Πρόκειται για ένα πρότυπο λειτουργίας κανόνων των εθνικών συστημάτων αφερεγγυότητας, με αξιολόγηση των υπαρχόντων συστημάτων και συστάσεις προς τα κράτη-μέλη που έχουν αναποτελεσματικά συστήματα», επισημαίνει ο κ. Ντομπρόβσκις.
Η σύσταση Bad Bank αποτελεί προγραμματική δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ, για την οποία όπως επισημαίνουν στο Σin Κυβερνητικές πηγές ήρθε η ώρα για τη συγκρότησή της. Όπως υπενθυμίζουν, υπήρξε συγκεκριμένη αναφορά από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στην ομιλία του στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2014, το απόσπασμα της οποίας είναι το ακόλουθο:
«Συστήνουμε δημόσιο ενδιάμεσο φορέα διαχείρισης ιδιωτικού χρέους όχι ως μία «κακή τράπεζα», δηλαδή ως μία «bad bank», αλλά, αντίθετα, ως διαχειριστή κάθε τύπου ληξιπρόθεσμης οφειλής προς τις τράπεζες και ελεγκτή των τραπεζών ως προς την εφαρμογή των συμφωνημένων ρυθμίσεων. Τον συστήνουμε για να διασφαλίζουμε την ίση και δίκαιη μεταχείριση όλων των δανειοληπτών. Ο φορέας αυτός θα διαχειρίζεται, όπου υπάρχουν, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δανειολήπτη σε τράπεζες και θα βρίσκεται σε επικοινωνία και συνεργασία με τις Ειδικές Επιτροπές εξώδικου διακανονισμού για χρέη προς το Δημόσιο και με ασφαλιστικά ταμεία για χρέη προς ασφαλιστικούς οργανισμούς, ώστε να υπάρχει συνολική εικόνα των βαρών και άρα των διευκολύνσεων του κάθε δανειολήπτη. Άμεσος στόχος να εμποδίσουμε την αξιοποίηση του ιδιωτικού χρέους, ως μέσου άλωσης της περιουσίας των πολιτών και ελέγχου του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας».
Θα χρειαστούν 20 δισ. ευρώ
Οι Ευρωπαίοι εταίροι παραδέχονται πλέον ότι δεν υπάρχει άλλη λύση, για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των «κόκκινων» ελληνικών δανείων, καθώς η βασική πηγή δημιουργίας τους είναι η βαθειά οικονομική κρίση που ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία το 2008, ενώ η οικονομική ανάκαμψη σημειώθηκε μόλις το 2017. Εκτιμάται ότι η σταθεροποίηση της οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς σε συνδυασμό και με το πρόγραμμα των πλειστηριασμών για στρατηγικούς κακοπληρωτές, (όπως π.χ. οι βίλες του Σταύρου Ψυχάρη, του Κώστα Σαραντόπουλου κ.λπ.) θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά για τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων.
Αναγκαία συνθήκη που ξεκλειδώνει τη σύσταση της Bad Bank είναι η ανακοπή της δημιουργία νέων κόκκινων δανείων. Τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος ότι μετά από οκτώ χρόνια, τα κόκκινα δάνεια αρχίζουν να μειώνονται.
Ωστόσο εκτιμάται ότι παρά την εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη μείωση των NPEs, με ενεργοποίηση των πλειστηριασμών και των πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων, το τέλος του 2019 θα βρει τις ελληνικές τράπεζες με δείκτη NPEs στο 35,2%, ποσοστό που είναι πολύ υψηλό. Θα πρόκειται για επίπεδα σημαντικά μειωμένα μεν από το σημερινό 44,6%, αλλά πάρα πολύ μακριά, από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο που κινείται στο 4,6%.
Στο πλαίσιο, για την ταχεία και αποτελεσματική μείωσή τους προκρίνεται η Bad Bank.
Σύμφωνα με τις πρώτες σκέψεις, στην bad bank, θα μεταφερθεί το 1/3 των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών, ενώ θα χρειαστεί ένα αρχικό κεφάλαιο περίπου 20 δισ. ευρώ.
Από εδώ όμως αρχίζει η συζήτηση για τον έλεγχο της «κακής τράπεζας». Θα τον έχει το δημόσιο ή οι ιδιώτες και από πού θα βρεθούν τα κεφάλαια.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές η χρηματοδότηση μπορεί να είναι από τέσσερις πηγές: τις τράπεζες, τους οφειλέτες ανάλογα με την πραγματική οικονομική τους θέση, από δημόσιους πόρους και τις κεφαλαιαγορές που θα μπορεί να προσφύγει ο ενδιάμεσος φορέας χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων των δανειοληπτών.
Πάντως δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθεί μέρος των κεφαλαίων από εκείνα που θα περισσέψουν από την δανειακή σύμβαση του 2015 ύψους 86 δισ. ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, θα υπάρχει και έλεγχος του ESM στην ελληνική Bad Bank φ έλεγχος.
Σε κάθε περίπτωση οι ευρωπαίοι το βλέπουν πολύ ζεστά, καθώς κρίνουν ότι έτσι θα κλείσει μια για πάντα η πληγή των ελληνικών κόκκινων δανείων.
Πως λειτούργησαν οι Bad Bank σε άλλες χώρες
Στην Ιρλανδία τον Δεκέμβριο του 2009 συστάθηκε η ΝΑΜΑ, η οποία απέκτησε δάνεια real estate και ενεχυριασμένα ακίνητα ονομαστικής αξίας 74 δισ. ευρώ με μέση έκπτωση 57% από 5 πιστωτικά ιδρύματα, με κόστος ύψους 32 δισ. ευρώ.
Η εταιρεία χρηματοδοτήθηκε από το Δημόσιο, ενώ ο τελικός «λογαριασμός» θα βρει το Ιρλανδικό δημόσιο κερδισμένο κατά 2 δισ. ευρώ.
Επίσης, στην Ισπανία συστάθηκε το 2012 η Sareb, η οποία απέκτησε από 8 τράπεζες στεγαστικά δάνεια ύψους 50,8 δισ. ευρώ με έκπτωση 63%, με κόστος 19 δισ. ευρώ. Αν και δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για τη χρηματική απόδοση του μέτρου (κέρδη ή ζημίες για το ισπανικό δημόσιο), οι ισπανικές τράπεζες έχουν καταφέρει μέσα σε 5 χρόνια να μειώσουν τους δείκτες επισφαλειών από το 22% στο 5%.